Βελτίωση του οικονομικού κλίματος, ανάκαμψη καταναλωτικής εμπιστοσύνης

Στις 105,1 μονάδες ενισχύθηκε τον Σεπτέμβριο ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα, υψηλότερα από ό,τι τον Ιούλιο και τον Αύγουστο (101,8 μονάδες), αλλά χαμηλότερα έναντι του περυσινού Σεπτεμβρίου. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επικράτησαν πτωτικές τάσεις, τόσο στην Ευρωζώνη όσο και ευρύτερα στην ΕΕ.

Σύμφωνα με έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ, οι επιχειρηματικές προσδοκίες υποχώρησαν ήπια στη Βιομηχανία και το Λιανικό εμπόριο, ενώ σε Κατασκευές και Υπηρεσίες οι προσδοκίες βελτιώνονται. Η βελτίωση του δείκτη αντανακλά κυρίως μια ανοδική «διόρθωση» στον δείκτη της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, ο οποίος είχε υποχωρήσει πολύ έντονα και συστηματικά κατά την προηγούμενη περίοδο. Αλλωστε, τα ελληνικά νοικοκυριά παραμένουν τα πιο απαισιόδοξα στην Ευρώπη και τον Σεπτέμβριο και η βάση σύγκρισης είναι χαμηλή. Επίσης, η θετική πορεία του τουρισμού με τον οποίο συνδέονται άμεσα ή έμμεσα πλήθος ελληνικών νοικοκυριών, φαίνεται να τόνωσε σε κάποιο βαθμό τις προοπτικές της χειμερινής περιόδου, ενώ και οι πολιτικές επιδοματικής στήριξης, στην ενέργεια αλλά και σε άλλους τομείς, φαίνεται πως έχουν επίδραση.

Στον επιχειρηματικό τομέα, κινητικότητα υπάρχει κυρίως στον κατασκευαστικό τομέα αλλά και στον σχετικά ετερογενή χώρο των διάφορων επιχειρηματικών υπηρεσιών (όπως στη διαφήμιση, συμβουλευτικές και άλλες υπηρεσίες), καθώς αρκετά έργα του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και του ΕΣΠΑ βρίσκονται ή πλησιάζουν σε στάδιο ωρίμανσης. Σε κάθε περίπτωση, οι αβεβαιότητες για το επόμενο διάστημα είναι ακόμα εξαιρετικά ισχυρές, καθώς τόσο οικονομικά όσο και γεωπολιτικά υπάρχουν υψηλοί κίνδυνοι στο ευρωπαϊκό περιβάλλον.

Αναλυτικότερα:

• στη βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση ενισχύθηκε ελαφρά, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα αποκλιμακώθηκαν και οι θετικές προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες υποχώρησαν έντονα.
• στις κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για την παραγωγή ενισχύθηκαν, ενώ αντίθετα οι προβλέψεις για την απασχόληση βελτιώθηκαν αισθητά.
• στο λιανικό εμπόριο, οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις υποχώρησαν σημαντικά, με το ύψος των αποθεμάτων να κλιμακώνεται έντονα, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη των πωλήσεων μεταβάλλονται ήπια.
• στις υπηρεσίες, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων κινήθηκαν έντονα ανοδικά, όπως και εκείνες για τη ζήτηση, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης μεταβλήθηκαν μόνο ελαφρά ανοδικά.
• στην καταναλωτική εμπιστοσύνη, οι αρνητικές προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας παρουσίασαν σημαντική άμβλυνση, όπως και οι αντίστοιχες για τη δική τους οικονομική κατάσταση οι οποίες υποχώρησαν ηπιότερα. Παράλληλα επιδεινώθηκαν ελαφρά οι προβλέψεις για μείζονες αγορές και βελτιώθηκε οριακά η πρόθεση για αποταμίευση.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ: Νέα επιδείνωση των προσδοκιών, έντονη υποχώρηση της παραγωγής τους προσεχείς μήνες 

Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία υποχώρησε εκ νέου τον Σεπτέμβριο, στις 98,2 μονάδες, από 101,2 μονάδες τον Ιούλιο, στη χαμηλότερη επίδοση των τελευταίων 20 μηνών. Από τις μεταβλητές του δείκτη, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και την τρέχουσα ζήτηση ενισχύθηκε ελαφρά, το ύψος των αποθεμάτων αποκλιμακώθηκε, ενώ το θετικό ισοζύγιο προβλέψεων για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες εξασθένησε έντονα. 

ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ: Μικρή βελτίωση των προσδοκιών, προερχόμενη αποκλειστικά από τις Ιδιωτικές Κατασκευές

Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές ενισχύθηκε ήπια τον Σεπτέμβριο, στις 97,9 μονάδες (από 94,4 μον. τον Ιούλιο), επίπεδο όμως χαμηλότερο από το αντίστοιχο περυσινό (153,5 μονάδες). Αυτή η μεταβολή ήταν αποτέλεσμα της σημαντικής βελτίωσης των προσδοκιών στις Ιδιωτικές Κατασκευές, αντισταθμίζοντας εν μέρει την επιδείνωση στα Δημόσια Έργα. Από τις βασικές μεταβλητές του δείκτη, οι αρνητικές προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων ενισχύθηκαν ελαφρά, ενώ οι αρνητικές προβλέψεις για την απασχόληση υποχώρησαν αρκετά.

ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ: Μικρή επιδείνωση στις προσδοκίες 

Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο υποχώρησε ελαφρά τον Σεπτέμβριο στις 86,9 (από 93,0) μονάδες τον Ιούλιο. Η επιδείνωση αυτή είναι αποτέλεσμα της χειροτέρευσης των προσδοκιών του κλάδου Οχημάτων-Ανταλλακτικών και Ειδών Οικιακού εξοπλισμού, με  τους υπόλοιπους κλάδους να κινούνται ανοδικά. 

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ: Έντονη βελτίωση στις προσδοκίες λόγω ικανοποίησης από την τρέχουσα δραστηριότητα 

Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Υπηρεσίες ενισχύθηκε σημαντικά τον Σεπτέμβριο, στις 126,3 μονάδες, από 103,4 τον Ιούλιο, κυρίως λόγω βελτίωσης στον τομέα των συμβουλευτικών και χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. 

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ: Μικρή βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, λόγω ηπιότερης απαισιοδοξίας για την οικονομία 

Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης ενισχύθηκε τον Σεπτέμβριο και διαμορφώθηκε στις –51,2 (από –55,3) μονάδες τον Ιούλιο, επίπεδο όμως πολύ χειρότερο εκείνου πριν ένα χρόνο (-37,5 μονάδες). Οι διαδοχικές δέσμες παρεμβάσεων πολιτικής όσον αφορά το ενεργειακό κόστος, και η δυναμική του Τουρισμού η οποία παραμένει ιδιαίτερα ισχυρή, φαίνεται να έχει θετικές επιδράσεις στις προσδοκίες των πολιτών. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά βάση απλώς «διορθώνονται» ελαφρώς οι πολύ απαισιόδοξες εκτιμήσεις και προβλέψεις της προηγούμενης περιόδου. Η πτωτική τάση του δείκτη δεν έχει ανατραπεί με την αβεβαιότητα για το χειμώνα που έρχεται να παραμένει υψηλή. Σαφώς η τάση αυτή είναι πανευρωπαϊκή, όμως οι Έλληνες καταναλωτές παραμένουν οι περισσότερο απαισιόδοξοι καταναλωτές στην ΕΕ, με σημαντική διαφορά από τους υπόλοιπους.