Το μεγάλο ξεκαθάρισμα δεκάδων χιλιάδων αιτήσεων υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη, που θα μπορούσαν να απασχολούν τα δικαστήρια ακόμη και μετά το 2032, δρομολογεί η κυβέρνηση εντός των επομένων ημερών, με νομοθετική ρύθμιση που θα καταστήσει υποχρεωτική την εκδίκαση μέσα στον επόμενο χρόνο όλων των υποθέσεων που εκκρεμούν με δικασίμους από το 2021 και μετά.
Με ρύθμιση που θα περιληφθεί στο επόμενο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, όλοι οι δανειολήπτες με δικασίμους από το 2021 και μετά, που υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τους 40.000, θα υποχρεωθούν να επικαιροποιήσουν τα στοιχεία των αιτήσεών τους για να «φιλτραριστούν» με βάση κριτήρια που προβλέπονται στο νόμο Κατσέλη και όσοι περάσουν αυτό τον έλεγχο θα δουν τις υποθέσεις τους να κρίνονται από τα δικαστήρια με συνοπτικές διαδικασίες μέσα στο 2021. Όσοι δεν δεχθούν να επικαιροποιήσουν τα στοιχεία τους, μέσα από ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα δημιουργηθεί, θα χάσουν το δικαίωμα υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη και θα κινηθούν εις βάρος τους από τις τράπεζες οι διαδικασίες αναγκαστικής είσπραξης.
Στόχος της κυβέρνησης, μέσα από αυτή τη διαδικασία, εκτός από την επίσπευση των δεκάδων χιλιάδων εκκρεμών δικών, είναι να «ξετρυπωθούν» στρατηγικοί κακοπληρωτές, που εκτιμάται ότι «κρύβονται» πίσω από αιτήσεις υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη, ενώ και οι ίδιοι γνωρίζουν καλά ότι δεν πληρούν τις τυπικές προϋποθέσεις και απλώς κερδίζουν χρόνο μέσα από τις αργόσυρτες δικαστικές διαδικασίες.
Για παράδειγμα, μέσα από τη νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα, η οποία θα «βλέπει» και τα στοιχεία του Taxis, θα διαπιστώνεται αυτόματα αν ένας δανειολήπτης που έχει υποβάλει αίτηση για το νόμο Κατσέλη έχει την εμπορική ιδιότητα (έμπορος ή ελεύθερος επαγγελματίας) κάτι που σημαίνει ότι αυτόματα τίθεται εκτός της προστασίας του νόμου. Επίσης, η πλατφόρμα θα μπορεί να διασταυρώνει τα στοιχεία για τα εισοδήματα του δανειολήπτη αλλά και για την αξία των ακινήτων που βρίσκονται στην ιδιοκτησία του.
Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται από τις τράπεζες ότι θα αποκαλυφθεί έγκαιρα πως αρκετές χιλιάδες δανειολήπτες που είχαν υποβάλει αιτήσεις στην πραγματικότητα δεν δικαιούνται προστασία και θα υποχρεωθούν είτε να έλθουν σε συνεννόηση με την τράπεζα για τη διευθέτηση των οφειλών, ή να βρεθούν στο στόχαστρο των διαδικασιών αναγκαστικής είσπραξης.
Στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, εξάλλου, η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί έναντι των ευρωπαϊκών Θεσμών ότι θα εξετάσει τη δυνατότητα να περιληφθεί αυτόματη λειτουργία ηλεκτρονικής ειδοποίησης όλων των διαδίκων, ώστε να συντομεύονται οι σχετικές διαδικασίες. Επίσης, μέσα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα οι διάδικοι θα ενημερώνονται για το διατακτικό της απόφασης, πριν αυτή καθαρογραφεί, ώστε να αρχίζει γρήγορα η εφαρμογή της απόφασης.
Η τελευταία Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα αναφέρει ότι μεγάλος αριθμός των στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων βρίσκονται σε καθεστώς νομικής προστασίας. Περίπου το 29,7% των μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων έχει υπαχθεί σε καθεστώς νομικής προστασίας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα καταναλωτικά δάνεια είναι 19,2%. Το πρόβλημα για τις τράπεζες δεν είναι η ίδια η νομική προστασία, αλλά το γεγονός ότι οι καθυστερήσεις στα δικαστήρια διατηρούν εκκρεμότητες επί σειρά ετών.
Ο αριθμός των υποθέσεων του ν. Κατσέλη για τις οποίες εκκρεμεί η έκδοση δικαστικής απόφασης είναι τεράστιος. Τα τελευταία γνωστά στοιχεία που έχει υποβάλει η κυβέρνηση στους ευρωπαϊκούς Θεσμούς δείχνουν ότι ως τα τέλη Δεκεμβρίου 2019 εκκρεμούσαν 86.174 υποθέσεις, ενώ ο στόχος που είχε τεθεί ήταν να μειωθούν σε 61.910. Πάνω από 40% αυτών των υποθέσεων έχουν δικασίμους από το 2021 και μετά. Η εμπλοκή στη λειτουργία των δικαστηρίων λόγω της πανδημίας εκτιμάται ότι έχει προσθέσει χιλιάδες υποθέσεις ακόμη στον αριθμό αυτών που θα δικασθούν από το 2021 και μετά.