Η πρώτη ημέρα του 2022, του τρίτου έτους δοκιμασίας της ανθρωπότητας από την πανδημία του Covid-19, βρίσκει την ελληνική οικονομία σε ένα μεταίχμιο: οι προσδοκίες για ισχυρή ανάπτυξη, μετά τη δυναμική ανάκαμψη του 2021 και με κινητήριο δύναμη τις επενδύσεις είναι δικαιολογημένες και ισχυρές. Ταυτόχρονα, όμως, τα θλιβερά ρεκόρ κρουσμάτων που προκαλεί η μετάλλαξη Όμικρον και η πολιορκία της οικονομίας από ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις, που φέρνει η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη και τα σοβαρά προβλήματα της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, υπενθυμίζουν ότι η αβεβαιότητα παραμένει παρούσα και δεν λείπουν οι απειλές ανατροπής των ευνοϊκών προβλέψεων.
Οι αναλυτές της Alpha Bank οριοθέτησαν το νέο, μεταπανδημικό περιβάλλον στην παγκόσμια και στην εγχώρια οικονομία, υπογραμμίζοντας ότι «η νέα κανονικότητα αναμένεται να έχει ως βασικό δομικό στοιχείο τον υψηλό βαθμό αβεβαιότητας, καθώς η πανδημία είτε επιτάχυνε τεκτονικές αλλαγές που αναμένονταν να λάβουν χώρα μεταγενέστερα, είτε πυροδότησε κινδύνους -αλλά και ανέδειξε σημαντικές ευκαιρίες- για την παγκόσμια και την ελληνική οικονομία. Οι βασικές αβεβαιότητες για το νέος έτος είναι παγκόσμιας κλίμακας και συνδέονται αφενός, με τη μετάλλαξη Omicron και την εξέλιξη της πανδημίας και αφετέρου, με την πορεία του πληθωριστικού φαινομένου και ιδιαίτερα την αύξηση των τιμών της ενέργειας».
Το βασικό σενάριο για το 2022, όπως έχει σκιαγραφηθεί από την κυβέρνηση, την Τράπεζα της Ελλάδος και τους αναλυτές διεθνών οργανισμών και ιδιωτικών φορέων, δημιουργεί την προσδοκία ότι η ελληνική οικονομία θα ξαναπιάσει το νήμα της οικονομικής ανάκαμψης που βρισκόταν σε εξέλιξη το 2019, πριν το ξέσπασμα της πανδημίας που έφερε τη μεγάλη ύφεση του 2020, καλύπτοντας πλήρως το χαμένο έδαφος και βαδίζοντας προς μια μεγέθυνση που θα οδηγήσει και πάλι το προϊόν της οικονομίας όλο και πιο κοντά στα επίπεδα όπου βρισκόταν πριν τη μεγάλη οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας.
Το 2021 ήταν έτος ανόδου της οικονομίας με ρυθμό που ξεπέρασε και τις πλέον αισιόδοξες, αρχικές προβλέψεις. Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, το ποσοστό αύξησης του ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα υπερβεί τελικά το 8%, ενώ, όπως σημειώνουν οι αναλυτές της Eurobank, η οικονομική ανάκαμψη στην Ελλάδα ήταν η ισχυρότερη ανάμεσα στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Παράγοντες όπως τα εκτεταμένα μέτρα στήριξης που έλαβε η κυβέρνηση, αλλά και η υποστήριξη της οικονομίας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μέσω του έκτακτου προγράμματος αγοράς ομολόγων, επέτρεψαν στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και στο κράτος, να πορευθούν εν μέσω της πανδημίας με σχετική ασφάλεια, ενώ η καλύτερη από το αναμενόμενο πορεία του τουρισμού και η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων επέτρεψαν στην οικονομία να ξεπεράσει κατά πολύ τις αρχικές, συντηρητικές προβλέψεις της κυβέρνησης για μια ανάπτυξη με ρυθμό της τάξεως του 4%.
Μετά το rebound του 2021, οι ελπίδες για τη συνέχιση της αναπτυξιακής πορείας το 2022 εναποτίθενται πρωτίστως στις επενδύσεις, καθώς οι παρατηρητές των οικονομικών εξελίξεων συμφωνούν στην εκτίμηση ότι πλέον θα αλλάξει ουσιωδώς το αναπτυξιακό μείγμα της ελληνικής οικονομίας, με την ιδιωτική κατανάλωση να παραχωρεί στις επενδύσεις τη θέση του οδηγού. Όπως τονίζει η Τράπεζα της Ελλάδος, «οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν με πολύ υψηλούς ρυθμούς τα δύο επόμενα έτη. Αυτό αποδίδεται στο γεγονός ότι έως το 2029 η Ελλάδα προβλέπεται να λάβει στήριξη ύψους 40 δισεκ. ευρώ περίπου από τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ 2021-2027 και 32 δισεκ. ευρώ από το ευρωπαϊκό μέσο ανάκαμψης NextGenerationEU, ενώ παράλληλα αναμένεται και η προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων».
Πηγή: Alpha Bank
Οι απειλές της νέας κανονικότητας
Δίπλα σε αυτή την αισιοδοξία, όμως, δεν παύουν να υπάρχουν αινίγματα, προκλήσεις και απειλές, που υπενθυμίζουν ότι στη νέα κανονικότητα της μεταπανδημικής εποχής όλες οι προβλέψεις έχουν αυξημένο κίνδυνο αστοχίας. Το μεγαλύτερο αίνιγμα, όπως όλοι αντιλαμβάνονται, καθώς η μετάλλαξη Όμικρον εξαπλώνεται με εκθετικό ρυθμό στον ελληνικό πληθυσμό, είναι υγειονομικού χαρακτήρα: θα καταφέρει, άραγε, η Ελλάδα, έχοντας σχετικά χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού, να αποφύγει ένα νέο κύμα νοσηλειών από Covid-19, που θα προκαλέσει νέα ισχυρή πίεση στο σύστημα υγείας και θα υποχρεώσει την κυβέρνηση να λάβει περιοριστικά μέτρα που θα κινούνται όλο και πιο κοντά στο πλήρες lockdown και θα πλήξουν την οικονομική δραστηριότητα πολύ περισσότερο από όσο μπορούσε κανείς να προβλέψει μόλις πριν λίγες εβδομάδες;
Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα διεθνών ερευνών, που δείχνουν ότι η μετάλλαξη Όμικρον έχει ηπιότερη συμπτωματολογία από τη Δέλτα και οδηγεί σε λιγότερες νοσηλείες στα νοσοκομεία, η κυβέρνηση παραμένει συγκρατημένα αισιόδοξη ότι το κύμα της Όμικρον θα ξεπερασθεί χωρίς να αφήσει νέες «πληγές» στην οικονομία από βαριά περιοριστικά μέτρα. Από την άλλη, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι ακόμη και αν νοσηλεύονται σε μικρότερο ποσοστό οι ασθενείς που πλήττονται από την Όμικρον, ο αριθμός των κρουσμάτων και ο ρυθμός μετάδοσης δημιουργούν πρωτόγνωρες συνθήκες, ιδιαίτερα αν συνεκτιμηθεί ότι υψηλό ποσοστό ατόμων μεγάλης ηλικίας στην Ελλάδα δεν έχουν εμβολιαστική κάλυψη. Συνεπώς, είναι ακόμη νωρίς για να εξαχθούν συμπεράσματα για την πίεση που θα δεχθεί το σύστημα υγείας.
Η μεγάλη απειλή για την οικονομία το 2022 προέρχεται από τον πληθωρισμό, που ύστερα από χρόνια υποτονικότητας (αρκετά χρόνια στη διάρκεια της μεγάλης κρίσης ήταν αρνητικός στην Ελλάδα) έχει ανεβεί στα υψηλότερα επίπεδα εδώ περισσότερο από μια δεκαετία, χωρίς προς το παρόν να διαφαίνεται ότι θα τερματισθεί γρήγορα η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη, ή ότι θα ξεπερασθούν άμεσα τα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Οι κίνδυνοι για την οικονομία από τον υψηλό πληθωρισμό, διεθνή και εγχώριο, έχουν δύο διαστάσεις, όπως έχει επισημάνει η Τράπεζα της Ελλάδος: «Η συνέχιση των πληθωριστικών πιέσεων στις τιμές εισαγομένων θα μπορούσε να περιορίσει την ιδιωτική κατανάλωση και τη δυναμική της ανάπτυξης. Παράλληλα, μια ταχύτερη του αναμενομένου αλλαγή κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ θα μπορούσε να προκαλέσει ισχυρούς κλυδωνισμούς στις χρηματοπιστωτικές αγορές, επηρεάζοντας αρνητικά την παγκόσμια και την ελληνική οικονομία».
Με αυτά τα δεδομένα, οι προσδοκίες για μια ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική στην ελληνική οικονομία το 2022, με ένα ρυθμό που θα φθάσει το 5% ή και θα το ξεπεράσει, εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για τις επενδύσεις και συνεχίσει να έχει ισχυρές επιδόσεις ο τουρισμός, φαίνονται βάσιμες. Όμως, η νέα κανονικότητα της αβεβαιότητας δεν παύει να δημιουργεί αμφιβολίες για το μέλλον και να υποχρεώνει τους υπεύθυνους για τη χάραξη της οικονομικής πολιτικής να παραμένουν σε εγρήγορση για τη λήψη διορθωτικών μέτρων. Η εποχή της πανδημίας και η μεταπανδημική εποχή που όλοι ελπίζουν ότι έρχεται έχουν αλλάξει άρδην και τη δυναμική των οικονομικών εξελίξεων, όπως φαίνεται πολύ καθαρά από ένα παράδειγμα που όλοι ζήσαμε τις τελευταίες εβδομάδες: ακόμη και μέσα στον Δεκέμβριο, όλοι περίμεναν ότι θα περνούσαν τις γιορτές σε συνθήκες κανονικότητας, αλλά γρήγορα ήλθαμε αντιμέτωποι με τη… νέα κανονικότητα των περιοριστικών μέτρων λόγω της μετάλλαξης Όμικρον.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
