Σχεδόν οι μισές κλίνες που διατίθενται για μίσθωση στην Αθήνα αφορούν βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb και οι ξενοδόχοι κάνουν λόγο για γιγάντωση της οικονομίας διαμοιρασμού που πλέον οδηγεί σε σοβαρές στρεβλώσεις.
Στο πλαίσιο της 52ης ετήσιας γενικής της συνέλευσης της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών - Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ) παρουσιάστηκε χθες μελέτη του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), σύμφωνα με την οποία πλέον το 43% των κλινών στον κεντρικό τομέα της πρωτεύουσας αντιστοιχεί στη βραχυχρόνια μίσθωση τύπου Airbnb, ενώ το υπόλοιπο 57% αφορά τα ξενοδοχειακά καταλύματα.
Η έρευνα είχε τίτλο «Φέρουσα Ικανότητα της Αθήνας – Αττικής ως τουριστικού προορισμού» και δημοσιεύτηκε χθες παρουσία των Προέδρων ΞΕΕ & HOTREC Αλέξανδρου Βασιλικού, ΣΕΤΕ Γιάννη Ρέτσου, ΠΟΞ Γρηγόρη Τάσιου, της Προέδρου ΙΤΕΠ Κωνσταντίνας Σβύνου, Προέδρων κλαδικών Ενώσεων και Φορέων, εκπροσώπων ΜΜΕ, των ξενοδόχων της Αθήνας και πλήθους εκλεκτών προσκεκλημένων.
Η έρευνα παρουσιάστηκε από τον επίκουρο καθηγητή της Παντείου Γιώργο Σώκλη, που επιχείρησε μια «ακτινογραφία» της υφιστάμενης κατάστασης σε ό,τι αφορά την δυναμικότητα σε κλίνες της Αθήνας Αττικής -ξεκινώντας από τις ξενοδοχειακές αυτές καθαυτές – θέμα το οποίο δεν είχε προσεγγιστεί από την εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και μετά.
Σύμφωνα με τον κ. Σώκλη, το τουριστικό προϊόν της χώρας φαίνεται ότι βρίσκεται στο στάδιο της ωρίμανσης, ενώ στην περιοχή της Αθήνας τα τελευταία χρόνια έχει γίνει υπέρβαση των βέλτιστων ορίων τουριστικής ανάπτυξης λόγω του ότι συγκεντρώνεται ένας μεγάλος αριθμός διανυκτερεύσεων σε λίγα τετραγωνικά χιλιόμετρα. Αυτή η εξέλιξη οφείλεται στη μεγάλη αύξηση της ζήτησης για υπηρεσίες καταλύματος τα τελευταία χρόνια, η οποία καλύφθηκε σε συντριπτικό ποσοστό μέσω της ραγδαίας εξάπλωσης καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Αντιθέτως, η κάλυψη της αυξημένης ζήτησης από πλευράς των ξενοδοχείων έγινε μέσω της αξιοποίησης του πλεονάζοντος δυναμικού και όχι με τη δημιουργία νέων μονάδων.
Από την πλευρά της, η πρόεδρος της ΕΞΑΑΑ Λαμπρινή Καρανάσιου Ζούλοβιτς επισήμανε πως «πρέπει να σκεφτούμε, τι θέλουμε για την Αθήνα τελικά; Θέλουμε ανεξέλεγκτη δημιουργία κλινών με τον κίνδυνο να μείνουν κενές; Ή επιθυμούμε μια στρατηγική ανάπτυξη η οποία θα μας διασφαλίσει βιωσιμότητα και μια ορθή εξέλιξη σε όλα τα επίπεδα; Όπως αναφέρουμε επί πολλά χρόνια στα δελτία μας, η υπερπροσφορά κλινών μας προβληματίζει γιατί βλέπουμε - μεταξύ άλλων - ότι δεν επιτρέπει την αύξηση των τιμών.
Με βάση τα στοιχεία μέσης πληρότητας, μέσης τιμής δωματίου και revpar (ξενοδοχείων) που συγκεντρώνουμε μηνιαίως, η Αθήνα υστερεί σε πληρότητα μονάδων και σε τιμές, έναντι των ανταγωνιστών της. Αυτό παραδοσιακά λειτουργεί σε βάθος χρόνου και σε βάρος της συνολικής ποιότητας που προσφέρουμε ή ελκύουμε και θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν όλων. Ας μην ξεχνάμε πως δραστηριοποιούμαστε σε έναν 12μηνο αστικό και ταυτόχρονα εποχιακό προορισμό, με υψηλό κόστος λειτουργίας και ένα ιδιαίτερα αυστηρό πλαίσιο κανόνων και υποχρεώσεων – κυρίως για τα ξενοδοχεία.
Απαιτούνται λοιπόν εκείνες οι πολιτικές αποφάσεις και οι στοχευμένες παρεμβάσεις που θα λειτουργήσουν θετικά για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις σε Αθήνα- Αττική- Αργοσαρωνικό, κανονιστικά, εποικοδομητικά ή και διορθωτικά για την ποιότητα της τουριστικής δραστηριότητας και προσφοράς του προορισμού στο σύνολό της και για το επίπεδο ζωής πολιτών και επισκεπτών.»
Ισχυρή δυναμική για τις μισθώσεις τύπου Airbnb στην Αθήνα
Σε ότι αφορά στην πορεία της κίνησης στην Αθήνα, όπως τονίσθηκε και με βάση τα πρόσφατα στοιχεία Νοεμβρίου, το 11μηνο για την Αθήνα έκλεισε με αρνητικό πρόσημο και συγκεκριμένα με -11% σε ότι αφορά στη Μέση Πληρότητα, με +1,1% στο Έσοδο ανά Διαθέσιμο δωμάτιο (Rev Par) και αύξηση ύψους 14,7% στην Μέση Τιμή Δωματίου (ADR). Επιδόσεις, που δεν είναι ικανές - σύμφωνα με την παρουσίαση - να καλύψουν τις συνεχώς και μεγαλύτερες ανάγκες και υποχρεώσεις των 12μηνης λειτουργίας ξενοδοχείων της Αθήνας.
Με βάση τα στοιχεία της ΕΞΑΑΑ, την περίοδο 2015- 2022, όπου εντοπίζεται και η επιδείνωση των δεικτών φέρουσας ικανότητας τουριστικής ανάπτυξης στην περιοχή της Αθήνας, τα προσφερόμενα δωμάτια και κλίνες βραχυχρόνιας μίσθωσης έχουν αυξηθεί κατά 374% και 377%, αντιστοίχως, ενώ τα ξενοδοχειακά δωμάτια και κλίνες έχουν αυξηθεί κατά μόλις 11% και 12% αντιστοίχως.
Τον Ιούλιο του 2015 λειτουργούσαν μόλις 2.116 τέτοιου τύπου καταλύματα, ενώ το Σεπτέμβριο του 2022 έφτασαν στα 12.165 καταλύματα τύπου Airbnb στην περιοχή της Αθήνας. Συνεπώς, κατά την περίοδο Ιούλιος 2015- Σεπτέμβριος 2022, τα καταλύματα της οικονομίας διαμοιρασμού – Airbnb στην περιοχή της Αθήνας αυξήθηκαν κατά περίπου 475%.
Όπως τόνισε ο κ. Σώκλης, «από τα παραπάνω έπεται ότι η αύξηση των καταλυμάτων στην περιοχή της Αθήνας τα τελευταία χρόνια οφείλεται κατά συντριπτικό ποσοστό στην αύξηση των καταλυμάτων τύπου Airbnb, τα οποία πλέον προσφέρουν πάνω από το 40% των διαθέσιμων κλινών στην Αθήνα. Αυτά τα καταλύματα, τα οποία εκτείνονται κυρίως στις περιοχές Εμπορικό τρίγωνο, Κουκάκι – Μακρυγιάννη, Μουσείο – Εξάρχεια, Νεάπολη, Νέος Κόσμος, Αγίου Κωνσταντίνου, Ακρόπολη, Κολωνάκι, Θησείο, Κεραμεικός, Πετράλωνα, Κυψέλη, Σταδίου, Ζάπειο και Γκάζι, έχουν δημιουργήσει μία μεγέθυνση που ουσιαστικά συνεπάγεται μία αυξανόμενη προσέλκυση περισσοτέρων τουριστών και ενδεχομένως ελλοχεύει κινδύνους ως προς την ισορροπία αστικής ανάπτυξης του κέντρου της Αθήνας».
Ο ίδιος τόνισε πως ο Δείκτης Τουριστικής Πίεσης στον κεντρικό τομέα της Αθήνας «χτυπάει» κόκκινο καθώς υπάρχει μια υπερ-συγκέντρωση μεγάλου αριθμού διανυκτερεύσεων σε λίγα τετραγωνικά χιλιόμετρα.