Το «εναρκτήριο λάκτισμα» για τις παρεμβάσεις στους συντελεστές και τα κλιμάκια του ΕΝΦΙΑ το 2022 με στόχο την εξουδετέρωση των επιβαρύνσεων από την αύξηση των αντικειμενικών τιμών δίνει απόφαση του υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα για τη σύσταση ειδικής ομάδας εργασίας
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, έργο της ομάδας είναι «η διαμόρφωση του νέου ΕΝΦΙΑ και η προσαρμογή των συντελεστών του στις μεταβολές των αντικειμενικών αξιών ακινήτων που μεταβιβάζονται ή αποκτώνται με οποιαδήποτε αιτία, προκειμένου κατά τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας τους να μην επέλθουν αλλαγές στη συνολική επιβάρυνση της ακίνητης περιουσίας»
Αν και δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα για την κατάθεση των προτάσεων της επιτροπής, το υπουργείο Οικονομικών θέλει οι τελικές αποφάσεις για την αναδιάταξη του συστήματος υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ να ληφθούν το αργότερο εντος του πρώτου τριμήνου του 2022, καθώς όπως αποκάλυψε η έκθεση της Κομισιόν για τη 10η αξιολόγηση η πληρωμή του φόρου το επόμενο έτος θα ξεκινήσει από τον Μάρτιο και θα απλωθεί σε περισσότερες δόσεις, ενδεχομένως έως το τέλος Δεκεμβρίου.
Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων από 1-1-2022 φέρνει για εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων «φούσκωμα» του λογαριασμού του ΕΝΦΙΑ και το οικονομικό επιτελείο για να αποτρέψει εκτεταμένες και μεγάλες επιβαρύνσεις προχωρά σε αναμόρφωση του ισχύοντος καθεστώτος με κεντρική επιδίωξη να μην προκύψουν νέα βάρη για τα χαμηλής και μεσαίας αξίας ακίνητα.
Παράλληλα, πέραν του κύριου φόρου, προωθούνται αλλαγές και στον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ που καλούνται να πληρώσουν 450.000 ιδιοκτήτες με συνολική ακίνητη περιουσία που υπερβαίνει τις 250.000 ευρώ.
Το κλειδί είναι το ύψος των πρόσθετων εσόδων που θα προκύψουν κυρίως από την ένταξη νέων περιοχών στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού. Οι πρώτες εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών κάνουν λόγο για επιπλέον έσοδα ύψους 400 εκατ. ευρώ, αλλά το ακριβές όφελος για τα κρατικά ταμεία θα προσδιορισθεί από την άσκηση που θα τρέξει η ΑΑΔΕ για την φορολογητέα υλη των ακινήτων με βάση τις νέες τιμές και η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί τον προσεχή Νοέμβριο.
Αρμόδιοι παράγοντες επισημαίνουν ότι το «πλεόνασμα» των εσόδων θα κρίνει το εύρος και την έκταση των παρεμβάσεων στον ΕΝΦΙΑ, υπενθυμίζοντας ότι η συμφωνία με τους θεσμούς προβλέπει ότι οι αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες θα έχουν δημοσιονομικά ουδέτερο αποτέλεσμα. Τα σενάρια που εξετάζονται είναι η διεύρυνση των κλιμακίων με ταυτόχρονη μείωση του ποσού του κύριου φόρου με βάση την τιμή ζώνης, ώστε αφενός να απενεργοποιηθούν οι έξτρα φόροι και αφετέρου να ενισχυθεί η αναλογικότητα και η προοδευτικότητα του συστήματος.
Πάντως προς το παρόν εγκαταλείπεται το αρχικό σχέδιο για νέα μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 8% το επόμενο έτος και το μέτρο θα επανεξεταστεί υπό το φώς των δημοσιονομικών εξελίξεων και των κυβερνητικών προτεραιοτήτων στη φορολογία. Στο τραπέζι βρίσκεται και ο «εμπλουτισμός» των συντελεστών παλαιότητας που επηρεάζουν το τελικό ύψος του ΕΝΦΙΑ, έτσι ώστε εκτός της ηλικίας του ακινήτου να λαμβάνονται υπόψη και άλλα χαρακτηριστικά του όπως η ανακαίνιση, οι επισκευές και η ενεργειακή και αισθητική αναβάθμιση, στοιχεία που διαφοροποιούν την αξία σε ακίνητα ίδιας παλαιότητας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ομάδα εργασίας θα εξετάσει και αλλαγές στον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ είτε με κούρεμα των συντελεστών είτε με αύξηση του αφορολόγητου ορίου, ενώ σε βάθος χρόνου ο σχεδιασμός του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει την πλήρη κατάργησή του, θεωρώντας ότι το μέτρο θα έχει θετικές επιπτώσεις στην κτηματαγορά και θα συμβάλλει στον εξορθολογισμό της φορολογίας της ακίνητης περιουσίας και στη δικαιότερη κατανομή των βαρών.
Σημειώνεται ότι η Επιτροπή Πισσαρίδη στην έκθεσή της για το σχέδιο ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας αναφέρει ότι η κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ θα έδινε ισχυρή ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη, ενώ σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ το κέρδος για το ΑΕΠ μέσω των αυξημένων επενδύσεων σε ακίνητα μπορεί να φθάσει το 1,4 δισ. ευρώ.
Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται στα φυσικά πρόσωπα με ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας άνω των 250.000 ευρώ και με κλιμακωτούς συντελεστές οι οποίοι ξεκινούν από 0,15% για ακίνητα μέχρι 300.000 ευρώ, φθάνουν το 1,10% για όσους έχουν ακίνητη περιουσία από 1 έως 2 εκατομμύρια ευρώ και αυξάνονται σε 1,15% για το υπερβάλλον ποσό.
Για περίπου 50.000 νομικά πρόσωπα ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται με συντελεστή 5,5‰ ενώ για τα ακίνητα τα οποία ιδιοχρησιμοποιούνται για την παραγωγή ή την άσκηση κάθε είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας, ανεξαρτήτως αντικειμένου εργασιών, υπολογίζεται με συντελεστή 1‰.
Ο φόρος που βεβαιώθηκε πέρυσι ανήλθε σε 631,38 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 352,52 εκατ. ευρώ πλήρωσαν τα φυσικά πρόσωπα και 272,38 εκατ. ευρώ οι επιχειρήσεις.
Στο μεταξύ, με σχετική διάταξη επεκτείνεται και για το έτος 2021 η απαλλαγή των αγροτεμαχίων των φυσικών προσώπων από τον συμπληρωματικό ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι το οικονομικό επιτελείο δρομολογεί την «κατάργηση» των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων και την αντικατάστασή τους με τις εμπορικές αξίες με την ενεργοποίηση ενός νέου πληροφοριακού συστήματος που θα παρακολουθεί τις τάσεις στην κτηματαγορά και όπου εντοπίζει αυξομειώσεις στις εμπορικές τιμές θα παρεμβαίνει αυτόματα και θα αναπροσαρμόζει τις τιμές ζώνης.