Ένα γερμανικό non-paper για τη μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών κανόνων για το χρέος έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από οικονομολόγους, οι οποίοι φοβούνται ότι τα λάθη της κρίσης του ευρώ θα μπορούσαν να επαναληφθούν εάν η πρόταση εφαρμοστεί και μάλιστα με αυστηρό τρόπο.
Το έγγραφο είδε το φως της δημοσιότητας πριν από τη δημοσίευση της πρότασης της Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση των κανόνων της ΕΕ για τους εθνικούς προϋπολογισμούς, το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, η οποία αποσκοπεί στο να καταστήσει τους κανόνες που διέπουν τα δημόσια οικονομικά πιο ρεαλιστικούς και εφαρμόσιμους.
Η γερμανική κυβέρνηση ήταν επί μακρόν επικριτής της μεταρρύθμισης, φοβούμενη ότι οι υποχρεώσεις για τη μείωση του χρέους θα μπορούσαν να χαλαρώσουν. Στο εν λόγω non-paper –ένα ανεπίσημο έγγραφο που εκθέτει τη γνώμη της κυβέρνησης- που στάλθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και έχει περιέλθει στην κατοχή του EURACTIV, το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, υπό τον Κρ. Λίντνερ του φιλελεύθερου κόμματος FDP, επαναφέρει στο προσκήνιο την κλασική «σκληρή» στάση της Γερμανίας για τα θέματα χρέους και ελλείμματος.
Μετά τη μεταρρύθμιση, οι κανόνες της ΕΕ θα πρέπει «να οδηγήσουν σε (επαρκή) μείωση των υψηλών ποσοστών χρέους σε κάθε έτος από την έναρξη του μεταρρυθμισμένου δημοσιονομικού πλαισίου και μετά», αναφέρεται στο έγγραφο. Ως εκ τούτου, τα τρέχοντα σχέδια της Επιτροπής «θα πρέπει να τροποποιηθούν», συνεχίζει.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου, το έγγραφο προτείνει μια ελάχιστη μείωση του χρέους (που χαρακτηρίζεται ως «κοινή εγγύηση») της τάξης του 1% του ΑΕΠ ετησίως για τις υπερχρεωμένες χώρες, όπως η Ιταλία, και 0,5% για τις χώρες μέσου χρέους, όπως η Αυστρία.
Αυτό θα σήμαινε επίσης την εγκατάλειψη μιας περιόδου προσαρμογής τεσσάρων έως επτά ετών, χωρίς ελάχιστα όρια ετήσιας μείωσης χρέους, την οποία η πρόταση μεταρρύθμισης της Επιτροπής προέβλεπε για τα κράτη μέλη μέχρι να μειωθεί το επίπεδο του χρέους τους χρόνο με το χρόνο, με σκοπό να δοθεί προσωρινά στα κράτη μέλη μεγαλύτερο περιθώριο για επενδύσεις. Οι υποστηρικτές της μεταρρύθμισης των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ αντέδρασαν έντονα στην πρόταση.
Εάν εφαρμοστεί, η γερμανική πρόταση θα ήταν «καταστροφική», έγραψε στο Twitter ο Γάλλος οικονομολόγος Ολιβιέ Μπλανσάρ, πρώην κορυφαίο στέλεχος του ΔΝΤ, προσθέτοντας ότι «θα οδηγούσε στη χειρότερη μορφή προκυκλικής δημοσιονομικής πολιτικής». Αυτό θα σήμαινε ότι σε μια οικονομική κρίση, η χώρα θα έπρεπε να μειώσει δραστικά τις δημόσιες δαπάνες της, γεγονός που θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάσταση, εξηγεί ο Καρλ Μούχλμπαχ της FiscalFuture, μιας γερμανικής ΜΚΟ που στοχεύει στην ευθυγράμμιση της δημοσιονομικής πολιτικής με τα συμφέροντα της νέας γενιάς.
«Όταν η οικονομία βρίσκεται σε κακή φάση, το ΑΕΠ μειώνεται και ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ αυξάνεται αντίστοιχα», δήλωσε ο Μούχλμπαχ στο EURACTIV. «Αν στη συνέχεια θέλεις ακόμα να πιέσεις προς τα κάτω τον λόγο του χρέους, αναγκάζεσαι να ακολουθήσεις μια τεράστια πολιτική λιτότητας», σημείωσε και πρόσθεσε «Αυτό δεν λύνει το πρόβλημα του χρέους, αλλά το επιδεινώνει, διότι τότε κινδυνεύεις να βαθύνει η οικονομική ύφεση ή η ύφεση. Δηλαδή αυτό που είχαμε στην κρίση του ευρώ».
Από την πλευρά του, ο Ρενέ Ρεπασί, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το γερμανικό κυβερνητικό κόμμα SPD σημειώνει ότι «οι προηγούμενες κρίσεις απλώς έδειξαν ότι αυτή η προκυκλική προσέγγιση είναι ξεπερασμένη, αν και δεν θα την χαρακτήριζα ως καταστροφική».
Άλλοι εμπειρογνώμονες, ωστόσο, ερμηνεύουν τη γερμανική πρόταση με πιο ευνοϊκό τρόπο. «Όλοι πέφτουν πάνω [στη γερμανική πρόταση] σαν το 1% να είναι ένα είδος κόκκινης γραμμής», εκτιμά ο Σ. Τορντού του Κέντρου Ευρωπαϊκής Μεταρρύθμισης. «Αλλά αν διαβάσετε το έγγραφο, υπάρχουν πολλά "θα μπορούσε¨" και "θα μπορούσε για παράδειγμα να είναι"», σημείωσε, προσθέτοντας ότι πιστεύει ότι αυτή η γλώσσα έχει επιλεγεί «σκόπιμα, σηματοδοτώντας το ότι αποτελεί μία βάση για να ξεκινήσει μία ευρύτερη συζήτηση».
Κατά την ερμηνεία του, ακόμη και κατά την άποψη της γερμανικής κυβέρνησης, οι νέοι κανόνες θα επικεντρωθούν κυρίως στις «καθαρές δαπάνες» των χωρών, πράγμα που σημαίνει ότι σε περιόδους οικονομικής κρίσης θα μπορούσαν να εξακολουθήσουν να γίνονται δαπάνες για τη σταθεροποίηση της οικονομίας. Μετά την εκπόνηση των εθνικών σχεδίων, «ο κύριος οδηγός είναι αυτός ο κανόνας για τις δαπάνες. Άρα τότε η "εγγύηση του χρέους" δεν είναι το κορυφαίο κριτήριο», είπε, αναφερόμενος στη γερμανική πρόταση για μείωση του χρέους προς το ΑΕΠ κατά τουλάχιστον 1% ετησίως.
Η «πραγματική διαφωνία» μεταξύ της Επιτροπής και του Βερολίνου θα ήταν αν το χρέος έπρεπε να μειωθεί από την πρώτη ημέρα ή μόνο μετά από τέσσερα έως επτά χρόνια, όπως είχε προτείνει η Επιτροπή, δήλωσε ο Τορντού. «Νομίζω ότι αυτό που λέει το Βερολίνο είναι ότι θέλει αυτός ο λόγος [του χρέους προς το ΑΕΠ] να μειώνεται ήδη κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ετών. Εάν βρίσκεστε σε μια φάση υψηλότερου πληθωρισμού και η ανάπτυξη δεν είναι μεγάλη, τότε μια ονομαστική μείωση του χρέους κατά 1%, του λόγου χρέους προς ΑΕΠ, είναι εφικτή, χωρίς να χρειαστεί να προχωρήσουμε καθόλου σε λιτότητα».
Ο Λίντνερ του FDP είχε υπάρξει βασικός αντίπαλος της πρότασης της Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων, υποστηρίζοντας ότι θα έδινε στην Επιτροπή υπερβολικά μεγάλα περιθώρια διαπραγμάτευσης των επιμέρους σχεδίων με τα κράτη μέλη. Στο non-paper της, η Γερμανία επιμένει σε «κοινά ποσοτικά κριτήρια αναφοράς και κοινές εγγυήσεις στο δημοσιονομικό πλαίσιο».
«Η πολιτική πραγματικότητα είναι ότι το Βερολίνο δεν εμπιστεύεται την Επιτροπή ότι θα είναι αρκετά αυστηρή για την επιβολή των κανόνων», δήλωσε ο Τορντού. Ως εκ τούτου, το Βερολίνο επιμένει σε μετρήσιμους κανόνες σε αριθμητικούς όρους, που θα ισχύουν για όλα τα κράτη μέλη. Αυτό όμως έχει το μειονέκτημα ότι δεν θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη η ατομική κατάσταση των χωρών και θα απαιτούσε πολλές εκτιμήσεις για τη μελλοντική οικονομική ανάπτυξη, δήλωσε ο Τορντού.
«Η κωδικοποίηση των κανόνων είναι πολύ δύσκολη, διότι δεν γνωρίζεις πώς θα είναι το οικονομικό περιβάλλον [στο μέλλον]», είπε, προσθέτοντας ότι «είχαμε πολλά σοκ και σίγουρα δεν ξέρουμε πώς θα είναι σε πέντε χρόνια». Ο ίδιος, επίσης, δεν είναι οπαδός της πρότασης της Επιτροπής, καθώς περιλαμβάνει μια «πολύ αδύναμη» επιβολή των κανόνων. Ως εκ τούτου, θα προτιμούσε έναν «τρίτο δρόμο», δήλωσε ο Τορντού, ο οποίος είναι «να δοθεί στην Επιτροπή αυτή η διακριτική ευχέρεια, αλλά να υπάρχει ένα πολύ πιο ισχυρό σύνολο μέσων επιβολής». Για παράδειγμα, η καταβολή των κονδυλίων της ΕΕ θα μπορούσε να εξαρτηθεί από τη συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς κανόνες.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
