Κίνηση - ματ για τον δανεισμό του κράτους, ώθηση στα ελληνικά assets

Ελάχιστοι θα προέβλεπαν μέχρι πρόσφατα, εν μέσω ενός κύκλου επιθετικής αύξησης επιτοκίων από την ΕΚΤ και με την κεντρική τράπεζα να έχει δώσει τέλος στα προγράμματα αγοράς κρατικών τίτλων της ευρωζώνης, ότι θα έκαναν... ουρές οι επενδυτές στην πρώτη έκδοση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου για ένα έτος έντονης οικονομικής αβεβαιότητας και υψηλού κινδύνου ύφεσης στην ευρωζώνη, όπως είναι το 2023. Κι όμως, αυτό ακριβώς συνέβη στη χθεσινή, κοινοπρακτική έκδοση 10ετών ομολόγων από τον ΟΔΔΗΧ, που αποτελεί μια κίνηση - ματ για τον δανεισμό του κράτους το τρέχον έτος και εκπέμπει ένα πολύ ισχυρό μήνυμα εμπιστοσύνης της διεθνούς αγοράς στα ελληνικά assets.

Η χθεσινή έκδοση 10ετών τίτλων χαρακτηρίσθηκε από πυρετώδες επενδυτικό ενδιαφέρον, που έφερε το συνολικό ύψος των προσφορών που υποβλήθηκαν στα 21,9 δισ. ευρώ. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, μεγάλο μέρος αυτών των προσφορών προήλθαν από μακροπρόθεσμα επενδυτικά κεφάλαια και όχι μόνο από hedge funds που κυριαρχούσαν μέχρι πρόσφατα στις εκδόσεις του Δημοσίου, «φουσκώνοντας» πολλές φορές τεχνητά τη ζήτηση, ζητώντας υπερβολικά ποσά τίτλων, γνωρίζοντας ότι θα έπαιρναν τελικά πολύ λιγότερα.

Πολλοί τονίζουν ότι η χθεσινή έκδοση ήταν μια... πρόβα τζενεράλε για την εποχή της επανόδου των ελληνικών τίτλων στην επενδυτική βαθμίδα. Άλλωστε, στις 27 Ιανουαρίου, όταν είναι προγραμματισμένες οι ανακοινώσεις του οίκου Fitch για την Ελλάδα, υπάρχει η προσδοκία ότι θα μπορούσε να ανεβάσει την αξιολόγηση κατά ένα σκαλοπάτι, στο BB+, δηλαδή ένα σκαλί κάτω από το investment grade, καθώς από τον Οκτώβριο ο οίκος έχει αναβαθμίσει σε «θετική» την προοπτική του ελληνικού χρέους και από τότε καταγράφονται ευχάριστες εκπλήξεις στη δημοσιονομική διαχείριση, με το πρωτογενές έλλειμμα του 2022 να υπολογίζεται ότι θα κλείσει χαμηλότερα από τον αρχικό στόχο.

Δύο είναι οι κύριοι λόγοι που εκτίναξαν στα ύψη τη ζήτηση για τα ελληνικά 10ετή ομόλογα:

1. Εξακολουθούν να προσφέρουν πολύ υψηλή απόδοση, σε σχέση με όλους τους τίτλους της ευρωζώνης. Είναι χαρακτηριστικό ότι χθες, στη δευτερογενή αγορά, η απόδοση του ελληνικού 10ετούς διαμορφώθηκε 23 μονάδες βάσης πάνω από τον αντίστοιχο ιταλικό τίτλο.
2. Το προφίλ κινδύνου της Ελλάδας επιτρέπει αισιοδοξία στους διαχειριστές κεφαλαίων ότι δεν έχουν να χάσουν μέσα στο δύσκολο 2023 από μια «βουτιά» της τιμής των ελληνικών τίτλων. Η χώρα έχει πολύ μικρές δανειακές ανάγκες και βρίσκεται στην τελική ευθεία για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, που φαίνεται σχεδόν βέβαιη εντός του 2023, παρά την αβεβαιότητα που προκαλούν οι εκλογές, καθώς η δημοσιονομική διαχείριση, αλλά και η πορεία του τραπεζικού συστήματος, δημιουργούν προσδοκίες για νέες ευχάριστες εκπλήξεις.

Η έντονη ζήτηση τίτλων από τα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια επέτρεψε στον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους να ανεβάσει το ποσό που άντλησε πολύ πάνω από το ελάχιστο όριο μιας έκδοσης αναφοράς (benchmark), που είναι τα 2 δισ. ευρώ και να συγκεντρώσει 3,5 δισ. ευρώ. Με αυτό το ποσό, ο ΟΔΔΗΧ κάλυψε ήδη τις μισές δανειακές ανάγκες του έτους, που είχε ανακοινώσει ότι ανέρχονται στο ποσό των 7 δισ. ευρώ, επιτυγχάνοντας μια κίνηση - ματ για τον δανεισμό του κράτους φέτος: ουσιαστικά έχει εκλείψει κάθε κίνδυνος να βρεθεί η Ελλάδα εκτεθειμένη σε δυσκολίες δανεισμού, αν υπάρξει μια απρόβλεπτη επιδείνωση των συνθηκών στην αγορά ομολόγων της ευρωζώνης.

Αυτό δεν ήταν αυτονόητο: αρκεί να θυμίσουμε ότι το δεύτερο εξάμηνο του 2022 ήταν συνεχής η συζήτηση για τους κινδύνους που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν οι πλέον χρεωμένες οικονομίες της ευρωζώνης, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, από την αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ και τη λήξη των προγραμμάτων αγοράς κρατικών ομολόγων. Μάλιστα, η ΕΚΤ δημιούργησε νέο εργαλείο παρέμβασης υπέρ των ασθενέστερων οικονομιών, προκειμένου να καθησυχάσει αυτές τις ανησυχίες της αγοράς. Μετά τη χθεσινή, μεγάλη επιτυχία της ελληνικής έκδοσης 10ετών, πολύ δύσκολα μπορεί πλέον να φαντασθεί κανείς ότι η Αθήνα θα χρειασθεί να ζητήσει από την ΕΚΤ βοήθεια με χρήση του νέου εργαλείου παρέμβασης.

Η πολύ ισχυρή ζήτηση για το 10ετές έφερε ευχάριστη έκπληξη και σε ό,τι αφορά το επιτόκιο δανεισμού. Η απόδοση διαμορφώθηκε 165 μονάδες βάσης πάνω από το mid-swap του ευρώ, δηλαδή περίπου σε 4,30%. Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη του 2022, ο ΟΔΔΗΧ είχε ανοίξει (re-opening) παλιότερη έκδοση 10ετών για να αντλήσει μικρό ποσό (200 εκατ. ευρώ) και να τονώσει τη ρευστότητα αυτών των τίτλων και η απόδοση τότε είχε διαμορφωθεί σε 4,44%. Μετά την επιτυχία της έκδοσης, η απόδοση των ελληνικών δεκαετών τίτλων υποχώρησε χθες σημαντικά, στο 4,105%. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική μείωση σε σχέση με τις αρχές του έτους, όταν η απόδοση των 10ετών περίπου μισή μονάδα υψηλότερα, στο 4,60%.

Η απόδοση των ελληνικών 10ετών τον τελευταίο μήνα

Η εμπιστοσύνη που εκδηλώθηκε στα ελληνικά ομόλογα, τα οποία πρέπει να σημειωθεί ότι λήγουν το 2032, όταν η Ελλάδα θα εξέρχεται από τη μεγάλη περίοδο ρύθμισης του χρέους σε συμφωνία με την Ευρώπη, αποτελεί ένα ισχυρό μήνυμα εμπιστοσύνης στα ελληνικά assets και δεν είναι τυχαίο ότι έδωσε ώθηση χθες στο χρηματιστήριο, όπου τα κέρδη του Γενικού Δείκτη από την αρχή του έτους ξεπερνούν το 6%. Ουσιαστικά, οι πλέον δύσπιστοι επενδυτές, αυτοί που κινούνται στις αγορές ομολόγων, τοποθέτησαν τα κεφάλαια τους σε ένα στοίχημα οικονομικής σταθερότητας στη χώρα σε μια χρονιά οικονομικής επιβράδυνσης και αρκετά έντονης αβεβαιότητας, αψηφώντας και τις όποιες ανησυχίες εκφράζονταν ως τώρα για κραδασμούς στην οικονομία από τις δύο αναμενόμενες εκλογικές αναμετρήσεις.

Θετικά μηνύματα από το Νταβός για την παγκόσμια οικονομία

Αξίζει να σημειωθεί ότι το διεθνές περιβάλλον για το 2023 είναι πλέον πολύ πιθανό να είναι καλύτερο από όσο αρχικά αναμενόταν, δίνοντας μια ώθηση και στην ελληνική οικονομία. Αυτό τουλάχιστον είναι το μήνυμα που βγαίνει από την έναρξη των εργασιών του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Γκίτα Γκόπινατ, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, διεμήνυσε ότι το Ταμείο θα αναβαθμίσει τις οικονομικές του προβλέψεις. Δεν προβλέπει, πλέον, ένα «πιο δύσκολο» 2023, αλλά μια «βελτίωση» των συνθηκών το δεύτερο εξάμηνο του έτους και το 2024, καθώς τα θετικά στοιχεία από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ τις τελευταίες εβδομάδες ενίσχυσαν τις ελπίδες ότι η παγκόσμια οικονομία θα αποφύγει μια ύφεση.

Η Γκόπινατ προειδοποίησε, πάντως, ότι το 2023 θα είναι μια «δύσκολη χρονιά». Με τον πληθωρισμό να παραμένει πολύ υψηλός, οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να «παραμείνουν στην πορεία τους», όσον αφορά την αύξηση των επιτοκίων, έως ότου ο πληθωρισμός μειωθεί με βιώσιμο τρόπο, όπως υπογράμμισε.

Οι ελπίδες για την παγκόσμια οικονομία στρέφονται στην Κίνα, καθώς το άνοιγμα της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου μετά τους περιορισμούς της πανδημίας θα μπορούσε να οδηγήσει την παγκόσμια ανάπτυξη σε επίπεδα υψηλότερα από τις αρχικές προβλέψεις, την ώρα που οι ΗΠΑ, η ευρωζώνη και η Βρετανία φλερτάρουν με ύφεση μέσα στα επόμενα τρίμηνα.

«Η επαναλειτουργία της Κίνας πρέπει να είναι το σημαντικότερο γεγονός και θα αποτελέσει βασική κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη», δήλωσε στο Νταβός η Λόρα Τσα, πρόεδρος του χρηματιστηρίου του Χονγκ Κονγκ. «Η Ασία θα είναι ο παράγοντας ανάπτυξης το 2023. Όχι μόνο η Κίνα, αλλά και η Ινδία και η Ινδονησία, δηλαδή αναδυόμενες και πολύ ισχυρές οικονομίες», τόνισε.

Ο Ντάγκλας Πίτερσον, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της S&P Global, προέβλεψε επίσης πολύ ισχυρή ανάκαμψη της Κίνας. Είπε ότι εξακολουθεί να αναμένει μια «πολύ ήπια» ύφεση στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και τη Βρετανία, αλλά η καθαρή ανάπτυξη ολόκληρου του έτους παγκοσμίως θα εξακολουθήσει να είναι θετική. «Οι ισχυρές αγορές εργασίας δεν συνάδουν με ύφεση και οι αγορές εργασίας είναι ισχυρές σχεδόν παντού στον κόσμο», πρόσθεσε.

Ο πρόεδρος της Credit Suisse, Άξελ Λίμαν, τόνισε ότι έχει την ελπίδα ότι οι ΗΠΑ θα αποφύγουν την ύφεση, αλλά και αυτός έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις θετικές προσδοκίες για την Κίνα. «Οι προβλέψεις ανάπτυξης τώρα για την Κίνα είναι 4,5%. Προσωπικά δεν θα εκπλαγώ ξεπεράσει αυτό το ποσοστό», είπε.

Ο κεντρικός τραπεζίτης της Πορτογαλίας και τέως πρόεδρος του Eurogroup, Μάριο Σεντένο, εμφανίσθηκε συγκρατημένα αισιόδοξος και για την ευρωζώνη, που αποτελεί βασική εστία προβληματισμού λόγω της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η ύφεση δεν είναι δεδομένη, όπως τόνισε. «Πιστεύω ότι η οικονομία μας εκπλήσσει τρίμηνο με τρίμηνο. Το τέταρτο τρίμηνο του 2022 στην Ευρώπη πιθανότατα θα εξακολουθήσει να είναι θετικό και ίσως να εκπλαγούμε ευχάριστα και στο πρώτο εξάμηνο του νέου έτους», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι αυτές οι τοποθετήσεις έγιναν στον απόηχο της έρευνας του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, που έδειξε ότι τα δύο τρίτα των οικονομολόγων του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα αναμένουν παγκόσμια ύφεση φέτος, με περίπου 18% των ερωτηθέντων να τη θεωρεί «εξαιρετικά πιθανή», ποσοστό υπερδιπλάσιο από ό,τι στην προηγούμενη έρευνα που διεξήχθη τον Σεπτέμβριο του 2022.