Το σενάριο μίας οικονομικής επιβράδυνσης με σαφή αντίκτυπο στην κατανάλωση μοιάζει πλέον όλο και πιθανότερο, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία και η συνακόλουθη αύξηση των τιμών ενέργειας και βασικών αγαθών συμπαρασύρουν την ψυχολογία των καταναλωτών παγκοσμίως, με τους Έλληνες να εμφανίζονται εξαιρετικά ανήσυχοι και επιφυλακτικοί ως προς τις αυθόρμητες αγορές. Τα στοιχεία που αποκάλυψε πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, κ. Σταύρο Καφούνη, καθώς πιστοποιούνται και από τους πτωτικούς τζίρους στην αγορά, οι οποίοι εντείνουν την αγωνία των εμπόρων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ, η συνεχιζόμενη διεθνής κρίση έχει σαφώς επηρεάσει τις αγοραστικές συνήθειες των καταναλωτών στην Ελλάδα, καθώς 8 στους 10 αναζητούν προσφορές και εκπτώσεις, ενώ το 75% αναβάλλουν προσωπικές αγορές ή επιλέγουν οικονομικότερες εναλλακτικές προϊόντων. Περαιτέρω, το 41% των ερωτηθέντων αποφεύγουν να κάνουν αγορές, προκειμένου να έχουν χρήματα σε περίπτωση ανάγκης, π.χ. εάν υπάρξει κάποιο έκτακτο πρόβλημα υγείας, τάση που είχε καταγραφεί και κατά την περίοδο της κρίσης της πανδημίας και καταγράφεται και σήμερα, αρκετά εντονότερα, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ. Παρά ταύτα, μόλις το 16% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι έχουν καταφέρει να αποταμιεύσουν χρήματα τον τελευταίο χρόνο. Στα σημαντικά ευρήματα της ίδιας έρευνας συγκαταλέγεται επίσης η αύξηση του ποσοστού όσων αγοράζουν με βασικό κριτήριο την τιμή, από 30% που ήταν τα προηγούμενα χρόνια, σε συναφές επίπεδο με το κριτήριο της ποιότητας, σε σχεδόν 60% σήμερα, αποκαλύπτοντας ανάγλυφα την έντονη ανησυχία του κοινού και την αλλαγή στην αγοραστική συμπεριφορά.
Στο περιβάλλον αυτό, το θέμα των ανατιμήσεων των τιμών στα βασικά αγαθά προβληματίζει τους εμπόρους μη αναγκαίων αγαθών, όπως είναι η ένδυση και η υπόδηση, οι οποίοι βρίσκονται αντιμέτωποι με την υποτονική αγοραστική κίνηση και εντείνουν τις προσπάθειές τους να συγκρατήσουν τις τιμές. Σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε ο ΕΣΑ, όπως προκύπτει από την εξέλιξη του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, η ένδυση και η υπόδηση φαίνεται να έχουν καταγράψει μέση άνοδο τιμών περί το 1,6% σε ετήσια βάση (στοιχεία δωδεκαμήνου Απριλίου 2021/2022), όταν η εξέλιξη του δείκτη συνολικά αγγίζει το 10,2%, με τους κύριους κλάδους του λιανεμπορίου εκτός τροφίμων, αυτοκινήτων και καυσίμων να μην ξεπερνούν το 4,2%. Ακόμη πιο περίπλοκη είναι η κατάσταση για την αργυροχρυσοχοΐα, καθώς η τιμή του χρυσού έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 20% μόνο μέσα στο 2022, καλώντας τους επιχειρηματίες της συγκεκριμένης αγοράς να δείξουν ευελιξία και προσαρμοστικότητα. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των εμπόρων εντούτοις, η κίνηση στην αγορά δεν είναι ικανοποιητική, με μόνη αχτίδα αισιοδοξίας την αύξηση του τουριστικού ρεύματος, που ωστόσο, ευνοεί συγκεκριμένες περιοχές και κατηγορίες αγαθών.
Αντίστοιχα, σε ό,τι αφορά την αγορά των καλλυντικών, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Βιομηχάνων & Αντιπροσώπων Καλλυντικών & Αρωμάτων (ΠΣΒΑΚ), αναμένει συγκρατημένη αύξηση τιμών, μεταξύ 3% και 5% για φέτος, συνέπεια της σημαντικής επιβράδυνσης της ζήτησης για καλλυντικά. Ειδικότερα, ο ΠΣΒΑΚ σημειώνει ότι, παρά την άρση των περιορισμών του κορονοϊού, η κατανάλωση καλλυντικών δεν είναι η αναμενόμενη τους πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους, καθώς αποδεικνύεται ότι οι καταναλωτές αποζητούν πρωτίστως την διασκέδαση και τις αποδράσεις. Αξίζει εξάλλου να σημειωθεί ότι για πολλές εταιρείες που εισάγουν προϊόντα από το εξωτερικό, οι ανατιμήσεις αγγίζουν το 30% σε κάποια είδη, καθιστώντας τα περίπου απαγορευτικά για μεγάλη μερίδα καταναλωτών που ήδη καλείται να διαχειριστεί την εκτίναξη των τιμών στα καύσιμα αλλά και τα βασικά είδη διατροφής.
Έτσι, ο Σύνδεσμος εκτιμά για φέτος συγκρατημένη ανάπτυξη της αγοράς, κοντά στα επίπεδα του 2019, αλλά με ρυθμό χαμηλότερο συγκριτικά με το 2021. Για το σύνολο των πωλήσεων των καλλυντικών αναμένεται ποσοστιαία αύξηση κατά 4,5% φέτος, έναντι 7% που ήταν πέρσι, με την κατηγορία των προϊόντων μακιγιάζ να καταγράφουν την δυναμικότερη αύξηση, κατά 13% φέτος, ανακτώντας εν μέρει το χαμένο έδαφος της περασμένης διετίας, στην σκιά της πανδημίας και της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας. Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι ο ΠΣΒΑΚ διαβλέπει σαφείς προοπτικές ανάπτυξης για την βιομηχανία των καλλυντικών μέσα από το κανάλι του ηλεκτρονικού εμπορίου, έστω κι αν παρουσιάζει κι αυτό μικρή επιβράδυνση στην παρούσα φάση, καθώς και από την διευρυνόμενη συμμετοχή του ανδρικού κοινού στην αγορά των προϊόντων ανδρικής περιποίησης.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, καθώς ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία και η αναστάτωση στις διεθνείς τιμές και στην διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα δεν φαίνεται να αποκλιμακώνονται στο άμεσο μέλλον, η ανησυχία παραμένει σε υψηλά επίπεδα για καταναλωτές και εμπόρους. Στο περιβάλλον αυτό, ο ΕΣΑ επανέφερε το πάγιο αίτημα των εμπόρων για την κατάργηση του θεσμού των ενδιάμεσων εκπτώσεων, σημειώνοντας ότι πρόκειται για παρωχημένο θεσμό που δημιουργεί στρεβλώσεις στην αγορά καθώς δεν επιτρέπει την διαμόρφωση χαμηλότερων αρχικών σε όλα τα είδη από την αρχή κάθε σεζόν. Ταυτόχρονα ωστόσο, εξέφρασε και την ανακούφιση του εμπορικού κόσμου από την κυβερνητική απόφαση για την απορρόφηση του 80% της αύξησης των τιμολογίων ενέργειας, χαρακτηρίζοντάς το «πρόβλημα που θα οδηγούσε σε ασφυξία επιχειρήσεις και νοικοκυριά».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
