Οριακή εκτέλεση του προϋπολογισμού, «φαγώθηκαν» όλα τα υπερέσοδα

Η πολύ καλή πορεία των εσόδων μπορεί να συνεχίστηκε και στο 8μηνο αλλά τα δεδομένα στην εκτέλεση του προϋπολογισμού έχουν αλλάξει πλήρως, τόσο εξαιτίας του υψηλού κόστους των καταστροφών όσο και λόγω των επιμέρους κινήσεων που πραγματοποίησε το υπουργείο Οικονομικών. Τα πραγματικά υπερέσοδα του προϋπολογισμού είναι 1,8 δισ. ευρώ και ήδη από αυτό το ποσό έχουν προϋπολογιστεί πρόσθετες δαπάνες 1,7 δισ., που σχεδόν εξαφανίζουν το «μαξιλάρι», πριν ακόμη υπολογιστούν τυχόν πρόσθετες έκτακτες δαπάνες των επόμενων.

Όπως εξηγεί το υπουργείο Οικονομικών, τα φορολογικά έσοδα είναι αυξημένα κατά 3,416 δισ. ευρώ στο διάστημα Ιανουαρίου - Αυγούστου σε σχέση με τους στόχους, όμως, εξ αυτού του ποσού τα 1,6 δισ. αφορούν έσοδα του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν φέτος, ενώ υπάρχουν και πολύ αυξημένες επιστροφές φόρων. Ειδικότερα,

• Περίπου 470 εκατ. αφορά την παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023 και προσμετράται δημοσιονομικά στο έτος 2022,
• Ποσό 367 εκατ. ευρώ αφορά την απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023 και προσμετράται δημοσιονομικά στο έτος 2022, ενώ
• Οι επιστροφές εσόδων που μετρούν αρνητικά στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα εμφανίζονται αυξημένες κατά 772 εκατ. ευρώ από τον στόχο.

Συνεπώς, από τα στοιχεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού προκύπτει καλύτερη απόδοση των φορολογικών εσόδων έως τον Αύγουστο που αφορούν το τρέχον έτος κατά 1,8 δισ. ευρώ σε σχέση με τον Προϋπολογισμό. Όμως εξ αυτού του ποσού: 

1. Έχει ήδη ψηφιστεί συμπληρωματικός προϋπολογισμός 700 εκατ. ευρώ για επιπλέον δαπάνες του τρέχοντος έτους που θα υλοποιηθούν το αμέσως επόμενο διάστημα (market pass, youth pass, δαπάνες υγείας, μισθολόγιο μελών ΔΕΠ, κόστος αυτοδιοικητικών εκλογών κτλ.),
2. Θα δοθούν άμεσα τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ βάση του δεύτερου συμπληρωματικού προϋπολογισμού για τις πρώτες αποζημιώσεις και
3. Με βάση τα επιπλέον μέτρα της ΔΕΘ θα δαπανηθούν επιπλέον περίπου 400 εκατ. ευρώ (ενίσχυση συνταξιούχων που δεν θα λάβουν προσωπική διαφορά, market pass για τις πληγείσες περιοχές, επίδομα θέρμανσης, επιστροφή ΕΦΚ Diesel στους αγρότες κτλ.). Επιπλέον ο Προϋπολογισμός Γενικής Κυβέρνησης ενδέχεται να επηρεαστεί δυσμενώς τους επόμενους μήνες από τις οικονομικές συνέπειες της καταιγίδας Daniel.

Σε ό,τι αφορά τα στοιχεία του ΥΠΟΙΚ, τα δεδομένα εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, δείχνουν ότι σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου - Αυγούστου 2023, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 103 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 2.426 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 4.105 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 5.585 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2.314 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 19 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 43.105 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 47 εκατ. ευρώ ή 0,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 παρά τα μειωμένα έσοδα ΠΔΕ, καθώς και τη μη είσπραξη: α) του τιμήματος, ύψους 1.496 εκατ. ευρώ για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων οδικών αξόνων της, για χρονική περίοδο 35 ετών, που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Ιούνιο, καθόσον η σχετική διαδικασία για την έγκριση της σύμβασης είναι σε εξέλιξη, και β) της τρίτης δόσης ύψους 1.718 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Αύγουστο. Αντιθέτως, στις υπόλοιπες κατηγορίες εσόδων σημειώθηκε υπερεκτέλεση που οφείλεται κυρίως στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του οκταμήνου, καθώς και στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχαν προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό 2023.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 39.911 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 3.416 εκατ. ευρώ ή 9,4% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού 470 εκατ. ευρώ περίπου, αφορά την παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, καθώς και από την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων τρέχοντος έτους.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 4.517 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 772 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.745 εκατ. ευρώ), μέρος των οποίων οφείλεται στην επιστροφή ΦΠΑ, κατά τον μήνα Μάρτιο, στον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων (ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε.) ποσού 220 εκατ. ευρώ περίπου, που προκύπτει από έσοδα που έχουν εισπραχθεί από τον ΔΑΠΕΕΠ και αποδοθεί στο Κράτος από τον Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2.350 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 990 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.340 εκατ. ευρώ).

Τα στοιχεία του Αυγούστου

Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2023 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.956 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 585 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. 

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 6.243 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.170 εκατ. ευρώ ή 23,1% έναντι του στόχου εξαιτίας κυρίως της παράτασης που δόθηκε στην προθεσμία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων φυσικών και νομικών προσώπων και τη συνακόλουθη παράταση στην πληρωμή της πρώτης και της δεύτερης δόσης του φόρου εισοδήματος έως την 4η Σεπτεμβρίου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 571 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 136 εκατ. ευρώ από τον στόχο (434 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 79 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 456 εκατ. ευρώ από τον στόχο (535 εκατ. ευρώ).

Η πορεία των δαπανών

Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Αυγούστου 2023 ανήλθαν στα 43.207 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 2.276 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (45.483 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Επίσης είναι μειωμένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 130 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω του ετεροχρονισμού των επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1.084 εκατ. ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη και αντίρροπες μεταβολές σε λοιπές κατηγορίες δαπανών.

Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 1.487 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην υποεκτέλεση των επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1.284 εκατ. ευρώ. 

Αξιοσημείωτα γεγονότα είναι η επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 503 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass, η απόδοση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Αυγούστου 2022, καθώς και οι φετινές πληρωμές επιδότησης Diesel θέρμανσης ύψους 100 εκατ. ευρώ. Όλες οι προαναφερθείσες πληρωμές καταβλήθηκαν με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό για προώθηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης (πιστώσεις υπό κατανομή).

Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 5.842 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας υστέρηση ύψους 789 εκατ. ευρώ, λόγω της υποεκτέλεσης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας κατά 1.381 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες του ΠΔΕ περιλαμβάνουν ποσό ύψους 91 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση μέτρων COVID-19, με σημαντικότερα εξ αυτών, την ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό για την ανταπόκριση στις ανάγκες λόγω της πανδημίας COVID-19 στις Περιφέρειες, τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων στο πλαίσιο του Elevate Greece, τη δημιουργία δικτύου νοσηλευτών για τη λήψη δειγμάτων βιολογικού υλικού και τη νοσηλευτική βοήθεια στα ύποπτα κρούσματα κορωνοϊού κατ’ οίκον και την επιχορήγηση υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, που διατηρούν φυσικό κατάστημα, για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος.