Τέσσερα «καυτά» θέματα για την Ελλάδα στην ατζέντα του Eurogroup

«Καυτά» θέματα για την πορεία της οικονομίας περιλαμβάνει η βαριά ατζέντα της σημερινής συνεδρίασης του Eurogroup, καθώς στο τραπέζι θα τεθούν μεταξύ άλλων η ζημία από την πανδημία, οι κυβερνητικοί σχεδιασμοί για την επόμενη ημέρα, η εφαρμογή της ρήτρας διαφυγής από τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και για το 2022 και τα προαπαιτούμενα της 10ης αξιολόγησης που ξεκινάει τον Απρίλιο και συνδέεται με το ξεκλείδωμα της νέας δόσης ύψους  644,42 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των ομολόγων.

Αναλυτικότερα τα καθοριστικά για τη χώρα μας ζητήματα στη σημερινή συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών είναι:

1. Οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στο ΑΕΠ και τα δημόσια οικονομικά. Αναλυτικά στοιχεία για  την ένταση και την έκταση της ζημίας στην οικονομία και ανά κλάδο δραστηριότητας αλλά και στον προϋπολογισμό αναμένεται να παρουσιάσει ο Χρήστος Σταικούρας, υποστηρίζοντας ότι παρά τους ισχυρούς κλυδωνισμούς η οικονομία δείχνει μεγάλες αντοχές με τη συνδρομή και των μέτρων στήριξης. Ο υπουργός θα ενημερώσει τους συναδέλφους του για τις νέες προβλέψεις για τη πορεία του ΑΕΠ σύμφωνα με τις οποίες ο πήχης της ανάπτυξης πέφτει στη περιοχή του 3%, έναντι αρχικού στόχου για 4,8% λόγω των πρόσθετων πληγμάτων από την παράταση της καραντίνας. Στο δημοσιονομικό μέτωπο, η ταμειακή επιβάρυνση έχει ξεφύγει από τον αρχικό σχεδιασμό για δαπάνες μόλις 7,6 δισ. ευρώ το 2021 καθώς ο λογαριασμός έχει ανέβει στα 11,6 δισ. ευρώ για το σύνολο του έτους και δεν αποκλείεται να «φουσκώσει». Μεγάλος «άγνωστος Χ» είναι ο τουρισμός, καθώς από την πορεία του εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό η ανάκαμψη της οικονομίας, ενώ οι εισπράξεις από την τουριστική βιομηχανία αποτελούν βαρόμετρο για τις ταμειακές και δημοσιονομικές επιπτώσεις. Ήδη η «αιμορραγία» του προϋπολογισμού είναι μεγάλη καθώς τα έσοδα που χάνει από το λιανεμπόριο και την εστίαση είναι 1,4 δισ. ευρώ για κάθε μήνα lockdown  Oι απώλειες αυτές, σε συνδυασμό με τις πιέσεις που δέχονται οι δαπάνες από τις νέες παρεμβάσεις, εκτινάσσουν το έλλειμμα στο 6,2% του ΑΕΠ από 3,9% που προβλέπει ο προϋπολογισμός.
2. Σχεδιασμοί για την επόμενη μέρα. Η Επιστρεπτέα Προκαταβολή 7, ύψους 1 δισ. ευρώ, που θα προβλέπει αυξημένη ενίσχυση για λιανεμπόριο, εστίαση, τουρισμό, το πρόγραμμα της επιδότησης των παγίων δαπανών που θα τρέξει από τον Μάιο με τη μορφή πιστωτικού κουπονιού έως 1,5 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση και ενδεχομένως μία Επιστρεπτέα 8 τον Ιούνιο συνιστούν τη πολιτική που θα ακολουθηθεί το επόμενο διάστημα από το οικονομικό επιτελείο. Πάντως η ελληνική πλευρά, λόγω των στενών περιθωρίων ετοιμάζεται να αποσύρει τα οριζόντια μέτρα στήριξης, εφαρμόζοντας τις παραινέσεις των θεσμών για στοχευμένες παρεμβάσεις με στόχο τη διαφύλαξη της δημοσιονομικής ισορροπίας. Σε ένα δεύτερο στάδιο, μόλις βελτιωθεί η υγειονομική εικόνα και αρθούν οι περιορισμοί, θα υπάρξουν δράσεις για την προώθηση μιας ανθεκτικής και βιώσιμης ανάκαμψης όπου σε πρώτο πλάνο θα βρεθούν οι  βιώσιμες και λιγότερες ευάλωτες επιχειρήσεις.
3. Δημοσιονομική χαλάρωση και το 2022. Κερδίζει έδαφος η χαλάρωση των «ατσάλινων» κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και το 2022 καθώς το τρίτο κύμα της πανδημίας βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και πλήττει την ανάκαμψη. Είναι μία πρόταση που έχει βάλει στο τραπέζι η Κομισιόν και δίνει την ευχέρεια στις οικονομίες που βάλλονται από την υγειονομική κρίση να αυξήσουν τις δαπάνες για την αναχαίτιση των κραδασμών από την πανδημία, αρκεί βέβαια η δημοσιονομική επιβάρυνση να μην είναι μόνιμη. Η Ελλάδα  επιδιώκει, μέσω της συνέχισης της ρήτρας διαφυγής, μια σταδιακή επάνοδο στη δημοσιονομική πειθαρχία, που θα επιτρέψει να υλοποιηθεί και ένα πρόγραμμα μόνιμων μειώσεων στα φορολογικά βάρη. Οι φόροι που δυνητικά θα μπορούσαν να μειωθούν είναι η εισφορά αλληλεγγύης -που φέτος έχει ανασταλεί για τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα αλλά και για τα εισοδήματα που πρόκειται να αποκτηθούν από επιχειρηματική δραστηριότητα, μερίσματα, ενοίκια και τόκους– και οι ασφαλιστικές εισφορές.
4. Ένατη Αξιολόγηση και προαπαιτούμενα 10ης. Η έγκριση της 9ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης από το Eurogroup αποτελεί τυπική διαδικασία μετά το θετικό κείμενο συμπερασμάτων που προηγήθηκε από την Κομισιόν. Οι προβολείς πέφτουν τώρα στη 10η αξιολόγηση που θα τρέξει τον Απρίλιο, όπου τα ανοικτά μέτωπα είναι πολλά, ενώ θα υπάρξουν και οι πρώτες βολιδοσκοπήσεις για μόνιμες φοροελαφρύνσεις από την ελληνική πλευρά. Λόγω του γεγονότος ότι η 10η αξιολόγηση συνδέεται με δόση 644,42 εκατ. ευρώ από SMPs και ANFAs, η ελληνική πλευρά θα πρέπει να παρουσιάσει μεγαλύτερη πρόοδο στις μεταρρυθμίσεις που μεταξύ άλλων αφορούν την εφαρμογή νέου πτωχευτικού πλαισίου, τα «κόκκινα» δάνεια, τα ληξιπρόθεσμα χρέη του κράτους προς τους ιδιώτες και κυρίως τις εκκρεμείς συντάξεις, την επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων με έμφαση στο Ελληνικό και το νέο εργασιακό νομοσχέδιο.