Κομβική ίσως αποδειχθεί η σημερινή αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας από τη Fitch, καθώς μια ενδεχόμενη αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας, θα δώσει σήμα στις αγορές μετοχών και ομολόγων ότι η χώρα, ανεξάρτητα από τις προκλήσεις του παγκόσμιου οικονομικού περιβάλλοντος, βαδίζει σταθερά στο δρόμο της ανάκαμψης. Μια αναβάθμιση που θα δώσει τον απαραίτητο «αέρα» στις νέες εκδόσεις των τραπεζών για καλύτερα επιτόκια αλλά και στις επόμενες εκδόσεις χρέους του ελληνικού δημοσίου.
Η Fitch, είχε ανοίξει τον κύκλο των αξιολογήσεων της χώρας μας για το 2022 στις 15 Ιανουαρίου διατηρώντας την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας στο BB, δύο «σκαλοπάτια» απόσταση από την επενδυτική βαθμίδα (investment grade)) αλλά είχε αναβαθμίσει τις προοπτικές της οικονομίας από σταθερές σε θετικές.
Πώς βαθμολογούν οι οίκοι την Ελλάδα
Παρά την κορύφωση της ενεργειακής κρίσης, τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις πληθωριστικές πιέσεις και το διαφαινόμενο «φρένο» στην ανάπτυξη, ακολούθησαν δύο αναβαθμίσεις-έκπληξη. Κόντρα στο ρεύμα στις 18 Μαρτίου ο οίκος αξιολόγησης DBRS αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας από BB σε ΒΒ High, με σταθερή προοπτική από θετική. Στην κλίμακα αξιολόγησης της DBRS η Ελλάδα απέχει μόνο ένα «σκαλοπάτι» από την επενδυτική βαθμίδα, ώστε να χαρακτηριστούν πάλι τα ελληνικά ομόλογα ασφαλή για τους επενδυτές. Η DBRS αιτιολόγησε την αναβάθμιση υποστηρίζοντας πως η Ελλάδα συνεχίζει τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις και τη δημοσιονομική της εξυγίανση.
Ακολούθησε στις 22 Απριλίου η αναβάθμιση του αξιόχρεου της ελληνικής οικονομίας από την S&P. Ο οίκος αξιολόγησε την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας σε «ΒΒ+», από «ΒΒ» διατηρώντας σταθερές τις προοπτικές για το επόμενο διάστημα. Μετά την αναβάθμιση αυτή, η Ελλάδα απείχε επίσης ένα «σκαλοπάτι» από την επενδυτική βαθμίδα, με βάσει τη λίστα που καταρτίζει ο οίκος S&P.
Η Moody΄s και τα νέα δεδομένα που έφερε ο πόλεμος
Στην κλίμακα αξιολόγησης της Moody΄s η Ελλάδα απέχει τρία «σκαλοπάτια» από την επενδυτική βαθμίδα. Ο οίκος, τρεις φορές: τον Μάιο του 2021, τον Νοέμβριο του 2021 και το Μάρτιο του 2022, ενώ είχε προγραμματίσει την αξιολόγηση του αξιόχρεου της Ελλάδος είχε τηρήσει σιγή ιχθύος και δεν είχε μεταβάλει την αξιολόγησή της.
Αυτή είχε διαμορφωθεί τον Νοέμβριο του 2020 όταν ο οίκος είχε αναβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδος στο Βa3 με σταθερές προοπτικές.
Η Moody’s είναι «κουμπωμένη» με την Ελλάδα, καθώς το 2010 όταν όλα τα στοιχεία έδειχναν χρεοκοπία είχε τη χώρα σε υψηλά ratings και στη συνέχεια, όπως ήταν εύλογο, κατηγορήθηκε για αυτό.
Οι εκτιμήσεις για το τι θα κάνει σήμερα η Fitch είναι παρακινδυνευμένες, καθώς ο πόλεμος έχει επηρεάσει όλες τις οικονομίες και πλέον οι οίκοι αξιολόγησης μελετούν και επεξεργάζονται τα νέα δεδομένα όπως την επιβράδυνση της ανάπτυξης, τις πληθωριστικές τάσεις και την αγοραστική δύναμη των πολιτών.
Η χώρα έκλεισε 12 χρόνια εκτός επενδυτικής βαθμίδας
Η Ελλάδα πάντως ήταν από τις λίγες χώρες που είδε την πιστοληπτική της ικανότητα να αναβαθμίζεται μέσα στην κρίση. Τα ομόλογα της Ελληνικής Δημοκρατίας βρίσκονται για περίπου 12 χρόνια εκτός επενδυτικής βαθμίδας και στόχος της κυβέρνησης ήταν μέσα από νέες αναβαθμίσεις το 2022 να «πιάναμε» την επενδυτική βαθμίδα το πρώτο εξάμηνο του 2023. Τα ζητούμενα για τους οίκους αξιολόγησης, όπως η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, η ενίσχυση του ΑΕΠ και η συρρίκνωση των κόκκινων δανείων παραμένουν. Τα οικονομικά δεδομένα όμως λόγω του πολέμου και της ενεργειακής κρίσης έχουν μεταβληθεί επί τα χείρω, όχι μόνο για την ελληνική οικονομία αλλά για την παγκόσμια οικονομία.
Τουρισμός, Ταμείο Ανάκαμψης και μείωση της ανεργίας τα ατού της Ελλάδας
«Σύμμαχος» σε μια τυχόν αναβάθμιση της Fitch ή τουλάχιστον στη διατήρηση των θετικών προοπτικών για την ελληνική οικονομία είναι οι ισχυρές επιδόσεις του τουρισμού -πλέον και οι πιο συντηρητικοί αναφέρουν ότι θα πιάσουμε τα προ της πανδημίας επίπεδα- η μείωση της ανεργίας και βεβαίως τα κονδύλια που θα πέσουν στην αγορά από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ, με την προϋπόθεση να υπάρξει γρήγορη απορρόφηση και στοχευμένη αξιοποίηση.
Στηριζόμενο στις επιδόσεις του τουρισμού το τελευταίο report της HSBC με τίτλο: «Επιβράδυνση; Όχι εδώ!», ανεβάζει τις εκτιμήσεις για το ελληνικό ΑΕΠ στο 6,5% το 2022 από 4%, αλλά επισημαίνει ταυτόχρονα τους αστάθμητους παράγοντες της διάρκειας του πολέμου και της έξαρσης της πανδημίας.
Οι επόμενες αξιολογήσεις της ελληνικής οικονομίας είναι προγραμματισμένες στις 16 Σεπτεμβρίου από DBRS και Moody΄s και στις 21 Οκτωβρίου από την S&P.