Όλο και πιο βέβαιη είναι η διολίσθηση της ευρωζώνης σε ύφεση το 2023, μία πρόβλεψη που στηρίζει τόσο ο μέσος όρος των προβλέψεων από τους αναλυτές, όσο και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αλλά αυτό δεν πρόκειται να σταματήσει την ΕΚΤ από το να προχωρήσει σε αυξήσεις επιτοκίων, όπως σημειώνει σε έκθεσή της η ING.
Το βασικό ερώτημα, σύμφωνα με τους οικονομολόγους του ολλανδικού ομίλου είναι πόσο σοβαρή θα είναι η ύφεση, ενώ βάσει ενός ειδικού δείκτη προειδοποίησης που έχει δημιουργήσει η ING κατά τη διάρκεια της πανδημίας ώστε να παρακολουθεί την οικονομία της ευρωζώνης, όλα δείχνουν ότι η ύφεση έχει, ήδη, αρχίσει.
Η χρήση ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί σημαντικό παράγοντα του δείκτη. Η κατεύθυνση για τις περισσότερες υποκείμενες μεταβλητές είναι ελαφρώς αρνητική αυτή τη στιγμή, γεγονός που αντιστοιχεί στην άποψη ότι η οικονομία διολίσθησε σε ήπια συρρίκνωση στο τέλος του τρίτου τριμήνου.
Οι δείκτες κινητικότητας αποτελούν σημαντικό μέρος του δείκτη της ING. Όταν εντός του 2022 υπήρξε άρση των περιορισμών για την πανδημία σημειώθηκε ανάκαμψη στις συγκεκριμένες παραμέτρους. Όμως, εκτός από τη δραστηριότητα στον χώρο εργασίας, οι περισσότεροι δείκτες κινητικότητας ομαλοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της άνοιξης και παρέμειναν σε αυτά τα επίπεδα κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου. Ο μέσος όρος των δεικτών κινητικότητας της Google δείχνει ότι το δεύτερο τρίμηνο εξακολουθούσε να παρουσιάζει μεγάλη αύξηση της κινητικότητας, ενώ το τρίτο τρίμηνο ήταν αμετάβλητο.
Παρόλο που οι εποχικοί παράγοντες μπορεί να υποτιμούν τις επιδόσεις από αυτή την άποψη, φαίνεται δίκαιο να υποθέσει κάποιος ότι το μεγαλύτερο μέρος, αν όχι το σύνολο, της ανάκαμψης μετά το lockdown έχει πλέον περάσει.
Την ίδια ώρα ο σύνθετος δείκτης PMI ήταν κάτω από 50 - που σημαίνει συρρίκνωση - και για τους τρεις μήνες του τρίτου τριμήνου. Μάλιστα, επιδεινώθηκε σταδιακά καθώς προχωρούσε το τρίμηνο, με τον Σεπτέμβριο να εμφανίζει σοβαρότερα σημάδια συρρίκνωσης καθώς τελείωναν οι καλοκαιρινοί μήνες. Τόσο η δραστηριότητα των υπηρεσιών όσο και η μεταποιητική δραστηριότητα βρίσκονται τώρα πολύ κάτω από το 50. Πρόκειται για έναν ευρύτερο δείκτη δραστηριότητας, ο οποίος ενισχύει τις ενδείξεις ότι το 3ο τρίμηνο ξεκίνησε μια ρηχή ύφεση.
Εάν εξετασθούν οι καταναλωτικές δαπάνες είναι φανερό ότι καταγράφεται μια σαφής πτωτική τάση στις λιανικές πωλήσεις. Τον Νοέμβριο του 2021 σημειώθηκε το ζενίθ της αύξησης και από τότε έχει ξεκινήσει μία σταδιακή υποχώρηση. Αυτό οφείλεται στην απότομη μείωση της αγοραστικής δύναμης που βίωσαν έκτοτε τα νοικοκυριά, αλλά σχετίζεται και με την επαναλειτουργία ορισμένων υπηρεσιών.
Με τους ανθρώπους να επιστρέφουν στα εστιατόρια και τα μπαρ και να αρχίζουν και πάλι να κάνουν διακοπές, τα πρότυπα δαπανών έχουν μετατοπιστεί μακριά από τα αγαθά. Ταυτόχρονα οι άνθρωποι ξοδεύουν περισσότερο από ποτέ στο λιανικό εμπόριο, αλλά ο όγκος είναι μειωμένος. Έτσι, ο αντίκτυπος του πληθωρισμού είναι ότι οι άνθρωποι αναγκάζονται να ξοδεύουν όλο και περισσότερα στο κατάστημα, αλλά να παίρνουν στο σπίτι τους λιγότερα προϊόντα. Είναι ενδιαφέρον ότι οι πωλήσεις αυτοκινήτων αυξήθηκαν τον Αύγουστο, προερχόμενες από πολύ χαμηλή βάση.
Η ΕΚΤ έδωσε μεγάλη έμφαση στη θετική επίδραση του τουρισμού στην ανάπτυξη του τρίτου τριμήνου. Εξετάζοντας τις διανυκτερεύσεις στην ευρωζώνη, είναι φανερό ότι τον Ιούλιο και τον Αύγουστο ήταν πολύ κοντά στα προ της πανδημίας επίπεδα, γεγονός που υποδηλώνει συνεχιζόμενη δύναμη στο 3ο τρίμηνο, αλλά οι επιχειρήσεις είναι λιγότερο αισιόδοξες. Οι έρευνες δείχνουν ότι η κορύφωση της τουριστικής δραστηριότητας ήλθε τον Ιούνιο και ότι το καλοκαίρι μπορεί να έχει απογοητεύσει ελαφρώς. Παρόλα αυτά, ο τουρισμός είναι πιθανό να έχει προσθέσει θετικά στον αριθμό αύξησης του ΑΕΠ του τρίτου τριμήνου. Συνολικά, όμως, φαίνεται ότι το καλοκαίρι δεν ήταν αρκετά ισχυρό ώστε να έχει διατηρήσει θετική την αύξηση της κατανάλωσης συνολικά.
Εξετάζοντας τη βιομηχανία, εμφανίζεται μια απόκλιση μεταξύ της έρευνας και των σκληρών δεδομένων μέχρι στιγμής. Ενώ οι έρευνες υποδηλώνουν μια σημαντική αποδυνάμωση της δραστηριότητας, τα στοιχεία του Αυγούστου ήταν καλύτερα από τα αναμενόμενα. Φαίνεται ότι η βελτίωση των προβλημάτων της εφοδιαστικής αλυσίδας και η διαθεσιμότητα των εισροών στην παραγωγή επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να καλύψουν τα κενά των παραγγελιών. Παρόλα αυτά, οι νέες παραγγελίες μειώνονται και τα στοιχεία των ερευνών υποδηλώνουν έναν πιο αδύναμο Σεπτέμβριο. Ιδιαίτερα στους ενεργοβόρους τομείς, η παραγωγή φαίνεται να μειώθηκε και πάλι τον Σεπτέμβριο. Η γερμανική στατιστική υπηρεσία έχει αρχίσει να δημοσιεύει μια νέα χρονοσειρά για τη βιομηχανία έντασης ενέργειας, η οποία δείχνει ότι η παραγωγή σε αυτούς τους τομείς μειώθηκε κατά περισσότερο από 8% μεταξύ Φεβρουαρίου και Αυγούστου. Εάν ο Σεπτέμβριος ήταν πράγματι ασθενέστερος από τον Αύγουστο, η βιομηχανική παραγωγή θα ήταν αρνητική για το τρίμηνο, προσθέτοντας στις προσδοκίες ότι η οικονομία βρισκόταν ήδη σε ρηχή συρρίκνωση το 3ο τρίμηνο.
Είναι αρκετά ενδιαφέρον ότι το εμπόριο είναι πολύ δύσκολο να κριθεί αυτή τη στιγμή. Στοιχεία για τους όγκους είναι δύσκολο να βρεθούν και η έντονη άνοδος των τιμών της ενέργειας έχει προκαλέσει την εκτίναξη των ονομαστικών εισαγωγών στα ύψη. Φαίνεται ότι η πραγματική αύξηση των εξαγωγών εξασθένησε το καλοκαίρι, αλλά οι εισαγωγές θα μπορούσαν να έχουν μειωθεί ακόμη περισσότερο, καθώς η ενέργεια είναι τόσο σημαντική συνιστώσα και η χρήση ενέργειας έχει μειωθεί λόγω των υψηλών τιμών. Αυτό σημαίνει ότι οι καθαρές εξαγωγές θα μπορούσαν στην πραγματικότητα να έχουν συμβάλει θετικά στην αύξηση του ΑΕΠ το περασμένο τρίμηνο. Αν αυτό κάνει την ανάπτυξη θετική, θα σήμαινε ότι σε ένα υφεσιακό περιβάλλον παρατηρήθηκε θετική ανάπτυξη. Ακριβώς όπως οι ΗΠΑ πέρασαν από μια τεχνική ύφεση το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, όταν η οικονομία συρρικνώθηκε αλλά δεν υπήρχαν πραγματικά σημάδια ύφεσης, έτσι και η ευρωζώνη θα μπορούσε να βρίσκεται σε μια τεχνική επέκταση, όπου η οικονομία επεκτείνεται σε ένα υφεσιακό περιβάλλον.
Η επιμονή της ΕΚΤ
Λαμβάνοντας όλα αυτά μαζί διαπιστώνεται ότι υπάρχει αδυναμία σε αρκετά στοιχεία, με την ING να εκτιμά ότι η οικονομία της ευρωζώνης συρρικνώθηκε 0,2% το γ’ τρίμηνο σε σύγκριση με το προηγούμενο.
Θεωρεί, όμως, ότι ακόμη και αυτό δεν πρόκειται να σταματήσει τις αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ και τονίζει ότι στην επικείμενη συνεδρίαση στις 27 Οκτωβρίου η τράπεζα θα προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης, ενώ θα υπάρξει μία ακόμη αύξηση τον Δεκέμβριο, η οποία, πάντως, θα μπορούσε να είναι μικρότερη.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
