Ένα νέο «Ενεργειακό Σύμφωνο» έχει έτοιμο προς ανακοίνωση η Ευρωπαϊκή Ένωση με σκοπό να δοθεί μία λύση στην εξάρτηση της από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η απάντηση της ΕΕ έρχεται με στροφή στο LNG, μέτρα για στρατηγικά αποθέματα ανά κράτος- μέλος, ενίσχυση του υδρογόνου και του βιοαερίου και επιτάχυνση της διείσδυσης των ΑΠΕ.
Μία «χρυσή τομή» ανάμεσα στην ανάγκη για μεταβατικά καύσιμα όχι από τη Ρωσία που θα καλύπτουν τις ανάγκες ζήτησης της Ένωσης και της διατήρησης των στόχων για το «πρασίνισμά» της επιδιώκει η ΕΕ που προσπαθεί να κινηθεί με ταχύτερους, απ’ότι συνήθως, ρυθμούς απέναντι στην κρίση ενεργειακής ασφάλειας που δημιουργεί η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του EURACTIV μέσα στην επόμενη εβδομάδα ένα προσχέδιο με τους στόχους και τα μέσα μείωσης της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία. «Με τις αποθήκες φυσικού αερίου της ΕΕ σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και τις ανησυχίες για την ασφάλεια του εφοδιασμού που συνδέονται με το χαμηλό χρέος στους αγωγούς φυσικού αερίου από την Ανατολή, γινόμαστε μάρτυρες μιας αυξανόμενης κρίσης φυσικού αερίου. Η ΕΕ παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τις εισαγωγές ενέργειας για την παραγωγή ενέργειας και τη θέρμανση» σημειώνεται στο προσχέδιο που έφθασε στο EURACTIV την ώρα που η το ολλανδικό συμβόλαιο φυσικού αερίου έφθασε σήμερα σε νέο ρεκόρ σχεδόν στα 198 ευρώ.
Τι προβλέπει το νέο σχέδιο της ΕΕ
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έδωσε το σήμα για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης σημειώνοντας πως «κάθε κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας που παράγει η Ευρώπη από ηλιακή, αιολική, υδροηλεκτρική ενέργεια ή βιομάζα μειώνει την εξάρτησή μας από το ρωσικό φυσικό αέριο και άλλες πηγές ενέργειας. Πρόκειται για μια στρατηγική επένδυση, διότι, επιπλέον, λιγότερη εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και άλλες πηγές ορυκτών καυσίμων σημαίνει επίσης λιγότερα χρήματα για το πολεμικό ταμείο του Κρεμλίνου», πρόσθεσε.
Πρώτος στόχος το LNG
Απαραίτητη είναι σε πρώτη φάση η διαφοροποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου της Ευρώπης, σύμφωνα με το σχέδιο που προβλέπει περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο από χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Κατάρ. «Το LNG, το οποίο μπορεί να μεταφερθεί με πλοία ή οδικώς, έχει αποδειχθεί σημαντικό στοιχείο για τη μείωση της εξάρτησής μας από το εισαγόμενο ρωσικό φυσικό αέριο και την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού», αναφέρει το σχέδιο. Παράλληλα, θα προταθεί ένας μηχανισμός που θα προβλέπει μέτρα εάν τα ποσοστά αποθήκευσης της ΕΕ βρίσκονται κάτω από το 80% που θέτει ως ποσοστό ασφαλείας. Στην εργαλειοθήκη που εξετάζεται είναι και μέτρα για νομική απαίτηση από τις χώρες της ΕΕ να διασφαλίζουν ότι ένα ελάχιστο επίπεδο αποθήκευσης θα επιτυγχάνεται έως τις 30 Σεπτεμβρίου κάθε έτους.
Στροφή στα εναλλακτικά καύσιμα
Σε πιο μακροπρόθεσμο επίπεδο, η ΕΕ στρέφει το βλέμμα στην ενίσχυση εναλλακτικών καυσίμων όπως το υδρογόνο και το βιοαέριο φιλοδοξώντας να έχει τη δυνατότητα να παράξει έως 35 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα βιοαερίου έως το 2030. Παράλληλα η ΕΕ θα δημιουργήσει και έναν «επιταχυντή υδρογόνου» με στόχο την επίσπευση της εξάπλωσης του ανανεώσιμου υδρογόνου και με πλάνο την εισαγωγή έως 10 εκατ. τόνους πράσινου υδρογόνου μέχρι το 2030.
«Νέο ενεργειακό σύμφωνo»
Με στόχο την ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας η ΕΕ προωθεί ένα νέο ενεργειακό σύμφωνο ώστε να καταφέρει την περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ σε όλα τα κράτη – μέλη της που θα αποτελέσει και μακροπρόθεσμο «κλειδί» στην μείωση της εξάρτησής της από τα ορυκτά καύσιμα και κυρίως από το ΦΑ της Ρωσίας.
Με το νέο αυτό σύμφωνο η ΕΕ θα κινητοποιήσει πρόσθετες επενδύσεις, αίροντας τα εμπόδια στην ανάπτυξη των ΑΠΕ και δίνοντας στους καταναλωτές τη δυνατότητα να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην αγορά ενέργειας. Τα κράτη – μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι επενδύσεις σε ΑΠΕ και σε υποδομές δικτύου θεωρούνται προς το δημόσιο συμφέρον και ότι τους παρέχεται η ευνοϊκότερη δυνατή διαδικασία σχεδιασμού και αδειοδότησης. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται η χρήση πρόσθετων εσόδων από το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας εκπομπών καθώς και έκτακτα κέρδη εταιρειών που επωφελήθηκαν από την κρίση. Παράλληλα, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει «να απέχουν από φορολογικά μέτρα που στοχεύουν σε υψηλά ενοίκια, τα οποία διαφορετικά θα επανεπενδύονταν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» και να βρουν λύσεις στις «υπερβολικά πολύπλοκες διοικητικές διαδικασίες» που αφορούν στις αδειοδοτήσεις και να εξετάσουν το χωροταξικό σχεδιασμό για τις χερσαίες και υπεράκτιες ΑΠΕ.
Τέλος, θα υπάρξει ένα σχέδιο δημιουργίας «ενεργών καταναλωτών» που χρησιμοποιούν ενέργεια όταν υπάρχει λιγότερη ζήτηση και είναι φθηνότερη μέσω της ταχύτερης ανάπτυξης των έξυπνων μετρητών και της δημιουργίας υπηρεσιών μιας στάσης για να παρέχουν συμβουλές σχετικά με αυτό.
Ποιες οι ελληνικές κινήσεις
Όπως έγραφε το BD νωρίτερα, αντίστοιχες είναι και οι κινήσεις που προωθούνται ήδη εντός Ελλάδας καθώς η ενεργειακή πολιτική της χώρας «ξαναγράφεται» με σκοπό την επίσπευση της απεξάρτησης των αναγκών μας σε ενέργεια από το ρωσικό φυσικό αέριο. Με δεδομένη την κάλυψη του ενεργειακού μείγματος της χώρας κατά 45% από το φυσικό αέριο, που είχε χαρακτηριστεί μεταβατικό καύσιμο στην πορεία προς την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ, η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά στην επιτάχυνση των συζητήσεων και σχεδιασμών για αλλαγή αφενός των πηγών προμήθειας και αφετέρου για την προώθηση των απαραίτητων έργων ΑΠΕ.
Τη δημιουργία ενός δεύτερου τερματικού σταθμού LNG στην Αλεξανδρούπολη με ιδιωτικά κεφάλαια ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δίνοντας και τον τόνο της νέας πολιτικής που θα ακολουθήσει η χώρα, ενώ παράλληλα από την πλευρά του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μέσω της γ.γ. Ενέργειας, Αλεξάνδρας Σδούκου έγινε γνωστό ότι την επόμενη εβδομάδα βγαίνει σε διαβούλευση το νομοσχέδιο για την αποθήκευση και τη β’ φάση της αδειοδότησης των ΑΠΕ που περιμένει η αγορά.
Η β΄φάση της απλοποίησης της αδειοδοτικής διαδικασίας των ΑΠΕ θεωρείται κομβικής σημασίας για την προώθηση των έργων ΑΠΕ καθώς θα οδηγήσει σε μείωση του απαιτούμενου χρόνου αδειοδότησης σε κάτω από δύο χρόνια, επιταχύνοντας τον ρυθμό υλοποίησης νέων επενδύσεων ύψους 10 δισ. ευρώ και συνολικής ισχύος 12 GW. Παράλληλα, το ΥΠΕΝ «χρωστάει» το χωροταξικό σχέδιο για τις ΑΠΕ αλλά και το νομοσχέδιο για τα υπεράκτια αιολικά που φαίνεται πώς θα έχει κατατεθεί έως τις αρχές του καλοκαιριού.
Στροφή σε LNG
«Ενισχύουμε τη διαφοροποίηση των πηγών μας. Τον Ιανουάριο, να σας αναφέρω ενδεικτικά, η χώρα μας κάλυψε το 47% της εγχώριας ζήτησης με LNG από τη Ρεβυθούσα, 20% μέσω του αγωγού TAP. Το ρωσικό αέριο, που διαχρονικά αποτελούσε το μεγαλύτερο ποσοστό στο μείγμα του φυσικού αερίου που εισάγει η χώρα, υποχώρησε για πρώτη φορά στο 33%», τόνισε από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός σημειώνοντας πως δεν μπορεί να αποκλειστεί η πιθανότητα εκβιασμού από την πλευρά της Ρωσίας. Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι στόχος της χώρας είναι να καταστεί κόμβος διασύνδεσης ενέργειας και μεταφοράς πράσινης ενέργειας σε όλη τη νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Σε ό,τι αφορά στον πρώτο προς υλοποίηση πλωτό Τερματικό Σταθμό Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG), έχει ήδη ληφθεί η Τελική Επενδυτική Απόφαση (FID) όπως ανακοίνωσε η εταιρεία Gastrade που αναπτύσσει το έργο. Η κατασκευή και λειτουργία του Τερματικού Σταθμού LNG Αλεξανδρούπολης θα συμβάλει στην ενεργειακή ασφάλεια και ρευστότητα της χώρας αλλά και ολόκληρης της Ν.Α Ευρώπης, ενισχύοντας τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας και προσφέροντας εναλλακτικές πηγές και οδούς προμήθειας φυσικού αερίου στην περιοχή, αναφέρει η Gastrade.
Η Πλωτή Μονάδα Αποθήκευσης και Αεριοποίησης (FSRU), χωρητικότητας 153.500 κ.μ. LNG, θα συνδεθεί με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της Ελλάδας με αγωγό μήκους 28 χλμ., μέσω του οποίου το αεριοποιημένο LNG θα προωθείται στις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας αλλά και της ευρύτερης περιφέρειας, από τη Ρουμανία, τη Σερβία και τη Β. Μακεδονία, μέχρι τη Μολδαβία και την Ουκρανία.
Ο τερματικός σταθμός αναμένεται να λειτουργήσει στα τέλη του 2023, με τη συμβολαιοποιημένη δυναμικότητα αεριοποίησης να φθάνει ήδη μέχρι και το 50% της τεχνικής δυναμικότητάς των 5,5 δισ. κ.μ. ανά έτος. O σταθμός έχει ενταχθεί και χρηματοδοτηθεί από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020» (ΕΠΑνΕΚ) με το ποσό της δημόσιας δαπάνης να ανέρχεται στα 166,7 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, η Gastrade, ανακοίνωσε και την κατάθεση στη ΡΑΕ της αίτησης για την αδειοδότηση του «ΑΣΦΑ Θράκης», δεύτερου πλωτού σταθμού αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG, στο Θρακικό Πέλαγος. Το έργο υπολογίζεται να έχει ολοκληρωθεί έως το 2025 και να διαθέτει ικανότητα αποθήκευσης 170.000 κ.μ. και παράδοσης έως και 22,7 εκ. κ.μ. φυσικού αερίου ημερησίως ή 5,5 δισ. κ.μ. ετησίως.
Επιπρόσθετα, ο όμιλος Motor Oil προχωράει στην ανάπτυξη του έργου «Διώρυγα Gas», νοτιοδυτικά του διυλιστηρίου της στους Αγ. Θεοδώρους. Πρόκειται για ένα έργο στο 10ετές πλάνο ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ (2021-2030) με χωρητικότητα αποθήκευσης ως 210.000 κυβικά. Το έργο αναμένει στο τέλος του έτους την επενδυτική απόφαση και μπορεί να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος της επόμενης χρονιάς.