Την παρέμβαση των ευρωπαϊκών Θεσμών προκαλεί η νέα εμπλοκή στους πλειστηριασμούς, εξαιτίας αντικρουόμενων αποφάσεων του Αρείου Πάγου, με βάση τις οποίες μπλοκάρεται η δικαστική διεκδίκηση των απαιτήσεων και η διενέργεια πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης από τις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (servicers).
Σύμφωνα με πληροφορίες του Business Daily, οι θεσμοί ζήτησαν από όλες τις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων αναλυτικά στοιχεία για την επίπτωση στα business plan και τη ροή εσόδων από ανακτήσεις εξαιτίας της νέας εμπλοκής, καθώς επίσης και εκτιμήσεις για την επίδραση στην κουλτούρα πληρωμών και τη διάθεση των οφειλετών για ρυθμίσεις.
Το ζήτημα των πλειστηριασμών έχει θορυβήσει και κινητοποιήσει την κυβέρνηση και, παρά την άρνηση του υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, να προχωρήσει σε σχετική νομοθετική ρύθμιση για την επίλυση του προβλήματος, το οικονομικό επιτελείο αναγνωρίζει τη σοβαρότητα του θέματος της εμπλοκής των δικαστικών ενεργειών είσπραξης και των πλειστηριασμών και τις ευρύτερες σοβαρές επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσει στην προσπάθεια εξυγίανσης των τραπεζών, στο σχέδιο Ηρακλής και τον μεγάλο στόχο της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας. Δεν πρέπει να υποτιμάται και η βλάβη στην αξιοπιστία της χώρας, καθώς η νέα αυτή εμπλοκή ενισχύει την επιχειρηματολογία για ελλιπή αξιοπιστία της χώρας και διαρκή αλλαγή των κανόνων για την εξυπηρέτηση βραχυπρόθεσμων πολιτικών – πελατειακών στόχων.
Κυβερνητικές πηγές υπογραμμίζουν στο BD ότι πρόκειται για σοβαρό ζήτημα που θα πρέπει να επιλυθεί το γρηγορότερο και εκφράζουν την αισιοδοξία τους ότι αυτό θα συμβεί σύντομα. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι θα πρέπει να ακολουθηθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες και δεν γίνεται κάθε φορά που εντοπίζεται μια δυσλειτουργία να αντιμετωπίζεται με νομοθετική παρέμβαση.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχει σχετική κινητοποίηση για την εξέταση του ζητήματος από την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου κατά προτεραιότητα, ώστε να αποφανθεί επί του θέματος το αρμόδιο όργανο του ανωτάτου δικαστηρίου. Στόχος είναι το ζήτημα να εξεταστεί σε διάστημα εβδομάδων και όχι μηνών.
Πού εντοπίζεται το πρόβλημα
Το πρόβλημα εντοπίζεται στην αμφισβήτηση του δικαιώματος των servicers να προχωρούν σε δικαστικές ενέργειες είσπραξης και πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης για απαιτήσεις από τραπεζικά δάνεια και πιστώσεις που έχουν αποκτηθεί από εταιρείες ειδικού σκοπού, τη διαχείριση των οποίων έχουν αναλάβει servicers. Παράλληλα, κριτική διατυπώνεται και στον τρόπο με τον οποίο δομήθηκαν ορισμένες τιτλοποιήσεις από τράπεζες.
Το ενδιαφέρον των θεσμών για τους πλειστηριασμούς, ξυπνώντας μνήμες από τις μνημονιακές εποχές της χώρας, είναι χαρακτηριστικό της σοβαρότητας του θέματος, το οποίο έχει θορυβήσει επίσης την Τράπεζα της Ελλάδος και φυσικά τις τράπεζες.
Υπάρχει αίσθηση ότι οι κυβερνήσεις, για πολιτικούς λόγους, βολεύονται πίσω από τη δυσλειτουργία των πλειστηριασμών. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2008 οπότε επιβλήθηκε για πρώτη φορά αναστολή πλειστηριασμών από την κυβέρνηση Κ. Καραμανλή (για χρέη έως 300.000 ευρώ) με διάφορους τρόπους και αφορμές (από τον νόμο Κατσέλη μέχρι τη μη λειτουργία των δικαστηρίων λόγω πανδημίας) οι πλειστηριασμοί δεν έχουν ακόμα επανέλθει σε κανονικό καθεστώς λειτουργίας.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα business plan των servicers τα έσοδα που επιτυγχάνονται μέσω ρευστοποιήσεων αντιστοιχούν στο 20% με 40% των συνολικών εσόδων, ανάλογα την τιτλοποίηση. Επιπλέον, ο κίνδυνος του πλειστηριασμού και της απώλειας περιουσιακών στοιχείων, λειτουργεί καθοριστικά στην επίτευξη ρυθμίσεων οφειλών.
Υστέρηση εσόδων
Στελέχη εταιριών διαχείρισης υπογραμμίζουν τις σημαντικές επιπτώσεις της νέας καθυστέρησης στην επίτευξη των στόχων εσόδων των business plan.
Τον κώδωνα του κινδύνου για την πορεία των εσόδων των servicers έχει κρούσει η Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία εποπτεύει τις εταιρείες διαχείρισης, ενώ ορατός είναι ο κίνδυνος υποβάθμισης των αξιολογήσεων των τιτλοποιήσεων. Οι servicers κάθε χρόνο είναι υποχρεωμένοι να καταρτίζουν ετήσια πλάνα για την πορεία των εσόδων, τα οποία εξετάζει ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης DBRS και, αν αποτυπωθεί αυτή η αδυναμία στα έσοδα, θα προχωρήσει γρήγορα στην υποβάθμιση των τιτλοποιήσεων. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να προκαλέσει τριβές με τη Eurostat, τριγμούς στο σχέδιο «Ηρακλής», αλλά και να τεθεί ζήτημα για τα senior ομόλογα των τιτλοποιήσεων που παραμένουν στους τραπεζικούς ισολογισμούς.