Άνω τελεία βάζει η κυβέρνηση για ένα χρόνο στον «πονοκέφαλο» της ρήτρας αναπροσαρμογής για τους πολίτες με τον νέο μηχανισμό λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που προβλέπει, επίσης, την ελεύθερη αλλαγή παρόχων για τους πολίτες χωρίς πέναλτι, ακόμη και αν έχουν οφειλές. Ωστόσο, μία ανάσα πριν από την 1η Αυγούστου, στις 25 Ιουλίου, ανακοινώνονται οι νέες τιμές στα τιμολόγια του ρεύματος και μένει να φανεί αν και κατά πόσο το σύστημα αυτό θα είναι αποτελεσματικό για τους καταναλωτές.
Ειδικότερα, με τροπολογία που κατέθεσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, οι προμηθευτές έχουν το δικαίωμα να ανακοινώσουν τις τιμές του Αυγούστου τη Δευτέρα, ενώ από τον επόμενο μήνα αυτό θα γίνεται κάθε 20 του μήνα. Αυτό σημαίνει ότι οι καταναλωτές αυτό τον μήνα θα έχουν μόλις 6 ημέρες για να προβούν στις απαραίτητες συγκρίσεις και αλλαγές παρόχων ενώ από τον επόμενο μήνα και για τον ένα χρόνο που θα ισχύει αυτό το σύστημα οι καταναλωτές θα έχουν 10 ημέρες για να μεταπηδήσουν σε άλλο προμηθευτή. Πρόκειται για μία μέση λύση που επέλεξε το ΥΠΕΝ προκειμένου να διασφαλίσει πως και οι πολίτες θα έχουν κάποιο χρόνο για την αλλαγή προμηθευτή αλλά και οι πάροχοι θα έχουν την ευελιξία να υπολογίσουν τις τιμές με βάση τα πιο πρόσφατα δεδομένα. Ευελιξία που κρίνεται κρίσιμη, όπως φάνηκε και τις πρόσφατες εξελίξεις με τον Nord Stream 1.
Mε το νέο αυτό σχήμα που τίθεται πλαφόν ανά τεχνολογία παραγωγής ενέργειας και αναστέλλεται η ρήτρα αναπροσαρμογής τα νέα τιμολόγια θα έχουν “κλειδωμένες” τιμές ανά μήνα που όμως θα είναι σαφώς υψηλότερα από τα σημερινά – πριν από την κρατική επιδότηση. Πιο αναλυτικά, όπως έγραφε το Business Daily, με ΚΥΑ των υπουργείων Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας ορίζεται το πλαφόν ανά τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής. Σε ό,τι αφορά στις ΑΠΕ και τα υδροηλεκτρικά τα πλαφόν αυτά δεν θα αλλάζουν ενώ για τις υπόλοιπες μονάδες θα ορίζονται σε μηνιαία βάση από τη ΡΑΕ. Με τις αποφάσεις αυτές αλλά και τις αμοιβές που ανακοίνωσε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας τα πλαφόν ανά τεχνολογία ορίζονται ως εξής:
- για τις ΑΠΕ στα 85 ευρώ / μεγαβατώρα
- για τα μεγάλα υδροηλεκτρικά 112 ευρώ / μεγαβατώρα
- για τους λιγνίτες 208,29 ευρώ / μεγαβατώρα,
- για τις μονάδες φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου στα 292 ευρώ / μεγαβατώρα
- για τις μονάδες φυσικού αερίου ανοικτού κύκλου στα 408,47 ευρώ / μεγαβατώρα. Σε αυτή την περίπτωση υπολογίζεται ότι η απόδοση που έχουν οι μονάδες είναι μικρότερη, γι' αυτό και έχει υπολογιστεί τόσο μεγαλύτερο πλαφόν.
Πηγές της αγοράς σημειώνουν ότι οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για σημαντικές ονομαστικές ανατιμήσεις, που στη συνέχεια θα περιορίζονται μέσω των κρατικών επιδοτήσεων. Όπως λένε οι ίδιες πηγές της αγοράς, από τη στιγμή που τα υπερέσοδα θα φεύγουν απευθείας από εκείνους για το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και οι τιμές της χονδρικής θα είναι καθορισμένες, ούτε οι καθετοποιημένοι παίκτες έχουν περιθώρια για να προχωρήσουν σε επιπλέον δικές τους εκπτώσεις.
Σε κάθε περίπτωση, οι πάροχοι θα πρέπει να ανακοινώσουν τις νέες χρεώσεις στις τιμές κιλοβατώρας για τον Αύγουστο ενώ το σενάριο που ακούγεται περισσότερο είναι ότι θα δούμε στον βασικό πάροχο, στη ΔΕΗ. τιμολόγια που κινούνται από 46-50 λεπτά / κιλοβατώρα και στους εναλλακτικούς παρόχους πάνω από 40 λεπτά /κιλοβατώρα. Τιμή που είναι σημαντικά αυξημένη από τα 35 λεπτά/κιλοβατώρα που ίσχυαν τον Ιούνιο αλλά και τον μήνα που διανύουμε συνυπολογίζοντας και τη ρήτρα αναπροσαρμογής.
Οι τιμές του φυσικού αερίου όπως κυμαίνονται τον Ιούλιο οδηγούν τη διαμόρφωση των τιμολογίων του ρεύματος κοντά στα 500 ευρώ ανά μεγαβατώρα παρά το γεγονός ότι οι προμηθευτές είναι αναγκασμένοι να προσθέτουν στις τιμές ένα «ασφάλιστρο κινδύνου» για να καλυφθούν έναντι ακραίων διακυμάνσεων στις τιμές τον επόμενο μήνα.
Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι η έστω και μερική επαναλειτουργία του αγωγού North Stream μπορεί να μην οδήγησε τις τιμές στο επίπεδο που βρίσκονταν τον Ιούνιο (80-100 ευρώ ανά μεγαβατώρα) πριν το κλείσιμο του αγωγού, αλλά εκτόνωσε τις πιέσεις (σήμερα η τιμή κυμαίνεται στα 160 ευρώ ενώ μέσα στον Ιούλιο ξεπέρασε και τα 180) και πάντως επί του παρόντος δεν επιβεβαίωσε τους φόβους για ολική διακοπή της τροφοδοσίας.
Καταναλωτές σε επιφυλακή
Για να έχει νόημα για τους καταναλωτές το νέο αυτό σύστημα θα πρέπει να είναι σε επιφυλακή προκειμένου να συγκρίνουν εγκαίρως τις νέες αυτές χρεώσεις με αυτές που ίσχυαν έως τώρα, για να διαπιστώσουν αν έχουν γίνει αυξήσεις. Σε αυτή την περίπτωση, θα έχουν το δικαίωμα να λύσουν τη σύμβαση με τον προμηθευτή τους χωρίς να επιβαρυνθούν με πρόσθετα κόστη πρόωρης λήξης της σύμβασης και να αναζητήσουν άλλο προμηθευτή με χαμηλότερες χρεώσεις. Σε αυτή τη διαδικασία, που θα εποπτεύεται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για να εντοπισθούν πιθανά φαινόμενα αισχροκέρδειας και να επιβληθούν κυρώσεις στους παρόχους, είναι προφανές ότι μπορεί να κρύβεται μια μεγάλη παγίδα για τους καταναλωτές: όσοι δεν είναι αρκετά επιμελείς, για να εντοπίσουν πιθανές δυσμενείς αλλαγές στα τιμολόγια ενόψει της εφαρμογής του νέου μοντέλου επιδότησης, μπορεί να βρεθούν με «φουσκωμένα» τιμολόγια ρεύματος, με ανατιμήσεις που θα μειώσουν το όφελός τους από την αυξημένη επιδότηση.
Η κυβέρνηση, γνωρίζοντας ότι οι πάροχοι μπορεί να υποδεχθούν το νέο σύστημα, όπως έχουν δικαίωμα με βάση τους κανόνες της αγοράς, εφαρμόζοντας αυξήσεις στα πάγια ή και την τιμή κιλοβατώρας των συμβάσεων κυμαινόμενου τιμολογίου, προσπαθεί να μετατρέψει τους καταναλωτές σε... φρουρούς του υγιούς ανταγωνισμού και «ελεγκτές» των ανατιμήσεων. Δεν υπάρχει, πάντως, βεβαιότητα ότι αυτό το μοντέλο θα λειτουργήσει σωστά, αφού η εφαρμογή του επαφίεται στη δυνατότητα κάθε καταναλωτή να προχωρήσει με σωστό τρόπο στις συγκρίσεις και να ασκήσει το δικαίωμά του για αλλαγή παρόχου.
Επιπλέον, θα πρέπει να λειτουργήσει σωστά και ο ανταγωνισμός στην αγορά, καθώς το δικαίωμα αλλαγής παρόχου θα μπορούσε να μην έχει μεγάλη αξία για τον καταναλωτή, αν όλοι οι πάροχοι υποδεχθούν το νέο σύστημα επιδότησης στο ρεύμα με παρόμοιες αυξήσεις τιμολογίων.
Ωστόσο, μένει επίσης να αποδειχθεί κατά πόσο το σύστημα είναι έτοιμο για αυτή την αλλαγή στη λειτουργία της αγοράς. Πόσοι είναι οι καταναλωτές για παράδειγμα που έχουν ενημερωθεί εγκαίρως για τις αλλαγές αυτές και πόσοι από αυτούς γνωρίζουν σημαντικά εργαλεία για τη διαδικασία αυτή; Ένα τέτοιο, για παράδειγμα, είναι το διαδικτυακό εργαλείο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας μέσω του οποίου παρουσιάζονται σε συγκρίσιμη μορφή το σύνολο των τιμολογίων που προσφέρουν στην αγορά οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας.
Μέσω της πλατφόρμας, www.energycost.gr που απευθύνεται σε οικιακούς και επαγγελματικούς καταναλωτές ρεύματος καθώς και στους χρήστες φυσικού αερίου, οι καταναλωτές μπορούν να εισάγουν τα στοιχεία της κατανάλωσης και τις επιμέρους προτιμήσεις τους και να δουν τα προϊόντα που διατίθενται σε χαμηλότερη τιμή. Είναι ευνόητο πως η σειρά κατάταξης των προμηθευτών ως προς το τίμημα που καλείται να καταβάλει ο καταναλωτής για το ενεργειακό κόστος μεταβάλλεται καθώς αλλάζουν οι προτιμήσεις και το προφίλ της κατανάλωσης.
Τέλος, ένα ακόμα ερωτηματικό που μένει να απαντηθεί είναι, σε περίπτωση που υπάρξει μεγάλη κινητοποίηση από τους καταναλωτές για αλλαγές προμηθευτών, εάν αυτή η ταυτόχρονη κινητικότητα από πάροχο σε πάροχο μπορεί να καλυφθεί εγκαίρως από το σύστημα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
