Στο μέτωπο των φορολογικών εισπράξεων που εμφανίζουν έντονα σημάδια «κόπωσης» έχει στραμμένο το βλέμμα το οικονομικό επιτελείο καθώς η ανταπόκριση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων στην πληρωμή του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ θα κρίνει το μέγεθος της «μαύρης τρύπας» το 2020 και την έκταση της απόκλισης στο έλλειμμα του προϋπολογισμού.
Η αγωνία των επιτελών του υπουργείου Οικονομικών έγκειται στο γεγονός ότι δεν υπάρχουν σημάδια αποκλιμάκωσης των ζημιών στην οικονομία από την πανδημία, με το ενδεχόμενο εξάπλωσης για νέα τοπικά lockdown να παραμένει στο τραπέζι. Η πίεση στα εισοδήματα και στον τζίρο στην αγορά γεννά φόβους για περαιτέρω εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας των πολιτών, πράγμα που σε συνδυασμό με το κλίμα αβεβαιότητας και ανασφάλειας για την επόμενη ημέρα δημιουργούν κινδύνους περιορισμού της κατανάλωσης και νέας γενιάς «κόκκινων χρεών» στο Δημόσιο.
Τα στοιχεία της εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού για το εννεάμηνο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου δείχνουν απώλειες στις εισπράξεις από φόρους συνολικού ύψους 5,498 δισ. ευρώ με όλες τις κατηγορίες εσόδων να βρίσκονται αισθητά κάτω από το στόχο. Ειδικά στο φόρο εισοδήματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων η υστέρηση ανέρχεται στο 1,440 δισ. ευρώ και στον ΕΝΦΙΑ στα 827 εκ. ευρώ. Στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους κάνουν λόγο για αναμενόμενη εξέλιξη λόγω της διεύρυνσης και μετάθεσης των δόσεων καταβολής, καθώς και του κουρέματος της προκαταβολής φόρου. Μάλιστα σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2021 στο φόρο εισοδήματος έχει προεξοφληθεί για φέτος «τρύπα» 2,7 δισ. ευρώ αλλά στον ΕΝΦΙΑ μόλις 139 εκ. ευρώ.
Πρόβλημα καταγράφεται και σε όλους τους υπόλοιπους φόρους με την «τρύπα» στον ΦΠΑ να φτάνει τα 2,232 δισ. ευρώ και στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης τα 549 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι και σε αυτές τις κατηγορίες εσόδων το προσχέδιο έχει προδιαγράψει υστέρηση που ανέρχεται σε 3,412 δισ. ευρώ για το ΦΠΑ και σε 695 εκ. ευρώ για τους φόρους κατανάλωσης.
Τον Σεπτέμβριο τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος ήταν χαμηλότερα κατά 805 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 426 εκατ. ευρώ προέρχονται από τα φυσικά πρόσωπα και τα 376 εκατ. ευρώ από τις επιχειρήσεις, ενώ η «τρύπα» στον ΕΝΦΙΑ ήταν 769 εκ. ευρώ με όλες οι κατηγορίες εσόδων να είναι μειωμένες σε σχέση με το στόχο.
Το στοίχημα για το οικονομικό επιτελείο είναι να κρατηθούν οι απώλειες στα δημόσια ταμεία εντός των προβλέψεων και να αποφευχθεί επί τα χείρω αναθεώρηση του τελικού δημοσιονομικού αποτελέσματος, που θα επηρεάσει αυτόματα και το στόχο για το επόμενο έτος.
Ωστόσο κάτι τέτοιο προϋποθέτει ότι η κατάσταση στην οικονομία τους επόμενους μήνες δεν θα χειροτερέψει λόγω επιδημιολογικής κρίσης, τα lockdown θα είναι στοχευμένα και γεωγραφικά περιορισμένα και σε κάθε περίπτωση δεν θα υπάρξει περαιτέρω επιδείνωση της οικονομικής ασφυξίας των νοικοκυριών και της αγοράς.
Αρμόδια πηγή τόνιζε χαρακτηριστικά ότι αν συνεχιστεί ο σημερινός βαθμός ανταπόκρισης των φορολογούμενων στις υποχρεώσεις τους οι αποκλίσεις στο φετινό προϋπολογισμό θα είναι οι προβλεπόμενες, σημειώνοντας ωστόσο με νόημα ότι όλα είναι ανοιχτά.
Υψηλοί στόχοι για το 2021
Το άλλο μεγάλο ερώτημα αφορά στην πορεία των εσόδων το 2021 τη στιγμή που το προσχέδιο προβλέπει αύξηση σε βασικές κατηγορίες όπως στο φόρο εισοδήματος, το ΦΠΑ και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης με την υπόθεση για αισθητή ανάκαμψη της οικονομίας στη χειρότερη περίπτωση κατά 4,5% και στο βασικό σενάριο κατά 7,5%.
Επίσης ζητούμενο είναι η αποπληρωμή των «παγωμένων» λόγω καραντίνας οφειλών από την 1η Μαΐου που εκτιμώνται σε πάνω από 2 δισ. ευρώ.
«Καμπανάκι» για την πορεία των εσόδων χτυπά, πάντως, το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής σημειώνοντας ότι «σχετικά με την άρση των δημοσιονομικών μέτρων, θεωρούμε πως η πρόβλεψη για την επαναφορά των δημόσιων δαπανών το 2021 ή για την κάλυψή τους από την εισροή ευρωπαϊκών πόρων μπορεί να θεωρηθεί σχετικά ασφαλής. Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει για την επαναφορά των δημόσιων εσόδων που περιλαμβάνουν και την αποπληρωμή μέρους των υποχρεώσεων που έχουν ανασταλεί για το 2020. Αυτό θα εξαρτηθεί από την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών και επιχειρήσεων και τη δυνατότητά τους να ανταπεξέλθουν στις συσσωρευμένες υποχρεώσεις τους. Σε κάθε περίπτωση, θεωρούμε ότι αποτελεί ένα σημαντικό δημοσιονομικό ρίσκο που θα πρέπει να παρακολουθείται στενά»
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
