Ρίχνει τον πήχη της ανάπτυξης το ΥΠΟΙΚ, στα ύψη το πρωτογενές έλλειμμα

Χαμηλώνει στη περιοχή του 3,8% τον πήχη της ανάπτυξης το οικονομικό επιτελείο, καθώς η επέλαση της πανδημίας προκαλεί ισχυρότερα πλήγματα στην οικονομία, ανατρέποντας την πρόβλεψη του προϋπολογισμού για 4,8%.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η νέα εκτίμηση για το ρυθμό ανάπτυξης, που ευθυγραμμίζεται με τις προβλέψεις της Κομισιόν και του ΔΝΤ αναμένεται να καταγραφεί στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Σταθερότητας που θα αποστείλει η κυβέρνηση στις Βρυξέλλες έως την Μ. Παρασκευή και με το οποίο αναθεωρούνται επί τα χείρω οι προβλέψεις για την πορεία της οικονομίας και το δημοσιονομικό αποτέλεσμα για το τρέχον έτος.

Όπως έλεγε χαρακτηριστικά στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, τα νέα δεδομένα στο επιδημιολογικό μέτωπο μας αναγκάζουν να εγκαταλείψουμε τον βασικό σενάριο για την ταχύτητα της ανάκαμψης, λόγω της επιμήκυνσης της διάρκειας του lockdown σε νευραλγικούς τομείς της οικονομίας όπως το λιανεμπόριο και η εστίαση.

Στο υπουργείο Οικονομικών δεν ενστερνίζονται τα δυσμενή σενάρια αναλυτών και οικονομολόγων για «αναιμική», ακόμα και κάτω από 1% ανάπτυξη, θεωρώντας ότι ακόμα και στη περίπτωση που η ένταση της υγειονομικής κρίσης παραταθεί και μετά το καλοκαίρι, η καλύτερη σε σχέση με πέρυσι πορεία του τουρισμού και τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης θα λειτουργήσουν σαν αντισώματα, αναπληρώνοντας ένα σημαντικό μέρος των απωλειών στο ΑΕΠ.

Κομβικής σημασίας είναι η αξιοποίηση των προκαταβολών από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης καθώς, με βάση τις εκτιμήσεις των τεχνικών κλιμακίων των ευρωπαϊκών Θεσμών, χωρίς τα ευρωπαϊκά κονδύλια η ανάπτυξη θα υποχωρήσει στην περιοχή του 3,4% - 3,5% ή ακόμη και στο 3%.

Επίσης, βαρόμετρο αποτελεί ο τουρισμός, καθώς η άμεση και έμμεση συμβολή του στο ΑΕΠ φθάνει στο 30%. Το βασικό κυβερνητικό σενάριο προβλέπει ότι οι τουριστικές εισπράξεις φέτος θα κινηθούν στο 50% - 60% του 2019, δηλαδή στα επίπεδα των 9-10 δισ. ευρώ, από 4 δισ. ευρώ πέρυσι. Υπάρχει όμως και το δυσμενές, σύμφωνα με το οποίο οι εισπράξεις θα περιοριστούν στο 40% (7- 8 δισ. ευρώ) και οι απώλειες σε σχέση με το 2019  θα ξεπεράσουν τα 10 δισ. ευρώ κατεβάζοντας κατά 1,5% τις στροφές της ανάπτυξης .

Στο υπουργείο Οικονομικών τονίζουν ότι το πακέτο μέτρων για την επανεκκίνηση που θα ενεργοποιηθεί αρχής γενομένης από την εστίαση και θα επεκταθεί και σε άλλους κλάδους, σε συνδυασμό με τις φορολογικές ελαφρύνσεις για τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις που θα τρέξουν από φέτος θα δώσουν ανάσα ρευστότητας στην αγορά, επουλώνοντας πληγές από την πανδημία.

Στην παρούσα φάση, η μεγάλη πρόκληση είναι το 2021 να αποτελέσει εφαλτήριο ανάκαμψης και να αντισταθμιστεί τουλάχιστον το ήμισυ της περυσινής ύφεσης έτσι ώστε το επόμενο έτος το ΑΕΠ να γυρίσει στα επίπεδα του 2019.

Πάντως, αρμόδιοι παράγοντες κάνουν λόγο για ρευστό και θολό σκηνικό, αναγνωρίζοντας ότι ούτε η επικαιροποιημένη εκτίμηση για ρυθμό ανάπτυξης κάτω από 4% είναι ασφαλής, καθώς η μέχρι σήμερα εμπειρία από την πορεία της επιδημιολογικής καμπύλης δείχνει ότι πολλές φορές ανέτρεψε τα προγνωστικά των ειδικών. Σημειώνεται ότι οι Θεσμοί προβλέπουν ότι η ανάπτυξη φέτος θα κυμανθεί στο 3%-4%, ενώ το δυσμενές σενάριο του προϋπολογισμού ρίχνει το ρυθμό στο 3,3%.

Εκτροχιάζεται το πρωτογενές έλλειμμα

Πέραν των αρνητικών επιπτώσεων στην πραγματική οικονομία, η υγειονομική κρίση επιτείνει το δημοσιονομικό εκτροχιασμό και με βάση νεότερες εκτιμήσεις το πρωτογενές έλλειμμα για το 2021 οδεύει στο 7% του ΑΕΠ. Ήδη κινείται στην περιοχή του 6,5% του ΑΕΠ, καθώς μετά τη αύξηση των πιστώσεων για τη απόσβεση των ζημιών από την πανδημία το συνολικό κόστος των μέτρων για το Δημόσιο ξεπερνά τα 13 δισ. ευρώ έναντι 7,5 δισ. ευρώ που είχαν εγγραφεί στον προϋπολογισμό και η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι θα ανέλθει στα 16 δισ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόσθετη επιβάρυνση ως ποσοστό του ΑΕΠ υπολογίζεται ότι θα είναι 2,3 - 2,5 ποσοστιαίες μονάδες με αποτέλεσμα το πρωτογενές έλλειμμα να ανεβαίνει για το 2021 στο 6,4% - 6,5%, όταν το 2020 ήταν 7,2%, ενώ το 2019 καταγράφηκε πλεόνασμα 3,6% του ΑΕΠ. Σε απόλυτα μεγέθη, αναμένεται να ξεπεράσει τα 11 δισ. ευρώ, έναντι κυβερνητικής πρόβλεψης για 6,7 δισ. ευρώ και 11,7 δισ. ευρώ που έκλεισε το 2020.

Βέβαια, η υπέρβαση δεν παραβιάζει τους δημοσιονομικούς κανόνες λόγω της ρήτρας διαφυγής από το Σύμφωνο Σταθερότητας, αλλά τα περιθώρια ευελιξίας δεν είναι απεριόριστα και, σε κάθε περίπτωση, το έλλειμμα θα πρέπει να συγκρατηθεί σε διαχειρίσιμα επίπεδα, για την επάνοδο στην εξυγίανση μετά το τέλος της πανδημίας.