Σημαντικές αναθεωρήσεις στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» φέρνει η νέα πρόταση που υπέβαλε η κυβέρνηση στα ευρωπαϊκά όργανα, σύμφωνα με ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ.
Πρόκειται για τη δεύτερη εκτεταμένη αναθεώρηση μέσα σε τέσσερις μήνες, με σειρά τροποποιήσεων και απεντάξεων μέτρων, λίγους μήνες πριν τη λήξη του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η κυβέρνηση, παρά το εύρος των αλλαγών, δεν έχει προχωρήσει σε πλήρη ενημέρωση της κοινωνίας για το περιεχόμενο και τις αιτίες των αναθεωρήσεων, επισημαίνει η αξιωματική αντιπολίτευση.
Το ΠΑΣΟΚ, αξιοποιώντας τα διαθέσιμα έγγραφα, παρουσιάζει αναλυτική λίστα με 135 μέτρα και έργα που είτε μειώνεται το περιεχόμενό τους, είτε αλλάζουν στόχοι και χρονοδιαγράμματα, είτε απεντάσσονται από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Σύμφωνα με το ΠΑΣΟΚ, το 85% των μέτρων του σχεδίου (153 από τα 180) τροποποιείται, με την κυβέρνηση να επικοινωνεί μόνο τα 18 μέτρα που έχουν θετικό αποτύπωμα, αποσιωπώντας τα υπόλοιπα 135.
Η νέα λίστα περιλαμβάνει έργα που αφορούν κρίσιμους τομείς όπως το εθνικό αρδευτικό δίκτυο, τον ψηφιακό μετασχηματισμό της κοινωνικής πρόνοιας, την εξωστρέφεια της έρευνας και καινοτομίας, τον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, την κοινωνική ένταξη, την αποθήκευση ενέργειας, την επαγγελματική εκπαίδευση, τον ΒΟΑΚ, το μητρώο τουριστικών επιχειρήσεων, την αναπηρία, την παιδική προστασία, την ενεργειακή ανακαίνιση κτιρίων, τη μεταρρύθμιση του σιδηροδρομικού τομέα, την αποκατάσταση μετά από φυσικές καταστροφές, τις αναβαθμίσεις του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ, τα ειδικά χωροταξικά πλαίσια, τις υποδομές νερού, τη στρατηγική διαχείρισης κινδύνων, τον προσεισμικό έλεγχο κτιρίων, τον ψηφιακό μετασχηματισμό της εκπαίδευσης και άλλα.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της δανειακής διευκόλυνσης του Ταμείου. Η κυβέρνηση παραδέχεται για πρώτη φορά ότι το ύψος των προβλεπόμενων δανειακών διευκολύνσεων μειώνεται στα 9,8 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2025, από 11,2 δισ. που προβλεπόταν προηγουμένως.
Το τελικό ποσό στο τέλος του προγράμματος θα ανέλθει σε 13,3 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά περίπου 2,2 δισ. ευρώ σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις. Αντιμέτωπη με αυτή την εξέλιξη, η κυβέρνηση προτείνει τη μεταφορά 2 δισ. ευρώ στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα λίγο πριν τη λήξη του Ταμείου Ανάκαμψης.
Συνεχείς αναθεωρήσεις και ασαφείς αιτιολογήσεις
Το ΠΑΣΟΚ επισημαίνει ότι η κυβέρνηση δεν έχει δώσει επαρκείς εξηγήσεις για τους λόγους των αλλαγών, τη στιγμή που οι αναθεωρήσεις είναι βαθύτερες και συχνότερες σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη.
Σε πολλά μέτρα, ο αρχικός στόχος αντικαθίσταται από γενικότερες διατυπώσεις, όπως «εκτέλεση έργων» αντί για «ολοκλήρωση», ενώ μειώνονται αριθμητικά οι ωφελούμενοι ή το φυσικό αντικείμενο των έργων.
Ενδεικτικά, στο εθνικό αρδευτικό δίκτυο, ο στόχος των 7 έργων περιορίστηκε πρώτα σε 5 και στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε πλήρως, με το μέτρο να περιορίζεται στη θέσπιση στρατηγικής για το νερό.
Αντίστοιχα, στον ψηφιακό μετασχηματισμό των ΜμΕ, από πλήθος παρεμβάσεων έμεινε μόνο η εκτέλεση 150 επενδυτικών προτάσεων, ενώ στο μέτρο της κοινωνικής ένταξης ο αριθμός των ανακαινιζόμενων διαμερισμάτων μειώθηκε στο μισό.
Παράλληλα, μέτρα όπως η εγκατάσταση αποθήκευσης ενέργειας για ΑΠΕ, ο ψηφιακός μετασχηματισμός του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας και η εξωστρέφεια του οικοσυστήματος καινοτομίας είτε εγκαταλείπονται εντελώς είτε τροποποιούνται σημαντικά.
Ανάγκη διαφάνειας και πλήρους ενημέρωσης
Το ΠΑΣΟΚ καλεί την κυβέρνηση να δώσει ξεκάθαρες απαντήσεις για τους λόγους των συνεχών αναθεωρήσεων, το ποιος ευθύνεται για την απώλεια ή τη μείωση στόχων, αλλά και το ποιο θα είναι το αποτύπωμα των αλλαγών στην κοινωνία και την οικονομία.
Όπως σημειώνεται, πίσω από κάθε ένα από τα 135 μέτρα βρίσκονται άνθρωποι, επιχειρήσεις και πολίτες που δικαιούνται πλήρους ενημέρωσης.
Σημειώνεται ότι τα περισσότερα κράτη-μέλη της ΕΕ προχωρούν σε αναθεωρήσεις των εθνικών τους σχεδίων, ωστόσο το βάθος και η συχνότητα των ελληνικών αναθεωρήσεων αναδεικνύουν προβλήματα στον αρχικό σχεδιασμό και την υλοποίηση.