Με αυξημένα ποσά για τις επιδοτήσεις, «έξυπνα» μέτρα και παρέμβαση για τα καύσιμα για τους πλέον ευάλωτους θα επιχειρήσει η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει τον αντίκτυπο που έχει το ράλι των τιμών της ενέργειας στην κοινωνία. Με δεδομένη την έλλειψη ευρωπαϊκών πόρων, όπως φάνηκε από τις ανακοινώσεις της Κομισιόν αυτή την εβδομάδα, το βάρος πέφτει στα εργαλεία που έχει στα χέρια της ήδη η κυβέρνηση που μένει να φανεί αν θα είναι αρκετά ή αν θα υπάρξει τελικά «τρύπα» στον προϋπολογισμό.
Μιλώντας χθες στη συνέντευξη τύπου μετά το πέρας της άτυπης Συνόδου Κορυφής, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε λόγο για έξυπνους και όχι οριζόντιους τρόπους ανάσχεσης των αυξημένων τιμών της ενέργειας που θα ανακοινωθούν έως το τέλος της εβδομάδας, ωστόσο τόνισε ότι τα κράτη της ΕΕ –και ως εκ τούτου και η Ελλάδα– έχουν πεπερασμένες δυνατότητες για την απορρόφηση των αυξήσεων.
Στα σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι η αύξηση της επιδότησης για τους λογαριασμούς ρεύματος κατά 25% φθάνοντας από το 50% στο 75%, ενώ είναι βέβαιο πως θα ανακοινωθούν ταυτόχρονα οι επιδοτήσεις Μαρτίου και Απριλίου που είναι πιθανό να ξεπεράσουν και τα 800 εκατ. ευρώ.
Ο «φουσκωμένος λογαριασμός» των επιδοτήσεων δε θα μοιραστεί ισομερώς στους δύο μήνες καθώς ήδη έχουν αποσταλεί οι σχετικές επιστολές στους προμηθευτές και οι επιδοτήσεις παραμένουν ίδιες με εκείνες του Φεβρουαρίου εκτός από αυτά που ισχύουν για το ηλεκτρικό για τους οικιακούς καταναλωτές. Έτσι, η επιδότηση αυτή φαίνεται να διαμορφώνονται στα 150 ευρώ ανά μεγαβατώρα για τις πρώτες 155 κιλοβατώρες μηνιαίας κατανάλωσης, με ελαφριά αύξηση από τις έναντι 150 kwh το Φεβρουάριο και για κατανάλωση από 156 έως 310 kwh, (από 300 kwh), η επιδότηση θα ανέρχεται στα 110 ευρώ ανά μεγαβατώρα ανεβάζοντας τη συνολική επιδότηση στα 40,03 ευρώ (από 39 τον Φεβρουάριο). Τον Απρίλιο η επιδότηση αυτή θα ξεπερνάει τα 50 ευρώ και θα κινείται στο επίπεδο των 53 ευρώ για τις 300 kwh.
Η αυξημένη επιδότηση για τον Απρίλιο φαίνεται ότι θα είναι περισσότερο από απαραίτητη αν κανείς σκεφτεί ότι έως σήμερα ο μέσος όρος των τιμών της χονδρικής τιμής του ρεύματος του Μαρτίου διαμορφώνεται στα 321,49 ευρώ Μwh που αποτελεί και νέο ιστορικό υψηλό.
Επιδότηση και για τη βενζίνη
Με τη μέση τιμή της αμόλυβδης να κινείται στα 2,05 ευρώ το λίτρο, οι υπουργοί Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Οικονομικών έκαναν λόγο για παρέμβαση και για τις τιμές σε πετρέλαιο κίνησης και βενζίνη. Μάλιστα ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας μπορεί να μην αποκάλυψε τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει, ωστόσο άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να δούμε μέτρα που αφορούν στα καύσιμα κίνησης στο πακέτο που θα ανακοινώσει αυτή την εβδομάδα ο Κ. Μητσοτάκης.
Ένα πιθανό σενάριο θέλει τα μέτρα αυτά να αφορούν τους πλέον οικονομικά ευάλωτους που θα καθορίζονται με εισοδηματικά κριτήρια (όπως συμβαίνει και με το Κοινωνικό Τιμολόγιο) και σε εκείνους να δίνεται επιδότηση για το κόστος της βενζίνης όταν οι τιμές θα ξεπερνούν κάποιο συγκεκριμένο όριο που ενδεχομένως να τεθεί στα 2 ευρώ ανά λίτρο. Πάντως, δε φαίνεται στον ορίζοντα πιθανότητα μείωσης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης που είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη και θα είχε σημαντικό αποτέλεσμα στη «τσέπη» των καταναλωτών.
Κίνδυνος «τρύπας» στον προϋπολογισμό
«Πονοκέφαλο» προκαλεί η σημαντική πτώση των τιμών των δικαιωμάτων Cο2 που κατευθύνονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης το οποίο καλύπτει το κόστος των επιδοτήσεων. Είναι ενδεικτικό ότι από την αρχή του έτους έχουν πέσει σχεδόν κατά 5%, στα 76 ευρώ. Στις αρχές Φεβρουαρίου είχαν πλησιάσει τα 100 ευρώ, αλλά πλέον η αγορά προεξοφλεί μείωση της ρυπογόνου παραγωγής από ενεργειακές και βιομηχανικές μονάδες λόγω των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου.
Με τον κίνδυνο δημιουργίας κενού στον προϋπολογισμό εάν οδηγηθεί σε έλλειμμα ο Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) που είναι και ο βασικός χρηματοδότης των ενισχύσεων είναι πιθανό να βρεθεί αντιμέτωπη η κυβέρνηση ως αποτέλεσμα των αυξημένων αναγκών για επιδοτήσεις. Μάλιστα το πρόβλημα εντόπισε και η Κομισιόν, αν και στη συνέχεια παρέπεμψε τα κράτη μέλη της ΕΕ σε αντίστοιχες λύσεις για τις επιδοτήσεις για την ενέργεια.
Ειδικότερα, η πρόσφατη έκθεση ενισχυμένης εποπτείας της Κομισιόν υπολόγιζε το κόστος για τις συνολικές επιδοτήσεις για την ηλεκτρική ενέργεια στο 1 δισ. ευρώ στη χώρα έως τον Ιούλιο, τονίζοντας ότι θα πρέπει να υπάρξει μεγάλη προσοχή στο να μην οδηγηθεί σε έλλειμμα ο ΕΛΑΠΕ, ως αποτέλεσμα των επιδοτήσεων αυτών, κάτι που θα δημιουργούσε στη συνέχεια κενά και στον προϋπολογισμό της χώρας. Ήδη αυτή η πρόβλεψη έχει ξεπεραστεί, καθώς μόνο για το πρώτο τετράμηνο οι επιδοτήσεις θα ξεπεράσουν το 1,5 δισ. ευρώ.
Στο τελευταίο δελτίο εσόδων – εξόδων του ΕΛΑΠΕ για το τρίμηνο Αυγούστου – Οκτωβρίου υπήρχε η εκτίμηση ότι έως το τέλος του χρόνου ο ΕΛΑΠΕ θα είχε πλεόνασμα 171,7 εκατ. ευρώ, ή 101,17 εκατ. ευρώ μετά την αφαίρεση του αποθεματικού ασφαλείας. Πάντως, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, δεν υπάρχει καμία ανησυχία στο ΥΠΕΝ για την πορεία του Λογαριασμού, ενώ με υπουργική απόφαση θα αποδεσμευθούν άμεσα 800 εκατ. ευρώ από τον ΕΛΑΠΕ για την προκαταβολή των επιδοτήσεων του πρώτου τριμήνου του 2022.
Έκθεση της Axia Ventures σημειώνει ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που οδηγεί σε νέα εκτίναξη των τιμών της ενέργειας θα εκτοξεύσει και τον ελληνικό λογαριασμό για την κρίση. Η έκθεση υπολογίζει ότι με τις τιμές που βλέπουμε σήμερα, δηλαδή για μια μέση τιμή 300 ευρώ/μεγαβατώρα το 2022, το ετήσιο κόστος για να διατηρηθούν τα τρέχοντα επίπεδα επιδότησης φθάνει στα 3 - 4,5 δισ. ευρώ. Στην ανάλυση σημειώνεται ότι η διαθέσιμη χρηματοδότηση ανέρχεται έως τα 3,5 δισ. ευρώ και τονίζεται ότι με την κλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων και τον αντίκτυπο που έχουν στις τιμές της ενέργειας, η τρέχουσα χρηματοδοτική ικανότητα της κυβέρνησης δεν θα μπορούσε να μετριάσει πλήρως την επίδραση και θα απαιτούσε πρόσθετη χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό που μπορεί και να αγγίξει το 1 δισ. ευρώ.