Σε τροχιά ανάκαμψης μπαίνει η οικονομία από το δεύτερο τρίμηνο του έτους και μάλιστα, σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, το «κοντέρ» της ανάπτυξης θα γράψει ακόμα και διψήφια νούμερα.
Η απροσδόκητα ρηχή ύφεση του 2,3% στο πρώτο τρίμηνο, σε συνδυασμό με τους πρόδρομους δείκτες για τις βασικές συνιστώσες του ΑΕΠ, «κλειδώνουν» την έξοδο από την κρίση, αλλά το μεγάλο στοίχημα είναι η ταχύτητα της ανάκαμψης για το 2021, λόγω κυρίως της αβεβαιότητας για την πορεία της πανδημίας.
Τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών δεν κρύβουν ότι αιφνιδιάστηκαν ευχάριστα από τις αντοχές της οικονομίας στα πλήγματα της καραντίνας το πρώτο τρίμηνο του έτους, αλλά «δεν πετάνε στα σύννεφα» εκφράζοντας συγκρατημένη αισιοδοξία για την επίτευξη του νέου αναθεωρημένου στόχου για μεγέθυνση του ΑΕΠ κατά 3,6% ολόκληρο το έτος.
Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του υπουργού Οικονομικών Χ. Σταικούρα για «τις μεγάλες προκλήσεις που έχουμε ακόμη μπροστά μας» για «να διασφαλίσουμε την ταχύτερη δυνατή ανάταξη της οικονομίας και την επίτευξη ισχυρής, διατηρήσιμης, έξυπνης και κοινωνικά δίκαιης ανάπτυξης».
Ουδείς μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια την πορεία της πανδημίας που θα επηρεάσει καθοριστικά το κλίμα στην οικονομία και την ψυχολογία των νοικοκυριών. Το ερώτημα είναι αν και πόσο θα ενισχυθεί η καταναλωτική δαπάνη με τη συμβολή και μέρους από το μαξιλάρι των καταθέσεων ύψους 24 δις. ευρώ που δημιουργήθηκε την εποχή της πανδημίας και συνεπώς ο βαθμός αναθέρμανσης του τζίρου στην αγορά.
Σε πρόσφατη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας για τους καταλύτες της ανάπτυξης επισημαίνεται ότι η «η πρωτόγνωρη, για την τελευταία δεκαετία, αύξηση της αποταμίευσης των νοικοκυριών συντείνει στην ύπαρξη ακόμη μεγαλύτερου περιθωρίου αύξησης του ΑΕΠ, μέσω ενεργοποίησης αυτής της αδρανούς ζήτησης, όταν οι επιδημιολογικές συνθήκες το επιτρέψουν και η αβεβαιότητα αρθεί». Επισημαίνεται ότι το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι η ιδιωτική κατανάλωση θα αυξηθεί κατά 2,6% φέτος.
Θολό τοπίο στον τουρισμό
Επίσης θολό παραμένει το τοπίο για το τουρισμό, καθώς τα δεδομένα αλλάζουν μέρα με τη μέρα, με νωπή την απόφαση της Βρετανίας να διατηρήσει την Ελλάδα σε τουριστική καραντίνα έως τις 21 Ιουνίου, επιφέροντας πλήγμα στις εισπράξεις του Ιουνίου δεδομένου ότι, μετά τους Γερμανούς, οι Βρετανοί είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή εσόδων. Το 2019 ήρθαν στη χώρα μας 3,5 εκατομμύρια τουρίστες από τη Βρετανία με τις εισπράξεις να διαμορφώνονται στα 2,5 δισ. ευρώ.
Το Δημοσιονομικό Συμβούλιο σημειώνει ότι το σενάριο του υπουργείου Οικονομικών για αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,6% το 2021 έχει στηριχθεί στη σημαντική ανάκαμψη των τουριστικών εισπράξεων. Ωστόσο ακόμα δεν είναι εμφανές σε τι ύψος θα ανέλθει φέτος η ζήτηση από το εξωτερικό για το ελληνικό τουριστικό προϊόν. Η θετική πορεία του τουρισμού, υπόκειται στην αβεβαιότητα των διεθνών υγειονομικών εξελίξεων αφενός και, αφετέρου, υπάρχουν κάποια αρνητικά μηνύματα που αφορούν ειδικά στην Ελλάδα και είναι πιθανό να επηρεάσουν τις αφίξεις τουριστών.
Τέτοια παραδείγματα είναι η μη συμπερίληψη της Ελλάδας στην «πράσινη λίστα» του Ηνωμένου Βασιλείου που περιλαμβάνει τουριστικούς προορισμούς ασφαλείς από επιδημιολογικής άποψης και η ταξιδιωτική οδηγία της κυβέρνησης των ΗΠΑ, η οποία συμπεριέλαβε την Ελλάδα στη λίστα των χωρών «επιπέδου 4», τις οποίες οι Αμερικανοί πολίτες συμβουλεύονται να αποφεύγουν, λόγω πανδημίας, στα ταξίδια τους.
Μία ανάκαμψη των τουριστικών εισπράξεων μικρότερη του αναμενόμενου θα συγκρατήσει την αύξηση του ΑΕΠ και ως εκ τούτου αποτελεί μία σημαντική αβεβαιότητα για την επίτευξη του στόχου που έχει τεθεί για τη μεγέθυνση το 2021.
Την ίδια ώρα οι αναλυτές της Εθνικής Τράπεζες εκτιμούν ότι η ώθηση στο ΑΕΠ το 2021 από την αναμενόμενη βελτίωση των συνθηκών στον τουριστικό τομέα εκτιμάται ότι θα υπερβεί τις 1,8 ποσοστιαίες μονάδες, αντανακλώντας την αύξηση των τουριστικών εσόδων κατά 80% ετησίως ή κατά 3,4 δις ευρώ υψηλότερα από το 2020, με τα ανοδικά περιθώρια να είναι ακόμη μεγαλύτερα.
Εισροές από το Ταμείο Ανάκαμψης και μέτρα στήριξης
Το άλλο ζητούμενο είναι ο χρόνος εισροής, το ύψος των πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και η αποτελεσματική αξιοποίηση τους δεδομένων των αυστηρών κανόνων στην έγκριση και υλοποίηση των έργων και του αμαρτωλού παρελθόντος της χώρας στη διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων.
Το οικονομικό επιτελείο ποντάρει στα πολλαπλασιαστικά οφέλη του Ταμείου στην οικονομία με την κινητοποίηση μεγάλου όγκου επενδύσεων βάζοντας το πήχη για της αύξησης στο 7%, ενώ η Κομισιόν εκτιμά ότι οι πόροι από το Ταμείο θα προσθέτουν 0,80% έως και το 2026 στον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης.
Επίσης κρίσιμοι παράγοντες για το ρυθμό ανάκαμψης είναι η διασφάλιση επαρκούς ρευστότητας στην οικονομία μέσω των χρηματοοικονομικών εργαλείων από τα κοινοτικά προγράμματα και της τραπεζικής δανειοδότησης καθώς και οι συνθήκες στην αγορά μετά την απόσυρση των παραδοσιακών μέτρων στήριξης (ειδικά επιδόματα και αποζημιώσεις, επιστρεπτέες προκαταβολές, αναστολές πληρωμών για οφειλές στο Δημόσιο και τις τράπεζες κ.α) καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος να εκδηλωθεί κύμα πτωχεύσεων κυρίως στο χώρο των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που θα οδηγήσει σε αύξηση της ανεργίας.
Σημαντικό ρόλο θα παίξουν και οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης με την ενεργοποίηση του νέου μοντέλου στοχευμένων μέτρων στήριξης όπως τα ειδικά προγράμματα για τη χρηματοδότηση του τουρισμού και της εστίασης καθώς και το φορολογικό πακέτο με την αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης, τη μείωση της προκαταβολής φόρου και των ασφαλιστικών εισφορών και την επιδότηση του μη μισθολογικού κόστους. Εκτιμάται ότι ο συνδυαστικά οι παραπάνω παρεμβάσεις θα δώσουν ώθηση στο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ το 2021 της τάξης του 1,4%.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
