Κρυφούς δημοσιονομικούς κινδύνους από τρεις μεγάλες ΔΕΚΟ επισημαίνει στην τελευταία της έκθεση η Κομισιόν. Όπως προκύπτει από την έκθεση ΕΛΤΑ και ΟΑΣΑ «καίνε» 350 και 150 εκατ. ευρώ το χρόνο, αντίστοιχα, ενώ η εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ), βαρύνεται με το κόστος μιας τεράστιας αποζημίωσης, που ξεπερνά τα 600 εκατ. ευρώ, η οποία έχει επιδικαστεί στον όμιλο Μαντωνανάκη.
Πρόκειται για τρεις επιχειρήσεις στις οποίες η πανδημία προσθέτει περαιτέρω σοβαρά προβλήματα, πέραν αυτών που ήδη έχουν, με τα ΕΛΤΑ να βρίσκονται αντιμέτωπα με σοβαρή κρίση ρευστότητας και, ως εκ τούτου, η ανάγκη εξυγίανσής τους καθίσταται επιτακτική. Ο ΟΑΣΑ πλήττεται από τη μείωση του μεταφορικού έργου, ενώ οι συναλλαγές της ΕΤΑΔ για πωλήσεις ακινήτων έχουν «παγώσει».
«Καίνε χρήμα» ΕΛΤΑ και ΟΑΣΑ
Σε ό,τι αφορά τα ΕΛΤΑ, η Κομισιόν τονίζει ότι έχουν δεχθεί σφοδρό πλήγμα από την κρίση και προβλέπει ότι το δημοσιονομικό ρίσκο για την εξυγίανσή τους μπορεί να φθάσει έως και το 0,2% του ελληνικού ΑΕΠ (περίπου 350 εκατ. ευρώ). Αυτό το κόστος οφείλεται στο γεγονός ότι το Δημόσιο είναι υποχρεωμένο να πληρώνει τη λεγόμενη «καθολική ταχυδρομική υπηρεσία» για τα έτη 2013 – 2020, το ύψος της οποίας υπολογίζεται σε τουλάχιστον 350 εκατ. ευρώ ετησίως.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση «οι αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας αναμένεται ότι θα είναι εξαιρετικά σοβαρές για τις αστικές συγκοινωνίες και τα ΕΛΤΑ», με τις ελληνικές αρχές να βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς προκειμένου να εγκριθεί κρατική ενίσχυση για την επιχείρηση, αλλά στην έκθεση δεν ξεκαθαρίζεται ο ακριβής χρόνος που μπορεί να συμβεί αυτό, καθώς και λόγω της πανδημίας υπάρχουν καθυστερήσεις στην όλη διαδικασία.
Ανάλογη είναι η εικόνα που εμφανίζει και ο ΟΑΣΑ, ο οποίος «είδε» τα έσοδά του να προσγειώνονται ανώμαλα, εξαιτίας της πανδημίας, με το lockdown να οδηγεί σε συρρίκνωση της επιβατικής κίνησης. Βάσει των πρώτων εκτιμήσεων, η κάμψη των εσόδων για τον ΟΑΣΑ κατά την περίοδο του lockdown ήταν της τάξης του 90%, ενώ την ίδια ώρα και μετά την άρση των περιορισμών έχουν αυξηθεί τα έξοδα του οργανισμού. Το κόστος της πανδημίας για τα ΕΛΤΑ υπολογίζεται σε τουλάχιστον 150 εκατ. ευρώ.
Η αύξηση των δρομολογίων, σε συνδυασμό με τη χρήση μέτρων προστασίας από το προσωπικό αλλά και η πρόταση για μείωση της τιμής του εισιτηρίου σε 1,20 ευρώ εκτιμάται ότι θα πλήξουν ακόμη περισσότερο την οικονομική εικόνα του ΟΑΣΑ.
Η ΕΤΑΔ και οι προσπάθειες του Υπερταμείου
Δημοσιονομικό ρίσκο μπορεί να προκαλέσει και η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ), καθώς η Κομισιόν τονίζει χαρακτηριστικά ότι «η πανδημία θα περιορίσει τις βελτιώσεις στην απόδοση του χαρτοφυλακίου ακινήτων της. Αυτή η απόδοση είχε δείξει κάποια σημάδια βελτίωσης κατά τη διάρκεια του 2019, μετά την αναδιάρθρωση της ΕΤΑΔ, αλλά η συνολική απόδοση παρέμεινε χαμηλότερη των προσδοκιών. Ενώ το οικονομικό περιβάλλον το 2020 θα παρεμποδίσει την επίτευξη βελτιωμένων αποτελεσμάτων, οι λειτουργικές βελτιώσεις πρέπει να παραμείνουν εφικτές. Επιπλέον, η εταιρεία αντιμετωπίζει ορισμένες νομικές υποθέσεις, οι οποίες χρονολογούνται εδώ και πολλά χρόνια, κάτι που προκαλεί μεγάλη αβεβαιότητα ως προς την έκταση των απαιτήσεων και των οικονομικών επιπτώσεων».
Υπενθυμίζεται ότι η τον Ιανουάριο του 2020 μετά από σειρά διαιτητικών αποφάσεων το ελληνικό Δημόσιο κλήθηκε να καταβάλλει το ποσό των 620 εκατ. ευρώ στην εταιρεία «Αττικός Ήλιος», συμφερόντων του ομίλου Μαντωνανάκη, για την υπόθεση του ξενοδοχείου Grand Resort στο Λαγονήσι.
Θα πρέπει, βέβαια, να τονιστεί ότι δεν είναι όλα «μαύρα», πάντα κατά την άποψη της Κομισιόν, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις προσπάθειες που καταβάλει το Υπερταμείο. Αν και η πανδημία έχει καθυστερήσει σημαντικά το έργο του, έχουν τεθεί οι βάσεις για την υλοποίηση σειράς δράσεων, τις οποίες, όμως, ανέβαλε προσωρινά η εμφάνιση του κορονοϊού.