Συναγερμός για το διογκούμενο δημοσιονομικό κόστος για την στήριξη των νοικοκυριών από την ενεργειακή κρίση που απειλεί να εκτροχιάσει τον προϋπολογισμό έχει σημάνει στο οικονομικό επιτελείο, το οποίο αναζητά επειγόντως εναλλακτικό μηχανισμό επιδοτήσεων για τον περιορισμό του βάρους στα κρατικά ταμεία χωρίς όμως να αφήνει έκθετους στις ανατιμήσεις τους πολίτες.
Το ράλι στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου που συνεχίζεται με αμείωτη ένταση και όλα δείχνουν ότι δεν θα κοπάσει τους επόμενους μήνες, με τους αναλυτές να προειδοποιούν για το χειρότερο χειμώνα μετά το 1945, εντείνει τις πιέσεις για αύξηση των κρατικών επιδοτήσεων ανεβάζοντας στα ύψη το λογαριασμό του Δημοσίου, την ώρα που τα δημοσιονομικά περιθώρια είναι περιορισμένα λόγω της δέσμευσης για επαναφορά της χώρα στα πρωτογενή πλεονάσματα.
Στελέχη του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους επισημαίνουν ότι πάση θυσία θα πρέπει να βρεθεί τρόπος περιορισμού της κρατικής συμμετοχής στο πρόγραμμα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων καθώς ο προϋπολογισμός δεν μπορεί να σηκώσει το ολοένα και μεγαλύτερο φορτίο των επιδοτήσεων.
Τα ίδια στελέχη σημειώνουν ότι, ενώ η αρχική εκτίμηση για το κόστος στήριξης από τον προϋπολογισμό ήταν για 800 εκατ. ευρώ το δεύτερο εξάμηνο, μετά και το κλείσιμο της στρόφιγγας από την Gazprom, που έβαλε νέα φωτιά στις τιμές του φυσικού αερίου η κρατική συνδρομή θα ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ ασκώντας έντονες πιέσεις στο έλλειμμα και περιορίζοντας δραστικά τα περιθώρια για άλλες παρεμβάσεις ελάφρυνσης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι οι τιμές θα παραμείνουν υψηλές και μέχρι το 2024-2025, σημειώνοντας ότι πρέπει να υπάρξει «δημοσιονομική σύνεση» στις κρατικές επιδοτήσεις το 2023 που κάλυψαν μέχρι σήμερα το 85% έως 94% των αυξήσεων στους λογαριασμούς.
Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται διάφορα σενάρια για τη χρηματοδότηση των ενεργειακών επιδοτήσεων με γνώμονα τις δημοσιονομικές αντοχές με επίκεντρο την αντικατάσταση του υφιστάμενου μηχανισμού επιδότησης στο ρεύμα από ένα νέο που θα αποσβένει ένα σημαντικό μέρος της αύξησης στους οικιακούς λογαριασμούς αλλά με μικρότερο κόστος για τον προϋπολογισμό.
Σύμφωνα με πληροφορίες η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από ένα νέο μοντέλο διαχείρισης της ενεργειακής κρίσης το οποίο θα βασίζεται σε στοχευμένο και όχι οριζόντιο μείγμα επιδοτήσεων, καθώς αναγνωρίζεται ότι το υφιστάμενο σχήμα των οριζόντιων επιδοτήσεων δεν μπορεί να διαρκέσει.
Στο οικονομικό επιτελείο ποντάρουν σε μία δραστική ευρωπαϊκή παρέμβαση που θα ελαφρύνει τον δημοσιονομικό λογαριασμό για τα μέτρα στήριξης των νοικοκυριών με δεδομένο ότι τα περιθώρια του προϋπολογισμού δεν είναι ανεξάντλητα. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, Θόδωρο Σκυλακάκη ο σχεδιασμός περιλαμβάνει την κατάρτιση ενός συντηρητικού προϋπολογισμού για το 2023, με διάφορες υποθέσεις για την πορεία της οικονομίας εν μέσω της ενεργειακής κρίσης.
Όπως είπε χαρακτηριστικά, «σήμερα το αέριο κοστίζει σαν να ήταν το πετρέλαιο στα 500 ευρώ το βαρέλι ή η βενζίνη στα 6-7 ευρώ το λίτρο. Κι αυτή η εξωφρενική τιμή του φυσικού αερίου περνάει στους λογαριασμούς ρεύματος, αφού το 30%-40% του ηλεκτρικού παράγεται από αέριο. Αυτό που ζούμε τώρα είναι μία θύελλα, όπου άνεμοι 10 μποφόρ έρχονται από παντού και αλλάζουν συνεχώς κατεύθυνση».