Εκβιάζουν με το αέριο οι Ρώσοι τη χαλάρωση των κυρώσεων

Τη διακοπή της λειτουργίας μίας ακόμα τουρμπίνας στον αγωγό Nord Stream 1 προς τη Γερμανία ανακοίνωσε σήμερα η ρωσική Gazprom ενώ παράλληλα από την Τετάρτη θα μειωθούν κατά 50% οι ήδη μειωμένες προμήθειες φυσικού αερίου. Το νέο πλήγμα στην προσφορά έρχεται σε μια στιγμή υψηλής έντασης καθώς η Ρωσία και η Δύση ανταλλάσσουν οικονομικές κυρώσεις ως απάντηση στις ενέργειες της Μόσχας στην Ουκρανία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατηγόρησε τη Ρωσία ότι καταφεύγει σε ενεργειακό εκβιασμό, ενώ το Κρεμλίνο λέει ότι η διακοπή του φυσικού αερίου προκλήθηκε από ζητήματα συντήρησης και τις επιπτώσεις των δυτικών κυρώσεων.

Η Gazprom είπε ότι η διακίνηση από την Τετάρτη θα μειωθεί στα 33 εκατομμύρια κυβικά μέτρα την ημέρα - μόλις το ήμισυ των ήδη περιορισμένων ροών. Οι πολιτικοί στην Ευρώπη έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι η Ρωσία θα μπορούσε να διακόψει τις ροές φυσικού αερίου αυτόν τον χειμώνα, ένα βήμα που θα ωθήσει τη Γερμανία σε ύφεση και θα οδηγήσει σε εκτίναξη των τιμών για τους καταναλωτές που ήδη αντιμετωπίζουν υψηλότερες τιμές για τρόφιμα και ενέργεια.

Η Gazprom ξανάρχισε τις ροές φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream 1 την περασμένη εβδομάδα μετά από ένα διάλειμμα συντήρησης 10 ημερών, αλλά μόνο στο 40% της χωρητικότητας του αγωγού - επίπεδο που η Ρωσία είπε ότι αναγκάστηκε να μειώσει τις ποσότητες τον Ιούνιο λόγω της καθυστερημένης επιστροφής μίας τουρμπίνας που είχε σταλεί για συντήρηση στον Καναδά.Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί αμφισβήτησαν αυτή την εξήγηση, με τη Γερμανία να λέει ότι η τουρμπίνα αυτή δεν προοριζόταν να χρησιμοποιηθεί μέχρι τον Σεπτέμβριο.

Ο  Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν προειδοποίησε τη Δύση αυτόν τον μήνα ότι οι συνεχιζόμενες κυρώσεις κινδυνεύουν να προκαλέσουν καταστροφικές αυξήσεις των τιμών της ενέργειας για τους καταναλωτές σε όλο τον κόσμο.  Η Ρωσία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο μετά τη Σαουδική Αραβία και ο μεγαλύτερος εξαγωγέας φυσικού αερίου στον κόσμο. Η Ευρώπη εισάγει περίπου το 40% του φυσικού αερίου και το 30% του πετρελαίου της από τη Ρωσία.

Εξαίρεση από το 15% στο φυσικό αέριο θα ζητήσει η Ελλάδα

Στο πλαίσιο αυτό η Κομισιόν παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα μία σειρά προτάσεων προς τα κράτη - μέλη για τον περιορισμό της κατανάλωσης φυσικού αερίου τον επόμενο χειμώνα. Την εξαίρεση από την πρόταση της ΕΕ για μείωση κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15% με βάση σύγκρισης την τελευταία 5ετία θα επιδιώξει αύριο η κυβέρνηση στη Σύνοδο υπουργών Ενέργειας.

Όπως σημείωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου απαντώντας σε ερωτήσεις στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών: «Η κυβέρνηση θα επιδιώξει κατά την αυριανή σημαντική Σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ εξαίρεση από την πρόταση που έχει καταθέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για οριζόντια μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15% με βάση σύγκρισης την τελευταία 5ετία. Αντ΄ αυτού θα επιδιώξουμε η βάση σύγκρισης να είναι η περασμένη χρονιά».

Υπενθύμισε, δε, πως η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχουν καταθέσει σειρά προτάσεων, που αφορούν στην ενεργειακή κρίση και την εφοδιαστική αλυσίδα.

Να σημειωθεί ότι την περασμένη εβδομάδα με σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προτείνεται η μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15% έως την επόμενη άνοιξη για να διασφαλίσει την ενεργειακή επάρκεια στην ΕΕ. Παράλληλα, η Επιτροπή προωθεί και τη μείωση της κατανάλωσης από τις βιομηχανίες σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση θα γίνονται προαιρετικές περικοπές παρέχοντας αποζημιώσεις στις βιομηχανίες, ενώ σε δεύτερο στάδιο, εάν χρειαστεί οι περικοπές αυτές θα είναι υποχρεωτικές με κεντρική απόφαση που θα έρχεται από τις Βρυξέλλες, χωρίς να προβλέπεται σε αυτή την περίπτωση αποζημίωση. Ωστόσο, αρκετές είναι οι χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, που αντιδρούν στο μέτρο αυτό.  

Ειδικότερα, όπως σημειώνει η Κομισιόν όλοι οι καταναλωτές, οι δημόσιες υπηρεσίες και κτήρια, τα νοικοκυριά, οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας και η βιομηχανία καλούνται να λάβουν μέτρα για την εξοικονόμηση φυσικού αερίου. Η Επιτροπή θα επιταχύνει επίσης τις εργασίες για τη διαφοροποίηση της προσφοράς, συμπεριλαμβανομένης της κοινής αγοράς φυσικού αερίου για να ενισχύσει τη δυνατότητα της ΕΕ να προμηθεύεται εναλλακτικές παραδόσεις φυσικού αερίου.

Σύμφωνα με το νέο σχέδιο τα κράτη μέλη θα πρέπει να μειώσουν τη ζήτηση φυσικού αερίου κατά 15% μεταξύ 1ης Αυγούστου 2022 και 31ης Μαρτίου 2023. Για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να επιτύχουν τις απαραίτητες μειώσεις της ζήτησης, η Επιτροπή ενέκρινε επίσης ένα ευρωπαϊκό σχέδιο μείωσης της ζήτησης φυσικού αερίου. Το Σχέδιο εστιάζει στην αντικατάσταση του φυσικού αερίου με άλλα καύσιμα και στη συνολική εξοικονόμηση ενέργειας σε όλους τους τομείς. Στοχεύει, επίσης, στη διασφάλιση του εφοδιασμού σε νοικοκυριά και βασικούς χρήστες όπως τα νοσοκομεία, αλλά και βιομηχανίες που είναι καθοριστικές για την παροχή βασικών προϊόντων και υπηρεσιών στην οικονομία, καθώς και για τις αλυσίδες εφοδιασμού και την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.Όπου είναι δυνατόν, θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο, η μετάβαση στον άνθρακα, το πετρέλαιο ή την πυρηνική ενέργεια μπορεί να είναι απαραίτητη ως προσωρινό μέτρο. Τα μέτρα που βασίζονται στην αγορά μπορούν να μετριάσουν τους κινδύνους για την κοινωνία και την οικονομία.