Ελιγμοί αποφυγής του ESM με νέα έξοδο στην αγορά ομολόγων

Σχεδιασμό για νέα έξοδο στις αγορές με δεκαετές ομόλογο έως τις αρχές Ιουνίου κάνει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, ενώ θα αξιοποιήσει και κάθε άλλη πιθανή πηγή ρευστότητας στο άμεσο μέλλον, καθώς οι «γκρίζες ζώνες» για τις δαπάνες και τους όρους που θα συνοδεύουν τη χρηματοδότηση από την προληπτική γραμμή του ESM προκαλούν επιφυλάξεις και φόβους, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για φθηνό δανεισμό και με μεγάλη περίοδο αποπληρωμής.

Μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο σχετικά με το νέο πρόγραμμα του ESM, το υπουργείο Οικονομικών αναζητά φθηνές γραμμές χρηματοδότησης για την κάλυψη της ζημιάς των 13 -14 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό από τον κορονοϊό.

Σύμφωνα με αρμόδια στελέχη το Δημόσιο θα πρέπει να αποκτήσει μεγαλύτερα περιθώρια κινήσεων στη χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης της οικονομίας για την επόμενη ημέρα και ταυτόχρονα να αποφευχθεί η πτώση της στάθμης των ταμειακών διαθεσίμων κάτω από ένα όριο, ώστε να μείνει ανέπαφο σημαντικό μέρος του «μαξιλαριού» που είναι το διαβατήριο για δανεισμό από τις αγορές.

Στο πλαίσιο αυτό και μέχρι η Αθήνα να αποκτήσει πρόσβαση στα ευρωπαϊκά κονδύλια στο υπουργείο Οικονομικών ποντάρουν στις ακόλουθες  δεξαμενές χρήματος:

1. Νέα έξοδο στις αγορές. Στην ατζέντα βρίσκεται σχέδιο για νέα έξοδο στις αγορές με δεκαετές ομόλογο έως τις αρχές Ιουνίου.
2. Κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα. Μετά την θετική κατάληξη των διαπραγματεύσεων για την 6η μεταμνημονιακή αξιολόγηση με τους θεσμούς στο Γενικό Λογιστήριο περιμένουν την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα τους εξασφαλίσει την πρώτη καλοκαιρινή ανάσα ρευστότητας.
3. Έντοκα γραμμάτια. Αύξηση του εσωτερικού δανεισμού  στα 15 δισ. ευρώ από τα 12,6 δισ. ευρώ το 2019. Για το 2020 ο αρχικός στόχος προέβλεπε περαιτέρω συρρίκνωση του βραχυπρόθεσμου δανεισμού από έντοκα στα 8,2 δισ. ευρώ.
4. «Μαξιλάρι». Χρήση μέρους των χρημάτων από τα διαθέσιμα των 20 δισ. ευρώ που προέρχονται από τα αποθεματικά φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
5. Τόκοι. Μετακύλιση πληρωμής των τόκων ύψους 5 δισ. ευρώ από τα μνημονιακά δάνεια για τον επόμενο χρόνο.

Γιατί προκαλεί «πονοκέφαλο» το νέο πρόγραμμα του ESM

Στο υπουργείο Οικονομικών  αναμένουν να ξεκαθαριστούν οι κατηγορίες δαπανών που θα μπορούν να ενταχθούν στη πιστωτική γραμμή του μηχανισμού για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την πανδημία καθώς και οι ακριβείς δεσμεύσεις για τη χρήση των πόρων.

Αρμόδια πηγή έλεγε, εξάλλου, χαρακτηριστικά ότι σε καμία περίπτωση δεν θα βιαστούμε να προσφύγουμε στον ESM και να στιγματισθούμε στις αγορές ως η πλέον ευάλωτη χώρα που δεν πατάει γερά στα πόδια της και επιστρέφει σε καταστάσεις που θυμίζουν Μνημόνια.

Είναι χαρακτηριστική η απόσταση ασφαλείας του υπουργού Οικονομικών από το πρόγραμμα του ESM: «Δεν χρειαζόμαστε να προσφύγουμε σε δανεισμό σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα», δήλωσε ο Χρήστος Σταϊκούρας στον ΣΚΑΪ.

Αν και οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συμφώνησαν την περασμένη Παρασκευή ότι  η μοναδική προϋπόθεση είναι η χρήση των κεφαλαίων από τον ESM αποκλειστικά και μόνο για τη χρηματοδότηση δαπανών που σχετίζονται με άμεσο ή έμμεσο τρόπο με την πανδημία, υπάρχουν διαφορετικέ ερμηνείες για το τι σημαίνει «έμμεσος τρόπος». Οι νότιοι, κυρίως οι Ιταλοί, θεωρούν ότι στη χρηματοδότηση συμπεριλαμβάνονται και οι δαπάνες για τη στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων ενώ οι βόρειοι υποστηρίζουν πως πρόκειται αποκλειστικά για υγειονομικές δαπάνες

Ένα ακόμη θολό σημείο είναι οι μηχανισμοί παρακολούθησης και ελέγχου για την περίοδο αποπληρωμής του δανείου παρά το γεγονός ότι Μάριο Σεντένο και Κλάους Ρέγκλινγκ επιμένουν πως σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει «τρόικα» αλλά και δεσμεύσεις των κρατών μελών που θα κάνουν χρήση του εργαλείου στην «ενίσχυση των οικονομικών και δημοσιονομικών τους δεδομένων» Η πιστωτική γραμμή των 240 δις ευρώ αναμένεται να είναι διαθέσιμη στα κράτη μέλη που θα ζητήσουν να κάνουν χρήση από την 1η Ιουνίου.