«Καθώς στην πατρίδα μας εξακολουθεί να ελλοχεύει ο κίνδυνος μεγάλων πυρκαγιών η σκέψη όλων μας στρέφεται σε εκείνους και εκείνες που ακόμα μάχονται. Στην Πολιτική Προστασία, στην Πυροσβεστική, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και στους εθελοντές. Προσδοκώ η σημερινή συζήτηση να διαφέρει, γιατί το θέμα της είναι ένα πρόβλημα παγκοσμίων διαστάσεων και με κοινό ζητούμενο τις απαντήσεις σε τέσσερα ερωτήματα», τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ανοίγοντας την σημερινή συζήτηση στη Βουλή με θέμα τη διαχείριση των καταστροφικών πυρκαγιών που έπληξαν την χώρα μας και τα μέτρα αποκατάστασης.
«Πρώτον, είχαμε προετοιμαστεί όπως έπρεπε. Δεύτερον, τι πήγε καλά και τι πήγε λάθος. Τρίτον πώς θα στηριχθούν οι πληγέντες. Και τέταρτο με ποιους τρόπους θα αντιμετωπίσουμε μεσομακροπρόθεσμα τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης» συνέχισε ο πρωθυπουργός. «Πόσο είχαμε προετοιμαστεί; Εδώ η εικόνα είναι αρκετά σαφής με τα θετικά και αρνητικά της. Σε μια πύρινη επίθεση που η χωρά είχε να βιώσει πολλά χρόνια κατορθώσαμε να μη θρηνήσουμε θύματα, αν και χάσαμε το Βασίλη, έναν ηρωικό εθελοντή» ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, συμπληρώνοντας «Όμως καταστράφηκαν περιουσίες και ένα μεγάλο κομμάτι δασικού πλούτου. Αυτό είναι το πικρό κόστος της περιβαλλοντικής αλλαγής που φέτος συνδυάστηκε με έναν επίπονο καύσωνα».
Και ο πρωθυπουργός συνέχισε: «Αυτός ο παρατεταμένος καύσωνας μετέτρεψε όλα μας τα δάση σε πυριτιδαποθήκες. Ακριβώς γι' αυτό και επειδή είχαμε προνοήσει να επενδύσουμε στην Πολιτική Προστασία την μετατρέψαμε εκ θεμελίων σε μια αξιόμαχη κρατική οντότητα. Όσοι αμφιβάλλουν για αυτό ας προσπαθήσουν να θυμηθούν το όνομα και το έργο του προκατόχου του κ. Χαρδαλιά. Ενεργοποιήθηκε το 112 κάτι που αποτελούσε προσωπική μου δέσμευση. Το 112 απέδειξε την αξία του. Η Πυροσβεστική ενισχύθηκε με οχήματα και ναι, και με εναέρια μέσα, συγκεκριμένα με 74 εναέρια μέσα».
«Είχαμε προνοήσει να καθαρίσουμε, να παρέμβουμε σε 21 επικίνδυνες περιοχές που προσομοίαζαν με την περίπτωση του Ματιού. Μάλιστα εγώ ο ίδιος συμμετείχα σε μία τηλεδιάσκεψη με 18 δημάρχους στις 24 Μαΐου 2021 όπου κατέστησα απολύτως σαφές ότι πρέπει όλοι μαζί να δουλέψουμε για να εξασφαλίσουμε ότι με παρεμβάσεις θα μειώσουμε την ποσότητα καύσιμης ύλης αλλά και να έχουμε σχέδια διαφυγής για την περίπτωση εκκένωσης ενός οικισμού» ανέφερε στην συνέχεια της ομιλίας του στη Βουλή ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Πράγματι, αυτές οι παρεμβάσεις έγιναν. Αναφέρω ενδεικτικά την Ιπποκράτειο Πολιτεία. Η φωτιά έπιασε αλλά δεν μπήκε στον οικισμό και για πρώτη φορά υπήρχε καινούρια οδός διαφυγής. Η δεύτερη περιοχή που και αυτή απειλήθηκε, σας είναι πολύ οικεία κ. Τσίπρα. Αναφέρομαι στο Σούνιο. Υπάρχουν δίοδοι διαφυγής που υποδεικνύουν πως οι πολίτες θα φτάσουν στη θάλασσα. Αυτά όλα έγιναν και είχαν το αποτέλεσμα να περιορίσουν σχετικά την καταστροφή της περιουσίας σε σπίτια τα οποία βρέθηκαν εντός του δάσους είτε πέριξ των οικισμών. Κανείς οικισμός δεν κάηκε ολοσχερώς. Πετύχαμε να προστατεύσουμε ανθρώπινη ζωή, τους οικισμούς, τις κρίσιμες υποδομές» συμπλήρωσε ο πρωθυπουργός.
«Κληθήκαμε να διαχειριστούμε 1279 πυρκαγιές τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου. Σχεδόν 60 την ημέρα. Πολλές ήταν προϊόν εμπρησμού. Αυτές οι φωτιές είχαν διαφορετικά χαρακτηριστικά». «Το εξηγεί και η ΕΜΥ και οι επιστήμονες. Το βέβαιο όμως είναι ότι αυτό που βλέπαμε από τους τηλεοπτικούς δέκτες το αντιμετώπιζαν και οι πυροσβέστες στο πεδίο».
«Το καλύτερο παράδειγμα αυτής της πραγματικότητας ήταν η τελευταία φωτιά στα Βίλια. Ενεργοποιήθηκε ολόκληρος ο κρατικός μηχανισμός, όλες οι δυνάμεις πυροσβεστικής του Λεκανοπεδίου συμπεριλαμβανομένων των δυνάμεων από το εξωτερικό. Πάρα ταύτα χρειαστήκαμε τρεις ημέρες να σβήσουμε τη φωτιά. Πείτε μας που ακριβώς έγινε το λάθος», σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε: Η αλήθεια είναι ότι αυτές οι φωτιές όταν ξεφεύγουν από τη δυνατότητα παρέμβασης της πρώτης προσβολής γίνονται εξαιρετικά δύσκολες στη διαχείριση τους. Επειδή έχω ακούσει πολλά υποτιμητικά σχόλια για την πυροσβεστική, αυτή η Πυροσβεστική κατάφερε να ελέγξει εν τη γενέσει τους την πλειοψηφία των πυρκαγιών».
«Είχαμε προετοιμαστεί καλύτερα από άλλες χρονιές. Αυτή η προετοιμασία δεν ήταν αρκετή για να αντιμετωπίσουμε αυτό το φαινόμενο. Μας υποχρεώνει να δούμε σε λεπτομέρεια τι πήγε λάθος. Η αυτοθυσία πυροσβεστών και εθελοντών υπήρξαν ανεπανάληπτη. Δεν έλειψαν τα λάθη. Μόνο η φύση δεν κάνει λάθη. Απόλυτη προτεραιότητα ως προς τη διαχείριση της πυρκαγιάς είναι ότι η πρώτη επέμβαση είναι απολύτως κρίσιμη. Το μεγάλο πρόβλημα ξεκίνησε δυστυχώς από την αναζωπύρωση της πυρκαγιάς της Βαρυμπόμπης», εκτίμησε ο πρωθυπουργός. «Όσους καθαρισμούς και να κάνει κανείς, όσα εναέρια μέσα και να έχει στη διάθεσή του, είναι πολύ δύσκολο να αποτραπεί η επέκταση μιας φωτιάς σε συνθήκες όπως αυτές που βιώσαμε, αν δεν καταφέρει να τη σβήσει κανείς στην αρχή».
«Για πρώτη φορά φέτος εντός των βασιλικών κτημάτων, εντός του δρυμού της Πάρνηθας, είχαν γίνει συστηματικοί καθαρισμοί. Επί δύο μήνες δούλευαν στον Τατόι υλοτόμοι από τη Χαλκιδική. Όπως γνωρίζετε στην περιοχή υπάρχουν αντιπυρικές ζώνες. Δεν στάθηκαν αρκετές να σταματήσουν τη φωτιά η οποία δεν σταμάτησε στην εθνική οδό» ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και συμπλήρωσε: Και στον τομέα της πρόληψης αναδείχθηκαν κενά. Αν και διατέθηκαν φέτος 51 εκάτ. ευρώ τα αποτελέσματα δεν ήταν δυστυχώς αυτά που έπρεπε. Τώρα η ευθύνη περνά στην Πολιτική Προστασία.
«Διαπιστώσαμε ότι ναι χρειαζόμαστε και περισσότερα εναέρια μέσα και συγκεκριμένα, που προβλέπονται από το πρόγραμμα Πολιτικής Προστασίας» ανέφερε στη συνέχεια της ομιλίας του στη Βουλή ο πρωθυπουργός. «Θα επενδύσουμε σε καινούργια αεροσκάφη. Θα κινηθούμε ταχύτατα για απόκτηση και ενοικίασή τους και θα προχωρήσουμε στη σύσταση ειδικής μονάδος η οποία θα μπορεί να επιχειρεί πιο αποτελεσματικά μέσα στα δάση. Αυτή η νέα μονάδα η οποία θα απαρτίζεται από δασολόγους και δασοπυροσβέστες θα δρα καλύτερα μέσα στο δάσος» συμπλήρωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και σημείωσε ότι η μεταβίβαση από τη δασική υπηρεσία στην πυροσβεστική έγινε το 1998 επί ΠΑΣΟΚ. «Χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να εξοικειωθεί με αυτό η πυροσβεστική», είπε χαρακτηριστικά.
Συνεχίζοντας την ομιλία του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε ότι με βάση των προγραμματισμό που γίνεται, οι κάτοικοι θα μπορούν πλέον να καθαρίζουν τους δρόμους. «Τα εύφλεκτα πεύκα δίπλα στα σπίτια θα πρέπει να αντικατασταθούν από άλλα δέντρα. Δεν αναφέρομαι σε όλα τα πεύκα. Τα πευκοδάση θα ξαναγίνουν πευκοδάση» είπε και συμπλήρωσε: «Να δημιουργηθεί ζώνη μεταξύ πευκοδάσους και οικισμού όπου θα έχουμε διαφορετικά είδη δέντρων. Τα δάση μας θα αναγεννηθούν σε μεγάλο βαθμό και τεχνητή αναδάσωση θα γίνει όπου πρέπει. Θα πρέπει να μας απασχολήσει συνολικά η ασφάλιση της ακίνητης περιουσίας έναντι των φυσικών καταστροφών».
«Η δημόσια συγγνώμη μου ήταν προσωπική ηθική στάση αλλά πριν από όλα μια πολιτική πράξη με μήνυμα» τόνισε ο πρωθυπουργός, στην ομιλία του στη Βουλή. «Δεν είναι μόνο αναγνώριση ευθύνης αλλά και κάλεσμα για δράση. Να διδαχθούμε για να γίνουμε καλύτεροι. Με αυτή την αφετηρία θα αλλάξουν πολλά» συμπλήρωσε και αναφέρθηκε στη συνέχεια στην επόμενη ημέρα των πυρκαγιών. «Λίγα 24ωρα μετά το πέρασμα της φωτιάς ξεκινάμε ήδη να επουλώνουμε τις πληγές μας. Έχει ήδη ολοκληρωθεί η καταγραφή των ζημιών. Στην πλατφόρμα arogi.gov.gr κατατέθηκαν 1.735 αιτήσεις που αντιστοιχούν σε 10.5 εκ ευρώ αποζημιώσεων. Ποτέ το ελληνικό κράτος δεν έχει κινηθεί ταχύτερα».
«Δίνουμε ειδική πρόνοια στις αποζημιώσεις αγροτικών εκμεταλλεύσεων» επισήμανε στη συνέχεια της ομιλίας του ο πρωθυπουργός. «Θα υπάρξουν στην Εύβοια ειδικές δράσεις για τους ριτινοπαραγωγους και τους μελισσοπαραγωγούς» εξήγησε και συμπλήρωσε ότι «ειδικά για τη Βόρεια Εύβοια, τα μέτρα που έχουμε εξαγγείλει αφορούν όλες τις επιχειρήσεις και όχι μόνο εκείνες που επλήγησαν. Εκεί καταρτίζεται συνολικό πρόγραμμα ανάταξης. Αντίστοιχο μοντέλο αναπτυξιακών προγραμμάτων θα ακολουθήσει και για την Ηλεία».
Και συμπλήρωσε: «Αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία στις ιδιωτικές δωρέες που θα υποστηρίξουν αυτή την προσπάθεια. Για πρώτη φορά μέσα από διαφανή διαδικασία, οι προσφορές ιδιωτών θα συναντώνται με τις ανάγκες του δημοσίου και ο κάθε δωρητής θα μπορεί να παρακολουθεί που κατευθύνονται τα χρήματά του». «Δίνουμε ειδική πρόνοια στις αποζημιώσεις αγροτικών εκμεταλλεύσεων» επισήμανε στη συνέχεια της ομιλίας του ο πρωθυπουργός. «Θα υπάρξουν στην Εύβοια ειδικές δράσεις για τους ριτινοπαραγωγους και τους μελισσοπαραγωγούς» εξήγησε και συμπλήρωσε ότι «ειδικά για τη Βόρεια Εύβοια, τα μέτρα που έχουμε εξαγγείλει αφορούν όλες τις επιχειρήσεις και όχι μόνο εκείνες που επλήγησαν. Εκεί καταρτίζεται συνολικό πρόγραμμα ανάταξης. Αντίστοιχο μοντέλο αναπτυξιακών προγραμμάτων θα ακολουθήσει και για την Ηλεία».
Ο πρωθυπουργός δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει όσες χώρες έσπευσαν να συνδράμουν στις προσπάθειες κατάσβεσης. «Το απόγευμα θα έχω την ευκαιρία να συναντηθώ με τον επίτροπο αρμόδιο για τη διαχείριση κρίσεων ώστε να δούμε πως θα εξασφαλίσουμε πρόσθετη συνδρομή. Η συνδρομή ήταν πρωτοφανής. Εικοσιτρείς χώρες έσπευσαν. Τους ευχαριστώ που ήρθαν να μας στηρίξουν» είπε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ αναφερόμενος στα όσα θα ακολουθήσουν για την επιχείρηση αποκατάστασης των πληγέντων σημείωσε πως «επικεφαλής αυτής της προσπάθειας ανασυγκρότησης θα είναι ο κ. Χρήστος Τριαντόπουλος ο οποίος έχει μεγάλη εμπειρία από την διαχείριση αντίστοιχων προγραμμάτων κρατικής αρωγής».
«Όπως στηρίξαμε τους συμπολίτες μας στην Καρδίτσα και στη Σάμο, το ίδιο θα κάνουμε και τώρα» τόνισε ο πρωθυπουργός. «Έχω αναθέσει το σχεδιασμό της μεθεπόμενης ημέρας στη Βόρεια Εύβοια στον Σταύρο Μπένο ο οποίος έχει μεγάλη εμπειρία μετά τους σεισμούς της Καλαμάτας. Προφανώς και θα αναζητήσει τις απόψεις της αντιπολίτευσης και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι κάθε καλή ιδέα θα είναι καλοδεχούμενη. Η προσπάθεια θα είναι εθνική. Θα είναι κατάκτηση αν συμμετείχαν όλες οι πολιτικές δυνάμεις» είπε και συμπλήρωσε με νόημα: «Για να συμβεί αυτό απαιτείται συναντίληψη στις προτεραιότητες και αναγνώριση της αλήθειας. Απαντήσεις στις απορίες που γέννησε η εύλογη αγανάκτηση όσων πολιορκήθηκαν στη φωτιά, έγιναν συχνά μύθοι μέσα στη σύγχυση. Αλλά και δεδομένα που διαστρεβλώθηκαν συνειδητά».
Και επανέλαβε πως προτεραιότητα σε φυσικές καταστροφές ήταν και παραμένει η προστασία της ανθρώπινης ζωής: «Το είχα πει και στη συνέντευξη που είχα δώσει στις 18 Μαίου. Πρώτη μας προτεραιότητα ήταν και παραμένει η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί υπήρξε συνειδητή προσπάθεια αμφισβήτησης που προσβάλλει τη μνήμη θυμάτων από προηγούμενες τραγωδίες. Ναι, τα σπίτια και τα δέντρα ξαναγίνονται. Οι άνθρωποι όμως δεν γυρίζουν πίσω. Και είναι η ζωή που ξαναδίνει ζωή σε όλα. Αυτή η κριτική δεν έχει καν επιχειρησιακή ισχύ». «Το 112 δεν υπάρχει σήμερα ούτε στη Γερμανία, ούτε στη Γαλλία, ούτε στο Ηνωμένο Βασίλειο» τόνισε ο πρωθυπουργός για να συμπληρώσει πως στη Γερμανία αναζητούνται ευθύνες γιατί δεν υπήρχε δυνατότητα εκκενώσεων μετά τις πλημμύρες.
«Δεν θα μιλήσω αναλυτικά για το πρόγραμμα πολιτικής προστασίας το οποίο έχει εγκριθεί ύψους 1,76 δισ. Θα πω μόνο ότι αποτελεί ένα συνεκτικό και ολοκληρωμένο σχέδιο για να αποκτήσει η χώρα την πολιτική προστασία που απαιτείται να έχει» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και εξήγησε ότι «Η πρόταση αυτή λαμβάνει υπόψη της επιστημονικά δεδομένα αλλά και πορίσματα που είχαν εκπονηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση. Από το 2008 είχαμε αναδείξει κάποια από τα σημαντικά προβλήματα όσον αφορά έλλειψη πρόληψης. Θα παρακαλούσα όταν κάποιος επικαλείται το πόρισμα Γκολντάμερ, αυτό να μην το επικαλείται επιλεκτικά αλλά συνολικά. Το ίδιο αναγνωρίζει ότι δεν πρέπει να υπάρχει θεοποίηση των εναέριων μέσων».
«Να απομονώσουμε την καλόπιστη κριτική από εύκολους αφορισμούς οι οποίοι απευθύνονται στο θυμικό οργισμένων πολιτών οι οποίοι είναι λογικό τη στιγμή της έντασης να είναι αγανακτισμένοι, θυμωμένοι» τόνισε στη συνέχεια ο πρωθυπουργός στην ομιλία του στη Βουλή και απευθυνόμενος στον κ. Τσίπρα και την κα Γεννηματά είπε: ««Επειδή θα σπεύσετε να ασκήσετε κριτική στο επιτελικό κράτος, είναι αυτό που μέχρι σήμερα απάντησε επιτυχημένα σε παράλληλες κρίσεις στον Έβρο, στον εμβολιασμό, εξασφάλισε πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Πιστώνεται και τις επιτυχίες και τις αποτυχίες αυτής της κυβέρνησης». Και συμπλήρωσε: «Το επιτελικό κράτος υπήρξε ανέκαθεν. Και άλλοτε υπήρξε, δεν το ανακαλύψαμε εμείς. Μόνο που, άλλοτε, είχε άλλες επιδόσεις και άλλους εκπροσώπους. Σήμερα το εκπροσωπεί ο κ. Γεραπετρίτης, ο κ. Σκέρτσος, ο κ. Πιερρακάκης. Παλαιότερα το αντιπροσώπευαν ο κ. Φλαμπουράρης, ο κ. Παππάς, ο κ. Βερναρδάκης».
«Δεν μπορούν ορισμένοι να θολώνουν την αλήθεια για τις καμένες περιοχές όταν το Σύνταγμα και ειδική πράξη νομοθετικού περιεχομένου κηρύσσει όλες τις εκτάσεις αναδασωτέες» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέχεια, ενώ «απαντώντας» στις συζητήσεις περί πυρκαγιών για εγκατάσταση ανεμογεννητριών, είπε: «Ανεμογεννήτριες γνωρίζετε ότι μπορούν να συνυπάρχουν με τα δάση. Δεν είναι οι πιο καθαρές μορφές ενέργειες εχθροί του δάσους».
«Είμαστε εδώ για να υπερασπιστούμε τον ορθό λόγο, την κοινή λογική, τη δύναμη της επιστημονικής ανάλυσης, να διορθώσουμε τις αδυναμίες μας και να μπορέσουμε να γίνουμε καλύτεροι» συνέχισε ο πρωθυπουργός, για να συμπληρώσει «Η λεωφόρος της επιστήμης είναι αυτή που πρέπει να κυριαρχήσει, όχι ο παράδρομος του ψέματος». «Ειδικά η συζήτηση για τον κλιματικό νόμο θα δώσει ευκαιρία για ενσωμάτωση πολλών θετικών ιδεών στις οποίες η κυβέρνηση είναι ανοιχτή» είπε ο πρωθυπουργός συνεχίζοντας την ομιλία του και συμπλήρωσε: «Έφτασε η ώρα να διαψεύσουμε τον Βίκτωρα Ουγκό που προειδοποιούσε ότι η φύση μιλά αλλά ο άνθρωπος δεν την ακούει. Ε, λοιπόν η Ελλάδα την ακούει αλλάζοντας τη στάση της απέναντι της, με οργανωμένο σχέδιο και με τολμηρά μέτρα».