Τέλος στη μακρά αναμονή και την ταλαιπωρία των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών προκειμένου να εισπράξουν τις επιστροφές φόρων και ΦΠΑ από το Δημόσιο επιχειρεί να βάλει η κυβέρνηση με την αξιοποίηση κονδυλίων ύψους 183 εκατ. ευρώ από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης.
Μία από τις βασικές μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνει το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» είναι η επιτάχυνση των επιστροφών ΦΠΑ μέσω της ψηφιοποίησης και απλοποίησης των συναλλαγών μεταξύ της φορολογικής διοίκησης και των επιχειρήσεων.
Με τον τρόπο αυτό θα περιοριστούν οι ανθρώπινες παρεμβάσεις και οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις του μηχανισμού και θα ανοίξει ο δρόμος για την αυτοματοποιημένη διαδικασία των επιστροφών του ΦΠΑ που αποτελεί χρόνιο και πάγιο αίτημα της αγοράς η οποία στερείται εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, την ώρα που έχει στερέψει από ρευστότητα ειδικά τους τελευταίους μήνες λόγω της πανδημίας.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, το 70% των επιστροφών φόρων έχουν «βαλτώσει» στις εφορίες για διάστημα άνω των 90 ημερών. Τον Ιανουάριο του 2021 οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων, αν και μειωμένες κατά 59 εκατ. ευρώ ανήλθαν σε 577 εκατ. ευρώ και μάλιστα τα 7 στα 10 ευρώ από τα κρατικά «φέσια» και συγκεκριμένα τα 406 εκατ. ευρώ εμφάνισαν καθυστέρηση άνω των 90 ημερών.
Ένα σημαντικό βήμα για το «ξεμπλοκάρισμα» των επιστροφών φόρων αποτελεί η ενεργοποίηση των ηλεκτρονικών βιβλίων myData, υποχρεωτικά από την 1η Ιουλίου 2021. Με το νέο σύστημα, η εφορία θα «βλέπει» ηλεκτρονικά τα τιμολόγια των επιχειρήσεων και έτσι θα ελέγχει και θα διασταυρώνει αυτόματα τα στοιχεία που εμφανίζουν στα e-βιβλία τους τόσο οι εκδότες όσο και οι λήπτες των παραστατικών.
Η αυτοματοποίηση των ελεγκτικών διαδικασιών θα ξεκλειδώνει άμεσα τις επιστροφές φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ που δικαιούνται οι συνεπείς επιχειρήσεις, οι οποίες σήμερα είναι υποχρεωμένες να περιμένουν πολλούς μήνες για να λάβουν την επιστροφή φόρου που δικαιούνται.
Η λίστα των έργων
Επιπρόσθετα η λίστα των έργων και των μεταρρυθμίσεων για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος και τον εκσυγχρονισμό της Φορολογικής Διοίκησης περιλαμβάνει τον ψηφιακό έλεγχο των συναλλαγών, την ηλεκτρονική διασύνδεση των ταμειακών μηχανών και των λογιστηρίων των επιχειρήσεων με τα πληροφοριακά συστήματα της Φορολογικής Διοίκησης και την αξιοποίηση των δεδομένων των ηλεκτρονικών συναλλαγών και των ψηφιακών εφαρμογών για την αυτόματη προσυμπλήρωση των περισσότερων στοιχείων στις φορολογικές δηλώσεις.
Ψηλά στις προτεραιότητες της ΑΑΔΕ βρίσκεται η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών και των POS αλλά και των τιμολογήσεων με τις φορολογικές και ελεγκτικές αρχές, με θέσπιση κινήτρων για την προσαρμογή των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στις νέες απαιτήσεις και στη προμήθεια του σχετικού εξοπλισμού. Το υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ θα προχωρήσει στην online διασύνδεση 600.000 ταμειακών μηχανών καθώς και των POS με τις φορολογικές και ελεγκτικές αρχές που θα μεταφέρουν σε πραγματικό χρόνο πληροφορίες για τις αποδείξεις που «κόβουν» τα καταστήματα και οι επιχειρήσεις. Σημειώνεται ότι, για τις επιχειρήσεις που έχουν διασυνδεθεί με το Τaxis, η εφορία γνωρίζει το χρόνο της συναλλαγής αλλά όχι τον τρόπο, δηλαδή εάν έγινε με μετρητά ή ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.
Παράλληλα, σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, για τον εντοπισμό περιπτώσεων φοροδιαφυγής θα ενεργοποιηθούν προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης τα οποία θα δώσουν τη δυνατότητα σε χρόνο - εξπρές να καταγράφεται όλο το φάσμα των κινήσεων και των συναλλαγών των φορολογούμενων, με αποτέλεσμα οι ελεγκτικές υπηρεσίες να έχουν πλήρη εικόνα για την εισοδηματική και περιουσιακή τους κατάσταση και να αντιπαραβάλλουν τα δεδομένα με τις φορολογικές δηλώσεις που έχουν υποβάλλει στην εφορία προκειμένου να διαπιστώνουν αν είναι ειλικρινείς η αποκρύτπουν φορολογητέα ύλη.
Το σύστημα θα έχει τη δυνατότητα να αντλεί δεδομένα από μία τεράστια δεξαμενή πληροφοριών και στοιχείων για τα εισοδήματα, την ακίνητη και κινητή περιουσία, τις δαπάνες, τις συναλλαγές, τις τραπεζικές και χρηματιστηριακές κινήσεις. Ο σχεδιασμός προβλέπει ότι το νέο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης θα εφαρμοσθεί στο σύνολο της φορολογίας καθώς θα καλύπτει περιπτώσεις απάτης στο φόρο εισοδήματος, ΦΠΑ, σε δασμούς , ειδικούς φόρους κατανάλωσης, ενδοομιλικές απάτες κ.λ.π.
Το έργο όπως αναφέρεται στο κείμενο του Εθνικού Σχεδίου θα διευκολύνει τον ψηφιακό έλεγχο των οικονομικών συναλλαγών, θα αυξήσει την οικειοθελή συμμόρφωση, την αποτελεσματικότητα του ελεγκτικού μηχανισμού και θα συμβάλει στην ενίσχυση των δημοσίων εσόδων. Επισημαίνεται ότι περισσότερες από 8.500 υποθέσεις μεγάλης φοροδιαφυγής για το διάστημα των ετών 2016-2020 έχουν διαβιβαστεί από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων στην Αρχή για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες για περαιτέρω έρευνα ως προς την διακίνηση του «μαύρου χρήματος». Το συνολικό ποσό στο οποίο αφορούν οι υποθέσεις αυτές αγγίζει τα 14 διs. ευρώ ή το 18,3% του ΑΕΠ.
Στο πεδίο της φορολογίας προβλέπονται και άλλες δράσεις, όπως:
- πλήρης κωδικοποίηση της νομοθεσίας με σκοπό την αύξηση της διαφάνειας, ο εκσυγχρονισμός του συστήματος φορολογίας της ιδιοκτησίας (ΕΝΦΙΑ) που καθιστά πιο ρεαλιστικές τις τιμές ζώνης ανά γεωγραφική περιοχή με σκοπό τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την ευθυγράμμιση του φόρου ακίνητης περιουσίας με τις αξίες της αγοράς,
- νέο πλαίσιο για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης (καπνός, αλκοόλ και ενέργεια),
- πρόσθετα κίνητρα στους φορολογούμενους για περαιτέρω αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.