Ελληνική πρωτιά στο Ταμείο Ανάκαμψης, καλύτερο σχέδιο από τη Γερμανία

Πρώτη στη σειρά μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης κατατάσσεται η Ελλάδα, μαζί με την Ισπανία, αφήνοντας πίσω τη Γερμανία, καθώς η Αθήνα έχει υποβάλει ένα από τα καλύτερα σχέδια στην Κομισιόν, σύμφωνα με το Bloomberg. Όπως επισήμανε, εξάλλου, ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας πριν λίγες ημέρες στη Βουλή, τα οφέλη της ελληνικής οικονομίας από τον κοινοτικό προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης θα είναι πρωτοφανή, καθώς η χώρα θα εισπράττει 4,6 ευρώ για κάθε ευρώ που θα εισφέρει στα κοινοτικά ταμεία.

Αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες εκφράζουν φόβους για καθυστερήσεις στην εκκίνηση της αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς πολλά κράτη έχουν υποβάλει ατελή σχέδια αξιοποίησης, που θα χρειασθούν συζητήσεις με τις υπηρεσίες της Επιτροπής και αναμορφώσεις, με αποτέλεσμα να επικρατεί αβεβαιότητα για το αν θα εγκριθούν τα σχέδια ως τα τέλη Απριλίου, όπως ήταν ο αρχικός στόχος.

Πηγές που παρακολουθούν το θέμα στις Βρυξέλλες αναφέρουν στο Bloomberg ότι μέχρι στιγμής τα πληρέστερα σχέδια αξιοποίησης έχουν υποβληθεί από χώρες του Νότου, όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, ενώ χώρες του Βορρά, όπως η Γερμανία, έχουν υποβάλει σχέδια κατώτερα των προσδοκιών. Σημειώνεται ότι τα σχέδια αξιοποίησης έχουν υψηλό βαθμό δυσκολίας, καθώς πρέπει να αποδεικνύεται ότι τηρούνται οι στόχοι για διάθεση συγκεκριμένων ποσοστών των κονδυλίων σε έργα πράσινης ενέργειας και ψηφιακής αναβάθμισης, ενώ επίσης χρειάζεται να περιλαμβάνουν οικονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, που θα συνάδουν με τις κατευθύνσεις που έχει δώσει η Κομισιόν σε κάθε χώρα, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Από την πλευρά της, η Κομισιόν δεν μπορεί να ακολουθήσει «χαλαρές» διαδικασίες αξιολόγησης, όχι μόνο γιατί πρέπει να διασφαλίσει την ορθή αξιοποίηση των πόρων του συγκεκριμένου προγράμματος, αλλά και γιατί το Ταμείο Ανάκαμψης αντιμετωπίζεται ως ένα τεστ υλοποίησης, για πρώτη φορά, κοινής δημοσιονομικής πολιτικής από τα κράτη της ΕΕ. Αν υπάρξουν αστοχίες, θα είναι πιο δύσκολο στο μέλλον να καθιερωθεί ένα μόνιμο εργαλείο δημοσιονομικής πολιτικής, το οποίο έχει ζητήσει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Δυστυχώς για την Ελλάδα και τις άλλες χώρες που έχουν υποβάλει πλήρη και ποιοτικά σχέδια αξιοποίησης των πόρων, ενδεχόμενη καθυστέρηση στην επεξεργασία των σχεδίων άλλων χωρών που έχουν ατέλειες μπορεί να παρασύρει σε καθυστερήσεις και τις δικές τους εκταμιεύσεις κονδυλίων, καθώς η διαδικασία που έχει συμφωνηθεί στην Ευρώπη προβλέπει ότι όλα τα σχέδιο εγκρίνονται ταυτόχρονα από την Επιτροπή και, αμέσως μετά, από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Συνολικό πακέτο 72 δισ. ευρώ

Τα οφέλη της Ελλάδας από τα ευρωπαϊκά ταμεία εκτινάσσονται στα ύψη, καθώς, όπως εξήγησε ο Χρ. Σταϊκούρας στη Βουλή πριν από λίγες ημέρες, το συνολικό πακέτο από τον προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης θα προσεγγίσει τα 72 δισ. ευρώ και η χώρα θα λάβει 4,6 ευρώ για κάθε ευρώ που εισφέρει, ενώ την προηγούμενη προγραμματική περίοδο η αντίστοιχη σχέση ήταν 2,9/1.

Όπως ανέφερε ο κ. Σταϊκούρας, μιλώντας στη Βουλή στη διαδικασία επικύρωσης της ευρωπαϊκής συμφωνίας,

• Η Ελλάδα, μέσω της δέσμης Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου και Ταμείου Ανάκαμψης, θα ωφεληθεί πολλαπλάσια σε σχέση με τις συνεισφορές της, σε πολλούς τομείς της οικονομίας, και με αποδέκτες το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.
• Ειδικότερα, με βάση τις εθνικές κατανομές, η χώρα μας αναμένεται να λάβει κατά την επταετία 2021-2027 συνολικό πακέτο στήριξης ύψους έως και 71,9 δισ. ευρώ, και συγκεκριμένα 39,9 δισ. ευρώ από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και 32 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
• Οι εθνικές συνεισφορές της χώρας μας εκτιμάται ότι θα ανέλθουν, κατά προσέγγιση, σε 15,5 δισ. ευρώ, για όλη την περίοδο, το οποίο αντιστοιχεί σε 1,1% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος.
• Από αυτά τα στοιχεία καταδεικνύεται το σημαντικό δημοσιονομικό όφελος για την χώρα μας, καθώς η αναλογία απολήψεων (εισροές) – αποδόσεων (συνεισφορές) διαμορφώνεται σε 4,6/1.
• Με απλά λόγια, για κάθε ευρώ που θα αποδίδουμε στην Ευρώπη, θα εισπράττουμε 4,6 ευρώ μέσω του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου και του Ταμείου Ανάκαμψης.
• Υπενθυμίζεται ότι την προηγούμενη επταετία, και συγκεκριμένα την περίοδο 2014-2020, η αναλογία απολήψεων προς αποδόσεις ήταν μικρότερη, στο 2,9/1. Συνεπώς, σήμερα, η Ελλάδα είναι ακόμα πιο ευνοημένη. Το καθαρό δημοσιονομικό ισοζύγιο εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 56,4 δισ. ευρώ, ή 4% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος.

Όπως τόνισε ο υπ. Οικονομικών, «πρόκειται για ένα ιστορικής σημασίας χρηματοδοτικό πακέτο, το οποίο θα αξιοποιήσουμε αποτελεσματικά, για να ανακάμψει ταχύτερα και με μεγαλύτερο δυναμισμό η ελληνική οικονομία, αλλά και για να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες για την επίτευξη υψηλής, διατηρήσιμης, έξυπνης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης».

Οι βασικοί άξονες και στόχοι του ελληνικού προγράμματος

Οι βασικοί άξονες και οι στόχοι του εθνικού σχεδίου για το Ταμείο Ανάκαμψης, από το οποίο η χώρα μας φιλοδοξεί να λάβει συνολικά περί τα 32 δισ. ευρώ (19,5 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις και 12 δισ. ευρώ δάνεια) προβλέπουν, όπως έγραψε το Business Daily:    

• Αντιμετώπιση του τεράστιου κενού επενδύσεων χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη άλλα ούτε και ανθεκτικότητα, καθώς υπονομεύεται από το υψηλό υφιστάμενο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Κεντρική επιδίωξη είναι η εμπροσθοβαρής και μεγάλη αύξηση των επενδύσεων, των ρυθμών ανάπτυξης, των θέσεων εργασίας και του ΑΕΠ. 
• Οι πόροι μέσω δανείων θα διοχετευθούν σε ιδιωτικές επενδύσεις που θα αφορούν την εξωστρέφεια, την καινοτομία και την έρευνα και ανάπτυξη και την ενθάρρυνση των συνεργασιών, των εξαγορών και των συγχωνεύσεων με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων. Οι επενδύσεις θα κριθούν με βάση τις επιλεξιμότητες του επενδυτικού σχεδίου και δεν θα τμηματοποιηθούν στη βάση κάποιας κλαδικής ταξινόμησης.
• Η ανθεκτικότητα και η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή συνιστούν κεντρικό στόχο του Ταμείου και η διάθεση ποσοστού τουλάχιστον 37% όλων των δαπανών θα υπερκαλυφθεί σύμφωνα με το σχετικό κανονισμό. Το ίδιο θα ισχύσει και για τα επενδυτικά σχέδια που θα προωθηθούν με το εργαλείο των δανείων. 
• Ψηλά στον κατάλογο με τα έργα και τις δράσεις βρίσκονται οι επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας, η διασύνδεση του δικτύου με τα νησιά, η αύξηση του μεριδίου ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας και η δημιουργία υποδομών για την αποθήκευση ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ. 
• Ο εξηλεκτρισμός του σιδηροδρομικού δικτύου και η αντικατάσταση μέρους των αστικών λεωφορείων με ηλεκτρικά.
• Η αντιπλημμυρική προστασία και γενικότερα η διαχείριση των υδάτων.
• Η ενίσχυση της ψηφιακής μετάβασης των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων και οι επενδύσεις στην κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού.
• Η μεταρρύθμιση του συστήματος επιδότησης ανεργίας και η εισαγωγή μέτρων για την προώθηση των ενεργητικών και παθητικών πολιτικών απασχόλησης καθώς και η καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας.
• Η εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών συστημάτων του κράτους και η ενεργειακή αναβάθμιση των κρατικών κτηριακών υποδομών.
• Η ενίσχυση του τομέα της κοινωνικής φροντίδας με την μορφή παροχής υπηρεσιών στις πλέον ευπαθείς ομάδες.
• Η ψηφιακή αναβάθμιση των συστημάτων της ΑΑΔΕ για τις συναλλαγές με τους φορολογούμενους και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής καθώς και η εισαγωγή  ταμειακών μηχανών νέας τεχνολογίας.