Με πρωτογενές πλεόνασμα 273 εκατ. ευρώ ή 0,1% του ΑΕΠ και μεγάλη μείωση του δημόσιου χρέους έκλεισε το 2022, βάσει των στοιχείων που έδωσε στη δημοσιότητα η ΕΛΣΤΑΤ και κοινοποιήθηκαν στη Eurostat. Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τις πρόσφατες σχετικές εκτιμήσεις του υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα και ξεπερνούν κατά πολύ τις αρχικές προβλέψεις του υπ. Οικονομικών για την εκτέλεση του προϋπολογισμού 2022.
Τα δεδομένα που δημοσιοποίησε η Eurostat καταγράφουν εντυπωσιακή μείωση του ελληνικού χρέους κατά 23,3% στο δ’ τρίμηνο του περασμένου έτους και σε ετήσια βάση, η οποία είναι η μεγαλύτερη που καταγράφεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ελληνικό χρέος, όμως, παραμένει το υψηλότερο μεταξύ των κρατών – μελών της ΕΕ και έφθασε στο επίπεδο 171% του ΑΕΠ, ενώ το ακολουθούν αυτά της Ιταλίας (144,4% του ΑΕΠ) και Ισπανίας (113,2% του ΑΕΠ).
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπήρξε αναθεώρηση κατά 0,4% του ελλείμματος για το 2021, όπως δείχνουν τα στοιχεία της ελληνικής στατιστικής υπηρεσίας.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι από έλλειμμα από 8,45 δισ. ευρώ το 2021, το πρωτογενές ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης γύρισε το 2022 σε πλεόνασμα 273 εκατ. ευρώ και αντίστοιχα από -4,7% του ΑΕΠ σε 0,1%. Στο ίδιο διάστημα το ονομαστικό ΑΕΠ έκανε άλμα κατά 14,5%, από τα 181,675 δισ. ευρώ στα 208,030 δισ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι στην πρόσφατη έκθεσή του το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής είχε υπογραμμίσει ότι «η δημοσιονομική εικόνα του 2022 είναι σημαντικά καλύτερη από τις προβλέψεις του προϋπολογισμού. Η εκτίμηση του Γραφείου Προϋπολογισμού είναι πως το πρωτογενές αποτέλεσμα του 2022 θα κλείσει πιθανότατα σε θετικό έδαφος, με τη μεθοδολογία ESA, δηλαδή αφού συμπεριληφθούν και τα έσοδα από ANFAs και SMPs (που δεν συμπεριλαμβάνονταν στη μεθοδολογία προγράμματος και ενισχυμένης εποπτείας).
Η θετική δημοσιονομική επίδοση οφείλεται εν μέρει στον υψηλό ρυθμό μεγέθυνσης αλλά κυρίως στον υψηλό πληθωρισμό και την ισχυρή επίδρασή του στα δημόσια έσοδα. Για τον ίδιο λόγο αναμένεται να καταγραφεί και σημαντική μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ, καθώς η αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ υπερβαίνει την αύξηση του ονομαστικού χρέους».
Όπως ήταν φυσικό την απόλυτη ικανοποίησή του για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος εξέφρασε με δήλωσή του ο υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας. Όπως υπογράμμισε ο κ. Σταϊκούρας: «Τα σημερινά, επίσημα στατιστικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι η Ελλάδα πέτυχε να μηδενίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα το 2022, καταγράφοντας μάλιστα και μικρό πρωτογενές πλεόνασμα. Πετύχαμε έτσι, όλοι μαζί, νοικοκυριά, επιχειρήσεις, Κράτος και Κυβέρνηση, την μεγαλύτερη – πανευρωπαϊκά – δημοσιονομική βελτίωση, παρά το γεγονός ότι τα μέτρα στήριξης της κοινωνίας ήταν από τα πιο γενναιόδωρα στην Ευρώπη. Το ίδιο έτος, το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε κατά 26 δισ. ευρώ. Και το δημόσιο χρέος μειώθηκε κατά 23% του ΑΕΠ. Η ελληνική οικονομία έχει γυρίσει σελίδα. Επέστρεψε, δυναμικά, στο ευρωπαϊκό προσκήνιο. Μεγεθύνεται, πλέον, με έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς στην Ευρώπη, από ουραγός σε επιδόσεις την προηγούμενη τετραετία. Τα δημόσια οικονομικά σταθεροποιούνται και βελτιώνονται. Το παραγωγικό μοντέλο της πατρίδας μας αλλάζει, με σημαντική αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών.
Με λίγα λόγια, η Ελλάδα έχει χαράξει νέα πορεία και κινείται σε έναν πιο ελπιδοφόρο δρόμο. Πετυχαίνουμε, όλοι μαζί, την προώθηση μιας σύγχρονης, παραγωγικής, ανταγωνιστικής, εξωστρεφούς και βιώσιμα αναπτυσσόμενης οικονομίας. Μια οικονομία με νοικοκυρεμένα και ευσταθή δημόσια οικονομικά. Μια ανθεκτική και ισχυρή οικονομία. Μια Ελλάδα ισχυρή και δίκαιη. Μια Ελλάδα που αποπνέει αυτοπεποίθηση, αξιοπιστία και εμπιστοσύνη».
Από την πλευρά του ο αναπληρωτής υπ. Οικονομικών, κ. Θ. Σκυλακάκης, ο οποίος είναι αρμόδιος και για θέματα δημοσιονομικής πολιτικής, υπογράμμισε ότι «Το 2022 πετύχαμε, τελικά, πρωτογενές πλεόνασμα, έστω και μικρό, ένα χρόνο νωρίτερα του αναμενόμενου. Παρά τις εξωγενείς κρίσεις. Αυτό, διασφαλίζει συνθήκες δημοσιονομικής σταθερότητας και θέτει τις βάσεις για μια εξαιρετική αναπτυξιακή πορεία. Μόνο μια ισχυρή κυβέρνηση, με μεταρρυθμιστικό πρόσημο, μπορεί να συνεχίσει αυτόν τον ενάρετο κύκλο, στον οποίο έχει μπει η ελληνική οικονομία».
Η συνολική εικόνα για την Ευρώπη
Το 2022, το δημόσιο έλλειμμα τόσο της ζώνης του ευρώ όσο και της ΕΕ μειώθηκε σε σχέση με το 2021, όπως και το δημόσιο χρέος. Στη ζώνη του ευρώ ο λόγος του δημόσιου ελλείμματος προς το ΑΕΠ συρρικνώθηκε από 5,3% το 2021 σε 3,6% το 2022, και στην ΕΕ από 4,8% σε 3,4%.
Στη ζώνη του ευρώ ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ μειώθηκε από 95,5% στο τέλος του 2021 σε 91,6% στο τέλος του 2022, και στην ΕΕ από 88% σε 84%. Στο τέλος του 2022, τα χαμηλότερα ποσοστά δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ καταγράφηκαν στην Εσθονία (18,4%), τη Βουλγαρία (22,9%), το Λουξεμβούργο (24,6%), η Δανία (30,1%), η Σουηδία (33,0%) και η Λιθουανία (38,4%). Δεκατρία μέλη κράτη είχαν ποσοστά δημόσιου χρέους άνω του 60% του ΑΕΠ, με τα υψηλότερα να καταγράφονται στην Ελλάδα (171,3%), την Ιταλία (144,4%), την Πορτογαλία (113,9%), την Ισπανία (113,2%), τη Γαλλία (111,6%) και το Βέλγιο (105,1%).
Το 2022, οι δημόσιες δαπάνες στη ζώνη του ευρώ αντιστοιχούσαν στο 50,8% του ΑΕΠ και τα δημόσια έσοδα στο 47.1%. Τα ποσοστά για την ΕΕ ήταν 49,8% και 46,5%, αντίστοιχα. Οι δημόσιες δαπάνες και τα δημόσια έσοδα λόγοι μειώθηκαν και στις δύο περιοχές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Γαλλία αποδεικνύεται το «κακό» παιδί της ευρωζώνης (έναν ρόλο που στο παρελθόν είχε η Ελλάδα) με τη Eurostat να εκφράζει επιφυλάξεις για την ποιότητα των στατιστικών της δεδομένων.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «η Eurostat εκφράζει επιφυλάξεις σχετικά με την ποιότητα των στοιχείων που αναφέρει η Γαλλία για το έτος 2022. Η Eurostat, στο στενή συνεργασία με τις γαλλικές στατιστικές αρχές, αποσαφηνίζει την καταγραφή της αύξησης κεφαλαίου από την κράτους στη δημόσια ενεργειακή εταιρεία EDF (Électricité de France), καθώς και την εφαρμογή του υπερμερίσματος για τα μερίσματα που καταβάλλονται από ορισμένες δημόσιες επιχειρήσεις στο γαλλικό κράτος. Το έλλειμμα για το 2022 μπορεί να έχει υποεκτιμηθεί έως και 0,2 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ».