Στόχο την ενίσχυση της αυτοπαραγωγής βάζει η κυβέρνηση, προωθώντας μέσα στους επόμενους μήνες διαφορετικά προγράμματα για την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών και την αξιοποίηση του net metering για το σύνολο, σχεδόν. της κοινωνίας.
Ήδη σχετική αναφορά στην έναρξη τέτοιων προγραμμάτων έκανε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την ομιλία του στη ΔΕΘ μιλώντας για ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης μικρών φωτοβολταϊκών. Μέσω του προγράμματος αυτού θα χρηματοδοτηθούν 250.000 μικρά φωτοβολταϊκά σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις, σε στέγες κατοικιών, σε επιχειρήσεις, σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις, που θα καταναλώνουν δωρεάν τη δική τους ενέργεια. Από το σύνολο αυτό, το 60% θα πάει σε επιχειρήσεις και αγροτικά φωτοβολταϊκά και το υπόλοιπο στην τοποθέτηση οικιακών ηλιακών πάνελ. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που σχεδιάζεται από κοινού από τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Ανάπτυξης με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ.
Παράλληλα, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων 'Αδωνις Γεωργιάδης αναφέρθηκε πρόσφατα σε ένα ειδικό πρόγραμμα ΕΣΠΑ για μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Σε αυτό το πρόγραμμα, οι δικαιούχοι θα χρηματοδοτούνται για τοποθέτηση ηλιακών πάνελ για την παραγωγή ρεύματος έως 10 κιλοβάτ, ενώ στόχος είναι η ενίσχυση ειδικά των τουριστικών επιχειρήσεων.
Στα «σκαριά», όμως, μπαίνει και ένα σχέδιο για την προώθηση της τοποθέτησης φωτοβολταικών αλλά και μπαταριών αποθήκευσης στους ενεργοβόρους καταναλωτές της χώρας, στις βιομηχανίες προκειμένου να εξασφαλίσουν «πράσινη», φθηνότερη και αδιάκοπη ενέργεια. Η χρηματοδότηση για αυτό το πρόγραμμα έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Στους σχεδιασμούς μπαίνει και η προώθηση της δημιουργίας ενεργειακών κοινοτήτων από τους δήμους της χώρας και την δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων προκειμένου αφενός να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες σε οδοφωτισμό και στα δημοτικά κτήρια καθώς και στην υποστήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών του δήμου.
Πρόβλημα η χωρητικότητα του δικτύου
Το μεγάλο πρόβλημα στην προώθηση τέτοιων προγραμμάτων είναι ο μικρός, σχεδόν ανύπαρκτος, διαθέσιμος χώρος στο δίκτυο για νέες συνδέσεις. Από το βήμα της ΔΕΘ ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε πως η κυβέρνηση εξασφαλίζει χώρο για να προχωρήσουν τα έργα που θα προκύψουν από τα προγράμματα αυτά, ενώ ο υπουργός Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, αναφερόμενος στο πρόγραμμα για την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών από μικρομεσαίες επιχειρήσεις τόνισε ότι «επιλέξαμε να φτάσουμε σε μια επιδότηση της κατανάλωσης που πιάνει όλες τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά δεν φτάνει στο σημείο εκείνο όπου χρειάζεται σύνδεση στο δίκτυο ώστε να μην έχεις το εμπόδιο του ΔΕΔΔΗΕ και να βάζεις ηλιακά πάνελ τέτοια που θα σου επιτρέψουν σχεδόν να μηδενίσεις την κατανάλωση του ρεύματός σου».
Δίνοντας μία εικόνα του «φρακαρίσματος» του δικτύου ο Αντιπρόεδρος του ΑΔΜΗΕ, κ. Ιωάννης Μάργαρης είχε σημειώσει πριν από λίγους μήνες πως ο διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος ανέρχεται σε περίπου 17 GW ενώ το 2030, μετά τα έργα του Διαχειριστή θα φθάσει τα 28,6 GW για τη λειτουργία ΑΠΕ σε ολόκληρο το Σύστημα Μεταφοράς. Παρά την αύξηση αυτή που θα φθάσει το 70% του χώρου συγκριτικά με σήμερα το σύνολο της ισχύος των σταθμών ΑΠΕ σε λειτουργία, με Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης, τα αιτήματα έκδοσης Οριστικών Προσφορών Σύνδεσης και η δέσμευση του νέου ηλεκτρικού χώρου που δημιουργούν οι νησιωτικές διασυνδέσεις, ανέρχεται ήδη σήμερα σε 40,9 GW ξεπερνώντας κατά πολύ τους φιλόδοξους στόχους του ΕΣΕΚ για 25 GW για το 2030.
«Αέρα» στην ανάπτυξη της αυτοπαραγωγής με ειδική πρόβλεψη για συνδέσεις στο δίκτυο επιχειρεί να δώσει νομοθετική ρύθμιση που πέρασε μέσα στο καλοκαίρι και προβλέπει τη διάθεση των περιθωρίων ισχύος των υποσταθμού του δικτύου διανομής σε έργα έως 10 μεγαβάτ κατά 40% σε οικιακά φωτοβολταικά, (από 30% στο παρελθόν) και κατά 30% σε αυτοπαραγωγούς του δευτερογενούς – τριτογενούς τομέα.
Απέτυχε το πρόγραμμα για Φωτοβολταϊκά Στέγης
Ένα ακόμα ζήτημα στην προώθηση των 100.000 οικιακών φωτοβολταϊκών που θέλει να «σπρώξει» η κυβέρνηση είναι το εάν υπάρχει ή όχι ενδιαφέρον από τους ίδιους τους πολίτες. Αυτό φαίνεται από τα μηδενικά σχεδόν αποτελέσματα, σύμφωνα με πληροφορίες, του προγράμματος για τα Φωτοβολταϊκά Στέγης που είναι ήδη ανοιχτό εδώ και αρκετούς μήνες.
Μπορεί το πρόγραμμα να έχει χαρακτηριστεί ως μία «εγγυημένη επένδυση 20ετίας για κάθε νοικοκυριό», ωστόσο, φαίνεται πως δεν έχει πείσει τους πολίτες, που έχουν φανεί έως σήμερα απρόθυμοι να προχωρήσουν στην επένδυση αυτή, που υπόσχεται έσοδα έως 16.000 ευρώ, με την απόδοση της επένδυσης να υπολογίζεται στο 7%. Η εγκατάσταση ενός μικρού φωτοβολταϊκού συστήματος από ένα νοικοκυριό απαιτεί δαπάνη περίπου 8.000 ευρώ και η τιμή αποζημίωσης είναι 87 ευρώ/MWh για 20 χρόνια.
Σε κάθε περίπτωση, η προώθηση συστημάτων αυτοπαραγωγής αποτελεί όχι μόνο εθνικό αλλά και ευρωπαϊκό στόχο. Πριν το τέλος της δεκαετίας η Ευρώπη έχει βάλει στόχο να υπάρχουν σχεδόν σε κάθε κτήριο, ενώ το ΥΠΕΝ καθιερώνει από το 2023 την υποχρεωτική εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στα νέα κτήρια με κάλυψη άνω των 500 τ.μ.. Ειδικότερα, η ΕΕ στο πλαίσιο μίας Ευρωπαϊκής Ηλιακής Στρατηγικής που παρουσιάστηκε τον περασμένο Μάιο στοχεύει στον διπλασιασμό των φωτοβολταϊκών ως το 2025 και την εγκατάσταση 600 GW ως το 2030 καθώς και στην προώθηση μίας πρωτοβουλίας προκειμένου να γίνουν τα φωτοβολταϊκά στέγης υποχρεωτικά για όλα τα νέα κτήρια, δημόσια, εμπορικά ή και κατοικίες.
Σε παρόμοια κατεύθυνση για την αύξηση της αυτοπαραγωγής κινείται ήδη και η Ελλάδα. 'Ηδη στο κείμενο του πρώτου Κλιματικού Νόμου υπάρχει ειδική διάταξη που καθιστά υποχρεωτικά τα φωτοβολταϊκά στη στέγη για συγκεκριμένα κτήρια. Ειδικότερα, για κτήρια με κάλυψη άνω των 500 τ.μ., για τα οποία υποβάλλονται από την 1η Ιανουαρίου 2023 οικοδομικές άδειες ανέγερσης ή προσθηκών σε υφιστάμενα κτήρια, εξαιρουμένων των τουριστικών καταλυμάτων και των ναών, καθίσταται υποχρεωτική η τοποθέτηση συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά ή θερμικά ηλιακά συστήματα σε ποσοστό που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της κάλυψης.