Η λίστα με τα προαπαιτούμενα για τα 32 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης

Μια νέα λίστα με προαπαιτούμενα, για τομές στο ασφαλιστικό, στα εργασιακά και στην φορολογία αναμένεται να περιλαμβάνει το εθνικό σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης που θα υποβληθεί στη Κομισιόν έως τα τέλη Απριλίου, ενώ την ερχόμενη Τρίτη θα υπάρξει συζήτηση σε επίπεδο Ecofin.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι διαβουλεύσεις στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης είναι πυρετώδεις και οι αρμόδιοι παράγοντας σβήνουν και γράφουν το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που αποτελεί βασική προϋπόθεση για την έγκριση του σχεδίου και την εκταμίευση των κονδυλίων, με το ύψος της προκαταβολής για τη χώρα μας να ανέρχεται για φέτος σε 2,1 δις. ευρώ. Μάλιστα όπως τόνιζε αρμόδια πηγή στο τελικό κείμενο θα καταγράφονται περισσότερες από 60 μεταρρυθμίσεις που θα συνδέονται με επενδύσεις με το βασικό κορμό να προέρχεται από την έκθεση Πισσαρίδη. 

Το εγχείρημα της διαμόρφωσης ενός αξιόπιστου και αποτελεσματικού σχεδίου δεν είναι καθόλου εύκολο, καθώς πέραν των επιλέξιμων για ένταξη στο χρηματοδοτικό πακέτο έργων και του χρονοδιάγραμματος υλοποίησης τους το ευρωπαϊκό πλαίσιο λειτουργίας του Ταμείου απαιτεί από τα κράτη μέλη να παρουσιάσουν «οδικό χάρτη» με τις διαρθρωτικές αλλαγές σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας όπως το ασφαλιστικό και τα εργασιακά, η φορολογία, η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και η δημόσια διοίκηση, οι οποίες θα συμπεριλαμβάνονται στη λίστα με τα προαπαιτούμενα για την χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Όπως έχει γράψει το Business Daily, το σχέδιο αξιοποίησης των κονδυλίων από κάθε κυβέρνηση συνδέεται άρρηκτα με το μηχανισμό επιτήρησης των οικονομιών από την Κομισιόν, το λεγόμενο ευρωπαϊκό εξάμηνο. Ένα μηχανισμό που έχει σχεδιασθεί για να επιτρέπει στην Κομισιόν το πρώτο εξάμηνο κάθε έτους να ελέγχει την ακολουθούμενη οικονομική πολιτική των κρατών και να διατυπώνει συστάσεις για μέτρα πολιτικής. Ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ελλάδας, το ευρωπαϊκό εξάμηνο είναι, με τη σειρά του, άρρηκτα συνδεδεμένο με το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, στο πλαίσιο του οποίου γίνονται οι τριμηνιαίοι έλεγχοι από τους ευρωπαϊκούς Θεσμούς και εξετάζεται αν η Ελλάδα υλοποιεί το πρόγραμμα, για το οποίο δεσμεύθηκε το 2018, όταν τελείωσε η εποχή των μνημονίων, με τις τροποποιήσεις και προσθήκες που συμφωνούνται κάθε φορά.

Οι προβλεπόμενοι πόροι θα καταβάλλονται σε δόσεις, με την Κομισιόν να ελέγχει σε τακτά χρονικά διαστήματα την υλοποίησή τους και μάλιστα με  αυστηρότερα σε σχέση με παλαιότερα ευρωπαϊκά κονδύλια.

Όπως επισημαίνουν αρμόδιοι παράγοντες το μήνυμα από τις Βρυξέλλες είναι ότι η ροή των χρημάτων θα συνδεθεί με συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις και σε περίπτωση που τα ορόσημα και οι στόχοι δεν εκπληρώνονται θα μπαίνει «κόφτης» στις εκταμιεύσεις.

Οι ίδιοι παράγοντες σημειώνουν ότι ένα από τα καυτά θέματα στην ατζέντα των μεταρρυθμίσεων είναι οι αλλαγές στο ασφαλιστικό και το συνταξιοδοτικό σύστημα καθώς και στην αγορά εργασίας, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση έχει ήδη δρομολογήσει το νέο καθεστώς για τις επικουρικές συντάξεις ενώ θέμα χρόνου είναι η κατάθεση στη Βουλή του νομοσχεδίου για την αναμόρφωση του εργασιακού.

Οι βασικοί άξονες

Πάντως οι βασικοί άξονες και οι στόχοι του εθνικού σχεδίου για το Ταμείο Ανάκαμψης, από το οποίο η χώρα μας φιλοδοξεί να λάβει συνολικά περί τα 32 δισ. ευρώ (19,5 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις και 12 δισ. ευρώ δάνεια) προβλέπουν:    

• Αντιμετώπιση του τεράστιου κενού επενδύσεων χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη άλλα ούτε και ανθεκτικότητα, καθώς υπονομεύεται από το υψηλό υφιστάμενο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Κεντρική επιδίωξη είναι η εμπροσθοβαρής και μεγάλη αύξηση των επενδύσεων, των ρυθμών ανάπτυξης, των θέσεων εργασίας και του ΑΕΠ. 
• Οι πόροι μέσω δανείων θα διοχετευθούν σε ιδιωτικές επενδύσεις που θα αφορούν την εξωστρέφεια, την καινοτομία και την έρευνα και ανάπτυξη και την ενθάρρυνση των συνεργασιών, των εξαγορών και των συγχωνεύσεων με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων. Οι επενδύσεις θα κριθούν με βάση τις επιλεξιμότητες του επενδυτικού σχεδίου και δεν θα τμηματοποιηθούν στη βάση κάποιας κλαδικής ταξινόμησης.
• Η ανθεκτικότητα και η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή συνιστούν κεντρικό στόχο του Ταμείου και η διάθεση ποσοστού τουλάχιστον 37% όλων των δαπανών θα υπερκαλυφθεί σύμφωνα με το σχετικό κανονισμό. Το ίδιο θα ισχύσει και για τα επενδυτικά σχέδια που θα προωθηθούν με το εργαλείο των δανείων. 
• Ψηλά στον κατάλογο με τα έργα και τις δράσεις βρίσκονται οι επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας, η διασύνδεση του δικτύου με τα νησιά, η αύξηση του μεριδίου ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας και η δημιουργία υποδομών για την αποθήκευση ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ. 
• Ο εξηλεκτρισμός του σιδηροδρομικού δικτύου και η αντικατάσταση μέρους των αστικών λεωφορείων με ηλεκτρικά.
• Η αντιπλημμυρική προστασία και γενικότερα η διαχείριση των υδάτων.
• Η ενίσχυση της ψηφιακής μετάβασης των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων και οι επενδύσεις στην κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού.
• Η μεταρρύθμιση του συστήματος επιδότησης ανεργίας και η εισαγωγή μέτρων για την προώθηση των ενεργητικών και παθητικών πολιτικών απασχόλησης καθώς και η καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας.
• Η εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών συστημάτων του κράτους και η ενεργειακή αναβάθμιση των κρατικών κτηριακών υποδομών.
• Η ενίσχυση του τομέα της κοινωνικής φροντίδας με την μορφή παροχής υπηρεσιών στις πλέον ευπαθείς ομάδες.
• Η ψηφιακή αναβάθμιση των συστημάτων της ΑΑΔΕ για τις συναλλαγές με τους φορολογούμενους και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής καθώς και η εισαγωγή  ταμειακών μηχανών νέας τεχνολογίας.

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της ΕΕ με την υποβολή των εθνικών προγραμμάτων έως το τέλος Απριλίου και υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης επικύρωσης από όλα τα κράτη μέλη του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου της περιόδου 2021-2027 θα ξεκινήσουν και οι χρηματοδοτήσεις προς τα κράτη-μέλη με την εκταμίευση σε πρώτη φάση της προκαταβολής, που θα είναι ίση με το 13% των επιχορηγήσεων. Στη συνέχεια οι χρηματοδοτήσεις θα γίνονται ανά εξάμηνο και θα καλύπτουν και αναδρομικά δαπάνες που έγιναν από την 1η Φεβρουαρίου μέχρι και τον Αύγουστο του 2020, δηλαδή πριν από τη συμφωνία των Ευρωπαίων ηγετών για το Ταμείο Ανάκαμψης.