Διπλή παρέμβαση στην αγορά ακινήτων, με επέκταση της απαλλαγής των οικοδομών από το ΦΠΑ έως το τέλος του 2024 και χρονική ανάσα έως τις 15 Ιανουαρίου για την οριστική υπογραφή συμβολαίων με τις παλιές αντικειμενικές τιμές, ετοιμάζει το οικονομικό επιτελείο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, με οδηγό την πολιτική απόφαση των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ για τις αλλαγές στους συντελεστές του ΦΠΑ με εμπλουτισμό της λίστας των αγαθών και των υπηρεσιών με τις εξαιρέσεις από το φόρο και την υπαγωγή στους χαμηλούς συντελεστές, στελέχη του υπουργείου Οικονομικών επισημαίνουν ότι ανοίγει ο δρόμος για την παράταση της αναστολής του ΦΠΑ στις μεταβιβάσεις οικοδομών μετά το 2022 που λήγει κανονικά η προθεσμία με στόχο την τόνωση της κτηματαγοράς. Ο σχεδιασμός προβλέπει τη συνέχιση του ευνοϊκού καθεστώτος για δύο ακόμα χρόνια έως το τέλος του 2024 και μονιμοποίηση του μέτρου από το 2025, ανάλογα βέβαια και με τα δημοσιονομικά περιθώρια.
Σημειώνεται ότι το ισχύον νομοθετικό καθεστώς προβλέπει ότι:
- «Mε αίτηση του υποκειμένου στον φόρο, κατασκευαστή οικοδομών προς πώληση, αναστέλλεται, υποχρεωτικά μέχρι τις 31.12.2022, η εφαρμογή του Φ.Π.Α. στα ακίνητα και επιβάλλεται φόρος μεταβίβασης ακινήτων. Η αναστολή αφορά το σύνολο των αδιάθετων παραπάνω ακινήτων του υποκειμένου. Μαζί με την αίτηση ο υποκείμενος υποβάλλει κατάσταση με τα αδιάθετα ακίνητα και το ποσό του φόρου που αντιστοιχεί στο κάθε ακίνητο προς διακανονισμό».
- Επίσης η απαλλαγή ισχύει και στην περίπτωση της αντιπαροχής όταν ο κατασκευαστής που υπόκειται στον φόρο, έχει υπαχθεί σε καθεστώς αναστολής του ΦΠΑ καθώς η σχετική διάταξη ορίζει ότι «ειδικά για τις περιπτώσεις αντιπαροχής, η εργολαβία του υποκειμένου στο φόρο κατασκευαστή οικοδομών προς πώληση προς τον οικοπεδούχο, δεν υπάγεται στο φόρο όταν ο υποκείμενος κατασκευαστής έχει υπαχθεί σε καθεστώς αναστολής του φόρου».
Το «πάγωμα» του ΦΠΑ στα νεόδμητα αναμένεται να δώσει ισχυρή ώθηση στην οικοδομική δραστηριότητα, που ήδη βρίσκεται σε φάση ισχυρής ανάκαμψης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, κατά την περίοδο του φετινού οκταμήνου (Ιανουάριος – Αύγουστος) η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα σημειώνει αύξηση κατά 29,2% στον αριθμό των αδειών, κατά 56,4% στην επιφάνεια και κατά 47,6% στον όγκο. Τον Αύγουστο, η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα παρουσίασε αύξηση κατά 13,1% στον αριθμό των αδειών, κατά 53,8% στην επιφάνεια και κατά 64,8% στον όγκο. Κατά την περίοδο των τελευταίων 12 μηνών, δηλαδή από τον Σεπτέμβριο του 2020 έως τον Αύγουστο του 2021, η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα καταγράφει αύξηση κατά 19,3% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 34,9% στην επιφάνεια και κατά 26,4% στον όγκο.
«Ανάσα» για τις μεταβιβάσεις
Στο μεταξύ, περιθώριο έως τις 15 Ιανουαρίου σχεδιάζει να δώσει το υπουργείο Οικονομικών για την υπογραφή των συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων με τις σημερινές αντικειμενικές τιμές στους αγοραστές, που έχουν μπλέξει στον κυκεώνα των παραστατικών και της γραφειοκρατίας και κινδυνεύουν να μην προλάβουν έως τις 31 Δεκεμβρίου να κλείσουν τις υποθέσεις τους και να επιβαρυνθούν με πρόσθετους φόρους λόγω της αύξησης των αντικειμενικών από την 1-1-2022.
Μετά τη βροχή αιτημάτων από ιδιοκτήτες ακινήτων και αρμόδιους φορείς για παράταση στην εφαρμογή των νέων αντικειμενικών για όσους έχουν ξεκινήσει τις διαδικασίες μεταβίβασης, το οικονομικό επιτελείο εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να τους δοθεί η δυνατότητα υπογραφής των συμβολαίων και μετά την 1η Ιανουαρίου με τις σημερινές τιμές υπό την προϋπόθεση ότι έως το τέλος Δεκεμβρίου θα έχουν υποβληθεί οι δηλώσεις φόρου μεταβίβασης, γονικών παροχών και δωρεών στις ΔΟΥ. Το σενάριο που βρίσκεται στο τραπέζι προβλέπει παράταση διάρκειας 15 ημερών δηλαδή έως τις 15 Ιανουαρίου.
Οι δηλώσεις για αγοραπωλησίες ακινήτων υποβάλλονται ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα myProperty της ΑΑΔΕ, ενώ για γονικές παροχές και δωρεές μπορούν να υποβληθούν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή με αποστολή στην Εφορία με κούριερ.
Αρμόδια στελέχη αναγνωρίζουν το πρόβλημα με το χαρτοβασίλειο των παραστατικών και δικαιολογητικών καθώς και τις χρονοβόρες διαδικασίες για την έκδοση τους από τις αρμόδιες υπηρεσίες και θεωρούν δίκαιη και επιβεβλημένη μια ολιγοήμερη παράταση για την υπογραφή των συμβολαίων, προκειμένου να μην επωμιστούν επιπλέον βάρη χιλιάδες φορολογούμενοι που βρίσκονται στο «παρά πέντε» της ολοκλήρωσης της μεταβίβασης.
Σημειώνεται ότι οι ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν ζητήσει τρίμηνη παράταση στον χρόνο ισχύος των νέων αντικειμενικών αξιών, της βεβαίωσης μηχανικού καθώς και για τη λειτουργία της πλατφόρμας των αδήλωτων τετραγωνικών.
Εν όψει της ενεργοποίησης των αυξημένων έως και 250% των αντικειμενικών τιμών από την 1-1-2022 που θα εκτινάξει στα ύψη το φόρο μεταβίβασης, σε συμβολαιογραφεία, εφορίες, υποθηκοφυλακεία και κτηματολογικά γραφεία επικρατεί το αδιαχώριστο, καθώς οι φορολογούμενοι τρέχουν να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά και πιστοποιητικά (Πιστοποιητικό Τέλους Ακίνητης Περιουσίας - ΤΑΠ, βεβαίωση μηχανικού κ.λπ.) για αγοραπωλησίες, γονικές παροχές και δωρεές ακινήτων για να προλάβουν να υπογράψουν συμβόλαια μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου.
Ακόμη και στις περιπτώσεις των γονικών παροχών που είναι αφορολόγητες έως τα 800.000 ευρώ, οι φορολογούμενοι θέλουν να τις κλείσουν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 καθώς η αύξηση των αντικειμενικών αξιών «φουσκώνει» τα έξοδα που συνοδεύουν τις μεταβιβάσεις.
Σε πάνω από 7.000 περιοχές της χώρας όπου θα υπάρξει άνοδος στις τιμές ζώνης το φορολογικό φορτίο στις μεταβιβάσεις ακινήτων θα διογκωθεί αισθητά και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις που αφορούν κυρίως ένταξη των ακινήτων στο αντικειμενικό σύστημα θα υπερδιπλασιαστεί.
Είναι χαρακτηριστικό ότι αγορά διαμερίσματος 100 τ.μ. στο Μαρούσι όπου η αντικειμενική αξία από 1.300 ευρώ το τ.μ αυξάνεται στα 2.000 ευρώ το τ.μ από την 1-1-2022 ο φόρος μεταβίβασης από 3.900 ευρώ που είναι σήμερα θα διαμορφωθεί στα 6.000 ευρώ (αύξηση 54%). Για αγορά ενός διαμερίσματος 100 τετραγωνικών στο Χαλάνδρι όπου η τιμή ζώνης είναι σήμερα 1.250 ευρώ και αυξάνεται από τον Ιανουάριο στα 1.700 ευρώ ο φόρος μεταβίβασης από 3.750 ευρώ που είναι σήμερα θα «φουσκώσει» στα 5.100 ευρώ (αύξηση 36%).
Πάντως η αύξηση των μεταβιβάσεων ακινήτων που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα έχει ζεστάνει για τα καλά τα κρατικά ταμεία. Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ δείχνουν εκτόξευση των εσόδων που εισέπραξε το Δημόσιο από φόρους μεταβίβασης σε σύγκριση με το 2020. Στο εννεάμηνο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2021, οι φορολογικές εισπράξεις από αγοραπωλησίες ακινήτων (κατοικίες, επαγγελματικά ακίνητα, οικόπεδα, αγροτεμάχια) ανήλθαν σε 229,36 εκατ. ευρώ, ποσό που είναι αυξημένο κατά 32% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2020, όταν οι φόροι που είχε εισπράξει η ΑΑΔΕ είχαν ανέλθει σε 173,85 εκατ. ευρώ.