Στη διάρκεια του 2022 σε πολλές χώρες της Ευρώπης τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και οι discounters ήταν οι κερδισμένοι της αγοράς. Κάτι αντίστοιχο συνέβη, βέβαια, και στην ελληνική αγορά, αν και ο ρυθμός ανάπτυξης έναντι των άλλων ευρωπαϊκών χωρών υστερούσε -ωστόσο η τάση αυτή ενισχύεται και παραμένει ισχυρή και στους πρώτους μήνες του 2023.
Αναλυτικότερα σύμφωνα με πανευρωπαϊκή έρευνα σχετικά με τις τάσεις που επικρατούν στην κατηγορία των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, που παρουσιάστηκε προσφάτως -σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο και αφορούσε το λιανεμπόριο του νησιού– πέρυσι σε σχεδόν όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, ο ρυθμός ανάπτυξης των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας ήταν υψηλότερος από τον ρυθμό ανάπτυξης της αγοράς. Κερδίζουν συνεχώς έδαφος, αφού εκτός από το πλεονέκτημα της τιμής έναντι των «επωνύμων», μεταξύ των άλλων, έχουν βελτιώσει την συσκευασία τους, αποκτούν ιδιαίτερη επωνυμία, οι αλυσίδες δίνουν στους καταναλωτές πλέον δύο και τρεις επιλογές προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας της ίδιας κατηγορίας, αξιοποιούν την τάση που υπάρχει για την κλιματική οικονομία και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν και καινοτομία. Πρόκειται για ολοκληρωμένες επιλογές που ανταγωνίζονται ευθέως τις «μπράντες». Και σε συνθήκες ιδιαίτερες, όπως ήταν αυτές του 2022 –οι οποίες διατηρούνται- αναπτύσσουν υψηλή ταχύτητα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε διάστημα μόλις πέντε χρόνων, από το 2016 ως το 2021 -και χωρίς να ληφθεί υπόψη η περσινή χρονιά που εμφάνισε ισχυρές ιδιαιτερότητες– με βάση την έρευνα που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 9 λιανεμπορικών ομίλων 9 χωρών, η μέση απόσταση της τιμής των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας έναντι των «επωνύμων» μεγάλωσε, ενώ αντιθέτως μειώθηκε έναντι των discounters. Πιο συγκεκριμένα, το 2016 αν πάρουμε το 100 ως τιμή των «επωνύμων», η τιμή των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας αντιστοιχούσε στο 67 και των discounters στο 46. Πέντε χρόνια αργότερα, το 2021, τα πράγματα διαμορφώθηκαν ως εξής: με το 100 τιμή αναφοράς των «επωνύμων», η τιμή των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας αντιστοιχούσε στο 53 και η τιμή των discounters στο 45. Είναι προφανές ότι οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ κατόρθωσαν να «χτίσουν» μία ισχυρή γραμμή άμυνας έναντι των αλυσίδων discount καταστημάτων, να πλησιάσουν πάρα πολύ την μέση τιμή. Είναι τόσο αβυσσαλέος ο ανταγωνισμός μεταξύ των αλυσίδων σούπερ μάρκετ και των discounters, που όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο η Sainsbury’s διαθέτει ράφια με την πινακίδα «Aldi price match» («πουλάω στην ίδια τιμή με την Aldi»)! Βέβαια η περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ιδιαίτερη, δεδομένου ότι στην αγορά δραστηριοποιούνται τόσο η Lidl όσο και η Aldi, με ισχυρές παρουσίες και οι δύο και πρέπει να συνυπολογιστεί και ο μεταξύ τους ανταγωνισμός, ο οποίος έχει πάρει θρυλικές διαστάσεις, αρχής γενομένης από την Γερμανία.
Και παράλληλη συνέπεια αυτού του ανταγωνισμού από την άλλη πλευρά, είναι η τεράστια πίεση που ασκεί στα «επώνυμα» αυτή η στρατηγική, δεδομένου ότι το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, ιδιαίτερα πέρυσι αναπτύχθηκε με εντυπωσιακούς ρυθμούς. Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με την έρευνα, σε 11 χώρες της Ευρώπης τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας κατέχουν μερίδιο από 19% (Πολωνία) ως και 52% (Ηνωμένο Βασίλειο). Ειδικότερα μετά από το Ηνωμένο Βασίλειο, στην επόμενη θέση βρίσκεται η Ιρλανδία με μερίδιο 49%, ακολουθεί η Ολλανδία με 48%, η Ισπανία με 42%, η Γερμανία με 41%, η Πορτογαλία με 39%, η Γαλλία με 33%, η Ιταλία με 29%, η Τσεχία με 25%, η Σουηδία με 24% και η Πολωνία με 19%. Σε 6 από αυτές τις χώρες, στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιρλανδία, την Ολλανδία, την Ισπανία, τη Πορτογαλία και τη Γαλλία, ο ρυθμός ανάπτυξης των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στη διάρκεια του 2022 ήταν μεγαλύτερος – ακόμη και διπλάσιος – από τον ρυθμό ανάπτυξης της αγοράς.
Επίσης στις 5 μεγαλύτερες αγορές της Ευρώπης το 27% των καταναλωτών άλλαξαν κατάστημα αναζητώντας χαμηλότερες τιμές και οι discounters αύξησαν κατά 25% τους πελάτες τους.