Το αρχαίο ρητό «πενία τέχνας κατεργάζεται» επιβεβαίωσαν οι Έλληνες καταναλωτές κατά τη δεκαετία της μεγάλης κρίσης, όταν υποχρεώθηκαν να γεμίζουν το καλάθι στο σούπερ με λιγότερες δαπάνες και στράφηκαν στις προσφορές, ενώ «ψαλίδισαν» τις αγορές ακριβών ειδών, όπως το κρέας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ, τη δεκαετία 2009-2019 η δαπάνη των νοικοκυρών σε είδη παντοπωλείου έχει μειωθεί κατά 21,70% ενώ η δαπάνη μόνο σε τρόφιμα κατά 17,11%. Το 2009, το μέσο νοικοκυριό δαπανούσε ετησίως σε είδη παντοπωλείου 5.578 ευρώ, ενώ το 2019 το ποσό αυτό είχε κατρακυλήσει κατά 1.211 ευρώ, και έχει διαμορφωθεί πλέον στα 4.367 ευρώ.
Η κατά κεφαλήν ετήσια δαπάνη για είδη παντοπωλείου έχει μειωθεί κατά 13,7% το 2019 σε σχέση με το 2009. Ωστόσο το ποσοστό των ειδών διατροφής και μη οινοπνευματωδών ποτών έχει αυξηθεί κατά 2,7% από το 2009 και αποτελεί πλέον το 20% επί των συνολικών δαπανών.
Ενθαρρυντικό είναι ωστόσο το γεγονός πως την περίοδο 2016 - 2019, η δαπάνη των νοικοκυριών σε τρόφιμα παρουσιάζει αύξηση από 1.337 ευρώ κατά κεφαλήν που ήταν το 2016 σε 1.388 ευρώ το 2019, καταγράφοντας αύξηση 3,83%.
Έξυπνες αγορές
Ένα σημαντικό ποσοστό της μείωσης αντιστοιχεί σε μεταβολή καταναλωτικών συνηθειών με την υιοθέτηση έξυπνων αγορών από τους καταναλωτές, όπως αναζήτηση προσφορών, φθηνότερες εναλλακτικές προϊόντων, διαφορετικές συσκευασίες, μείωση της σπατάλης, σύγκριση τιμών, αξιοποίηση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Κύριος στόχος αυτών των έξυπνων συνηθειών είναι η ικανοποίηση των ίδιων αναγκών με λιγότερα χρήματα
Ένα μεγάλο ποσοστό της μείωσης της δαπάνης που παρατηρείται αντιστοιχεί στην επίδραση στην δαπάνη των προσφορών και εκπτώσεων. Οι 9 στους 10 καταναλωτές εξοικονομούν χρήματα μέσω προσφορών και 7 στους 10 τουλάχιστον 5% της αξίας των αγορών τους. Η μεσοσταθμική εξοικονόμηση που καταγράφεται στις ετήσιες έρευνες του ΙΕΛΚΑ κυμαίνεται από 9,5% έως 12.8%
Αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες
Η μείωση στη δαπάνη που καταγράφεται στα είδη παντοπωλείου οφείλεται πέρα από τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος του καταναλωτικού κοινού την δεκαετία του 2010, στις αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, στην υιοθέτηση έξυπνων αγορών, στις προσφορές, αλλά και στη φορολογία.
Οι καταναλωτές πλέον δείχνουν να αναζητούν μια πιο υγιεινή διατροφή και στρέφονται περισσότερο από ποτέ στα φρούτα και λαχανικά αλλά και γενικότερα στα προϊόντα που θεωρούνται υγιεινά, με την τάση αυτή να δείχνει πως θα έχει ανοδική πορεία στο μέλλον.
Φυτικές πρωτεΐνες όπως όσπρια αλλά και πιο φθηνές ζωικές πρωτεΐνες όπως αυγά, πουλερικά και βούτυρο έχουν αυξηθεί στις αγορές των καταναλωτών. Συγκεκριμένα οι δαπάνες για βούτυρο αυξήθηκαν κατά 53%, για όσπρια 23% και για αυγά 19%. Παράλληλα η στροφή προς την πιο υγιεινή διατροφή έχει φέρει την αύξηση κατά 13% στις δαπάνες για σαλάτες και 7% για μπανάνες.
Την ίδια στιγμή, μειώθηκαν οι ακριβότερες ζωικές πρωτεΐνες όπως το κόκκινο κρέας και ψάρι, ενώ παράλληλα μειώθηκαν σημαντικά και οι δαπάνες για τρόφιμα που δεν θεωρούνται «απαραίτητα» όπως τα αλλαντικά και τα αναψυκτικά. Χαρακτηριστικά, οι δαπάνες για βόειο κρέας μειώθηκαν κατά 25%, για τα αιγοπρόβατα 45%, για το χοιρινό που θεωρείται πιο φθηνή πηγή πρωτεΐνης μειώθηκε κατά 7%, ενώ τα ψάρια είδαν να μειώνονται κατά 20%. Την ίδια στιγμή τα αλλαντικά σημείωσαν μείωση 35% και τα αναψυκτικά 49%.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
