Μπροστά από τους στόχους της βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ένωση στη διαχείριση των ζητημάτων της ενεργειακής επάρκειας και της μετάβασης σε εναλλακτικές πηγές προμήθειαςς μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία παρουσίασε την απάντηση της Ευρώπης στην ενεργειακή «πολιορκία" του Πούτιν».
Στα μέτρα που θα προτείνει η Επιτροπή στους ηγέτες της ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής στις 20- 21 Οκτωβρίου εντάσσονται η προώθηση προς έγκριση ενός προσωρινού δυναμικού πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου εφόσον χρειαστεί, η δημιουργία ενός νέου δείκτη τιμών φυσικού αερίου που θα αναφέρεται στις τιμές του LNG, η προώθηση κοινών αγορών υγροποιημένου φυσικού αερίου, καθώς και μέτρα ενίσχυσης της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών – μελών.
Όπως σημείωσε η πρόεδρος της Κομισιόν η ΕΕ έχει ήδη καταφέρει να πετύχει μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου κατά 70% τον Σεπτέμβριο, να αντικαταστήσει τα 2/3 των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία από την αρχή του χρόνου και να φθάσει στο 92% την πληρότητα φυσικού αερίου στις αποθήκες της. Ωστόσο, παραδέχτηκε πως χρειάζονται και άλλες δράσεις για την διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας αλλά και την μείωση των τιμών της ενέργειας.
Ειδικότερα, η Κομισιόν παρουσίασε τα μέτρα που προτείνει για την μείωση των τιμών και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των κρατών – μελών της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις με τους παγκόσμιους προμηθευτές φυσικού αερίου.
Τα μέτρα δεν περιλαμβάνουν άμεσο πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου, το οποίο οι περισσότερες χώρες της ΕΕ δηλώνουν ότι επιθυμούν. Ωστόσο, η Επιτροπή ζήτησε την έγκριση των χωρών της ΕΕ για τη σύνταξη πρότασης για τον καθορισμό ενός προσωρινού δυναμικού πλαφόν στο φυσικό αέριο των αγωγών που θα λειτουργήσει έως τη δημιουργία ενός εναλλακτικού δείκτη τιμών που θα συμπεριλαμβάνει και τις τιμές του LNG. Η Επιτροπή δήλωσε ότι το όριο τιμής θα πρέπει να πληροί προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων ότι δε θα προκαλέσει αύξηση της ζήτησης φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
«Γνωρίζουμε ότι είμαστε ισχυροί όταν ενεργούμε από κοινού», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σημειώνοντας πως «είναι λογικό, αντί να υπερκαλύπτουν η μία την άλλη, οι ενεργειακές εταιρείες να αξιοποιούν την κοινή αγοραστική τους δύναμη». Στο πλαίσιο αυτό η κοινή πλατφόρμα αγορών θα συντονίζει την πλήρωση των αποθεμάτων φυσικού αερίου. Εάν τα αποθέματα αποθήκευσης εξαντληθούν στο τέλος του φετινού χειμώνα, η επίτευξη του στόχου πλήρωσης κατά 90% έως τον Νοέμβριο του 2023 μπορεί να είναι πιο δύσκολη τον επόμενο χειμώνα, σύμφωνα με την Επιτροπή.
Το σχέδιο είναι να δοθεί εντολή στα κράτη μέλη και στις επιχειρήσεις να αγοράζουν από κοινού αρκετό φυσικό αέριο ώστε να αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 15% των αποθεμάτων τους και να επιτραπεί στις εταιρείες να σχηματίσουν μια ευρωπαϊκή κοινοπραξία για να διαπραγματευτούν μακροπρόθεσμες συμβάσεις με αποκλεισμό των Ρώσων προμηθευτών. Όπως είπε η πρόεδρος της Κομισιόν το μέτρο αυτό είναι σημαντικό καθώς έχει παρατηρηθεί την τελευταία χρονιά πως το τελευταίο 20% των προμηθειών για την αποθήκευση είναι συγκριτικά πολύ ακριβότερο. Όπως σημειώθηκε ο δείκτης TTF καλύπτει τις τιμές για προμήθεια φυσικού αερίου μέσω αγωγών τη στιγμή που η αγορά έχει αλλάξει δραστικά με την αύξηση των αγορών LNG. Σύμφωνα με την Επιτροπή ο νέος μηχανισμός θα ανταποκρίνεται καλύτερα στη σημερινή πραγματικότητα και θα πρέπει να είναι έτοιμος έως την επόμενη σεζόν προμηθειών για τον χειμώνα του 2023.
Παράλληλα, η Επιτροπή προωθεί τη μείωση της ζήτησης του φυσικού αερίου κατά 15%, όπως έχει ήδη προτείνει και μέσα στους περασμένους μήνες ενώ προετοιμάζει επίσης νέα μέτρα για την ενίσχυση της αλληλεγγύης ανάμεσα στα κράτη – μέλη προκειμένου η Ένωση να είναι έτοιμη ακόμα και σε ακραίο σενάριο για τις αγορές του φυσικού αερίου και του ρεύματος.
Παράλληλα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε στο ιβηρικό μοντέλο που προβλέπει πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την ηλεκτροπραγωγή, μειώνοντας τις τιμές, λέγοντας πως εξετάζεται κατά πόσο θα μπορούσε να λειτουργήσει και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Τέλος, η Επιτροπή εξετάζει τους τρόπους επικαιροποίησης του προγράμματος RepowerEU με βάση τα σημερινά δεδομένα προκειμένου να προωθηθούν ακόμα περισσότερο οι επενδύσεις σε ΑΠΕ μειώνοντας τις διαφορές ανάμεσα στα κράτη – μέλη.