«Ευελιξία αλλά όχι ασυδοσία» είναι το μήνυμα του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης για το σήμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί συνέχισης της ρήτρας διαφυγής από τους αυστηρούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και το 2022, με στόχο την αντιμετώπιση της οικονομικής ζημιάς από τη πανδημία.
Σύμφωνα με αρμόδια πηγή, σε καμία περίπτωση η δημοσιονομική χαλάρωση για τη χρηματοδότηση μέτρων στήριξης δεν σημαίνει «ελεύθερη» διόγκωση του ελλείμματος και του χρέους, τη στιγμή μάλιστα που ο προϋπολογισμός κινείται «στην κόψη του ξυραφιού» και υπάρχει ο κίνδυνος μη αντιστρέψιμης δημοσιονομικής εκτροπής που, πέραν των άλλων, θα «έσπαγε» τις σχέσεις εμπιστοσύνης με τις αγορές και τους θεσμούς.
Οι επόμενες παρεμβάσεις για την αναπλήρωση των απωλειών σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά και την δημιουργία «τείχους ανοσίας» στην οικονομία για να περάσει στην φάση της ανάκαμψης διέπονται από τα ακόλουθα προαπαιτούμενα:
- Να μην πέσει η στάθμη της δεξαμενής των ταμειακών διαθεσίμων που λειτουργούν ως «ασφάλιστρο κινδύνου» για τις αγορές κάτω από ένα όριο ασφαλείας, που τοποθετείται στη περιοχή των 30 δισ. ευρώ. Επιπρόσθετα το ομιχλώδες και ρευστό σκηνικό απαιτεί τη διατήρηση αποθεματικού για τυχόν έκτακτες και απρόβλεπτες καταστάσεις.
- Το πρωτογενές έλλειμμα να περιοριστεί φέτος αισθητά σε σχέση με τα επίπεδα του 2020 για να δοθεί το στίγμα ότι παρά την υγειονομική κρίση η χώρα επιδιώκει την επούλωση των πληγών στο προϋπολογισμό και την σταδιακή επαναφορά στη δημοσιονομική εξυγίανση.
- Να μπει φρένο στην περαιτέρω επιβάρυνση του δημόσιου χρέους που βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και αποτελεί ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της οικονομίας και να διαφυλαχθεί «ως κόρη οφθαλμού» η μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του. Υπενθυμίζεται τον Μάιο, στο πλαίσιο της 10ης αξιολόγησης από τους Θεσμούς, θα εκδοθεί και η ενημερωμένη ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του υπουργού Οικονομικών Χ. Σταικούρα ότι «η συνέχιση της δημοσιονομικής ευελιξίας -λαμβάνοντας, πάντα, υπόψη τα εκάστοτε διαθέσιμα ταμειακά περιθώρια της χώρας– και το υπόλοιπο πλέγμα προτάσεων δίνουν τη δυνατότητα να επεκταθεί, για όσο χρειαστεί, η στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, με αποτελεσματικά, στοχευμένα και κοινωνικά δίκαια μέτρα, χωρίς, όμως, να οδηγηθούμε σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό».
Η παράταση της ισχύς της ρήτρας διαφυγής δεν αποτελεί, ειδικά για την Ελλάδα, μια «λευκή επιταγή» δημοσιονομικής χαλάρωσης. Όπως έχει γράψει το Business Daily, η Κομισιόν, στην ένατη έκθεση αξιολόγησης, υπενθυμίζει τα πρόσθετα βάρη που έχει αναλάβει ο προϋπολογισμός λόγω της πανδημίας και σημειώνει ότι η πλήρης αναπροσαρμογή των προβλέψεων για το έλλειμμα του 2021 θα γίνει την άνοιξη. Υπενθυμίζει, επίσης, ότι η γενική ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας επιτρέπει προσωρινή χαλάρωση των στόχων και για την Ελλάδα, αλλά με έναν «αστερίσκο»: «εφόσον αυτό δεν θέτει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα μεσοπρόθεσμα». Αυτή η αναφορά ανοίγει διάπλατα το παράθυρο για πιέσεις στην κυβέρνηση για διορθωτικά μέτρα, στην περίπτωση που εκτιμηθεί την άνοιξη ότι το φετινό έλλειμμα δεν συμβαδίζει με τον στόχο της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής σταθερότητας.
Με βάση τα παραπάνω ο σχεδιασμός του οικονομικού επιτελείου προβλέπει την απόσυρση των οριζόντιων και γενικευμένων μέτρων στήριξης και την εφαρμογή ενός νέου μοντέλου ενισχύσεων και κινήτρων σε επιχειρήσεις με κριτήρια την πτώση του τζίρου, το είδος της δραστηριότητας, το συνολικό προφίλ και την συμμετοχή στη παραγωγική και αναπτυξιακή διαδικασία.
Τι ανακοίνωσε η Κομισιόν
Οι χθεσινές ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ανοίγουν παράθυρο για παράταση της αναστολής του Συμφώνου Σταθερότητας και το 2022 θέτουν ως προϋπόθεση τα μέτρα στήριξης αφ' ενός να είναι στοχευμένα και προσωρινά και αφ' ετέρου να μην θέτουν σε κίνδυνο τη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική βιωσιμότητα, φωτογραφίζοντας ρήτρες και κόφτες ανάλογα με την οικονομική κατάσταση κάθε χώρας.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «η απόφαση σχετικά με την απενεργοποίηση της ρήτρας ή τη συνέχιση της ενεργοποίησής της για το 2022 θα πρέπει να ληφθεί μετά από μια συνολική αξιολόγηση της κατάστασης της οικονομίας βάσει ποσοτικών κριτηρίων. Η Επιτροπή θα αξιολογήσει την απενεργοποίηση ή τη συνεχή ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής με βάση τις εαρινές προβλέψεις του 2021, οι οποίες θα δημοσιευθούν το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου».
Το επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας στην ΕΕ ή στη ζώνη του ευρώ σε σύγκριση με τα προ κρίσης επίπεδα (τέλος του 2019) θα αποτελέσει το βασικό ποσοτικό κριτήριο. Ως εκ τούτου, από τις τρέχουσες προκαταρκτικές ενδείξεις συνάγεται η συνέχιση της εφαρμογής της γενικής ρήτρας διαφυγής το 2022 και η απενεργοποίησή της από το 2023».
Πάντως η επιμήκυνση της διάρκειας ισχύος της ευελιξίας συνδέεται με τις εκτιμήσεις για συνέχιση των κραδασμών στη πραγματική οικονομία και το επόμενο έτος και επιστροφή σε ισχυρούς ρυθμούς ανάκαμψης το 2023. Η μετάλλαξη του κορονοϊού που φέρνει νέα σκληρά lockdown ακυρώνει την πρόβλεψη της κυβέρνησης για ανάπτυξη 4,8% και κατεβάζει με τα σημερινά δεδομένα το πήχη στο 3,3%. Όλα βέβαια θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη της πανδημίας και τον τελικό λογαριασμό του πλήγματος στην οικονομία με βαρόμετρο την πορεία του τουρισμού.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
