Το κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων, που έχει εκτιναχθεί στα ύψη, αποτελεί πλέον τον μεγαλύτερο «πονοκέφαλο» για μεγάλες εισαγωγικές επιχειρήσεις, όπως η Jumbo. Ο επικεφαλής της εταιρείας, Απ. Βακάκης ήταν αρκετά επιθετικός με αφορμή την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων πρώτου τριμήνου, κάνοντας λόγο για «αθέμιτες πρακτικές και συμπράξεις μεταξύ των εταιρειών logistics που διαχειρίζονται την διαθεσιμότητα των containers που χρησιμοποιούνται για την μεταφορά των εμπορευμάτων». Έτσι αυξάνεται σημαντικά το κόστος της εισηγμένης, ενώ περιορίζεται η γκάμα προϊόντων που τοποθετεί στα καταστήματά της.
Ως συνήθως ο κ. Βακάκης ήταν επιθετικός, αλλά τον είχε προλάβει, με πιο ήπιους χαρακτηρισμούς ο επικεφαλής της Apple, ο διευθύνων σύμβουλος Τιμ Κουκ, που την προηγούμενη εβδομάδα υποστήριξε πως τα μεταφορικά κόστη από την Κίνα είναι υψηλά. Και δεν είναι μόνο ο Τιμ Κουκ. Σύσσωμος ο επιχειρηματικός κόσμος στην Ευρώπη, από τους Έλληνες εμπόρους μέχρι τους Γερμανούς βιομήχανους, υποστηρίζει πως είναι δύσκολο να αντέξει τις σημερινές χρεώσεις μεταφοράς container, αλλά και τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται σε ορισμένες περιπτώσεις. Μέχρι και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν έχει διατάξει έρευνα για τις χρεώσεις στη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων και για πιθανές παραβιάσεις της νομοθεσίας για τον ανταγωνισμό.
Και πως να μην αντιδρούν οι επιχειρηματίες όπως ο Απ. Βακάκης, όταν το κόστος μεταφοράς ενός container από την Κίνα προς την Ευρώπη βρίσκεται σήμερα σε επίπεδα κοντά στα 11.500 δολάρια, ενώ πέρυσι κινούνταν πέριξ των 1.500 δολαρίων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το κόστος μεταφοράς ενός container 20 TEUs από την Κίνα προς τα λιμάνια της Ευρώπης θα κινηθεί σε επίπεδα άνω των 13.000 δολαρίων τις επόμενες εβδομάδες, όταν τον Σεπτέμβριο του 2020 δεν ξεπερνούσε τα 1.450 δολάρια, μια αύξηση της τάξεως του 800%. Για τη μεταφορά προς ΗΠΑ, η τιμή προβλέπεται πως θα διαμορφωθεί γύρω στα 14.600 δολάρια για ένα container των 20 TEUs.
Στον διεθνή Τύπο πυκνώνουν τα δημοσιεύματα σε σχέση με τις επιπτώσεις που θα έχουν οι υψηλές χρεώσεις στη διαθεσιμότητα προϊόντων για καταναλωτικές γιορτές όπως η Black Friday (26 Νοεμβρίου στις ΗΠΑ). Ακόμα σοβαρότερα προβλήματα δημιουργούνται σε βιομηχανίες που αναζητούν πρώτες ύλες και έχουν επιβαρυνθεί σημαντικά από την εκτόξευση του κόστους μεταφοράς. Τις τελευταίες εβδομάδες καταγράφονται «αγορές σε κλίμα πανικού» καθώς οι πληροφορίες για τοπική καραντίνα σε περιοχές της Κίνας έχουν αυξήσει το άγχος των βιομηχανιών για το αν θα μπορούν να παραλάβουν εγκαίρως πρώτες ύλες.
Κάποιες εταιρείες έχουν ήδη προχωρήσει σε επίκληση «ανωτέρας βίας» (force majeure) προκειμένου να ακυρώσουν συμβάσεις που θα ήταν ζημιογόνες λόγω του αυξημένου κόστους που προκαλεί η μεταφορά containers με πρώτες ύλες. Κάποιοι άλλοι, όπως η αμερικανική βιομηχανία επίπλων MCS Industries καταθέτουν αγωγές κατά την ισχυρών ναυτιλιακών ομίλων που εξυπηρετούν τις γραμμές μεταξύ Ασίας, Ευρώπης και ΗΠΑ όπως η Cosco Shipping και η MSC. Η αμερικανική βιομηχανία υποστηρίζει πως οι δύο τελευταίες παραβιάζουν την ναυτιλιακή νομοθεσία των ΗΠΑ με τις εμπορικές πρακτικές που εφαρμόζουν εν μέσω πανδημίας.
Οι υψηλές χρεώσεις είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Η άλλη, όπως προκύπτει και από τη χθεσινή ανακοίνωση της Jumbo, είναι οι καθυστερήσεις. Η εφοδιαστική αλυσίδα έχει διαταραχθεί τόσο πολύ που αρκετοί έμποροι ή βιομηχανίες περιμένουν επί εβδομάδες τα container που έρχονται από την Ασία. Τις επιπτώσεις νιώθουν ήδη και οι καταναλωτές καθώς μικρές αλλά και μεγάλες επιχειρήσεις έχουν ήδη προχωρήσει ή ανακοίνωσαν πως θα προχωρήσουν σε αυξήσεις τιμών λόγω της έκρηξης στο μεταφορικό κόστος.
Όπως έγραψε πρόσφατα το BusinessDaily, η διαταραχή στην εφοδιαστική αλυσίδα δεν θα υποχωρήσει σύντομα, όπως τονίζεται σε ανάλυση που δημοσίευσε πρόσφατα η Signal Group. Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουν οι αναλυτές της Signal είναι ότι ο κόσμος δεν έχει αρκετά εμπορευματοκιβώτια στα σωστά μέρη για να χειρισθεί τη ζήτηση φορτίου. Η παγκόσμια έλλειψη εμπορευματοκιβωτίων είναι ζωτικής σημασίας και εκτιμάται ότι θα διαρκέσει έως το 2022.
Ορισμένοι συμμετέχοντες στην αγορά ανησυχούν ότι λόγω της αδυναμίας επανατοποθέτησης εμπορευματοκιβωτίων σε κατάλληλες περιοχές, μεγάλος αριθμός νέων εμπορευματοκιβωτίων θα εγκλωβισθούν στους τερματικούς σταθμούς και θα υπάρξουν περαιτέρω καθυστερήσεις στους λιμένες. Αν και ολόκληρος ο κλάδος ελπίζει ότι αυτά τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας μπορούν να αμβλυνθούν το συντομότερο δυνατόν, αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι θα διαρκέσουν τουλάχιστον μέχρι το τέλος του τρίτου τριμήνου.
Όσον αφορά το μέλλον, για να επανέλθουν τα έξοδα αποστολής στα προ πανδημίας επίπεδα, η παγκόσμια παραγωγή θα πρέπει να συνεχίσει στα κανονικά της πρότυπα, με τη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη να παράγουν περισσότερα από τα δικά τους προϊόντα και να βασίζονται λιγότερο σε αυτά που κατασκευάζονται στην Ασία, ειδικά στην Κίνα.
Επιπλέον, η ακραία έλλειψη προσφοράς πλοίων και εμπορευματοκιβωτίων σημαίνει ότι δεν υπάρχει απολύτως καμία πλεονάζουσα ικανότητα αντιμετώπισης των τυπικών διαταραχών που παρατηρούνται στις εμπορευματικές μεταφορές, όπως μια απλή δυσλειτουργία του κινητήρα. Έτσι, η προσδοκία της αγοράς είναι πως η τρέχουσα αύξηση των τιμών των εμπορευματικών μεταφορών είναι εδώ για να μείνει τους επόμενους μήνες.