Στο πρόγραμμα «ευέλικτης» παροχής δανείων για κεφάλαιο κίνησης με κρατικές εγγυήσεις προσβλέπουν τώρα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας για να πάρουν χρηματοδοτικές «ανάσες», καθώς διευθετήθηκαν όλα τα διαδικαστικά ζητήματα που προκάλεσαν καθυστέρηση και αναμένεται αύριο να δημοσιευθεί η πρόσκληση προς τις τράπεζες για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα, ώστε μέσα στο τελευταίο δεκαήμερο του μήνα να ανοίξει ειδική πλατφόρμα στη σελίδα ependyseis.gr για την υποδοχή αιτήσεων.
Σημειώνεται ότι το πρώτο πρόγραμμα για δάνεια με επιδότηση επιτοκίου (ΤΕΠΙΧ ΙΙ) άφησε μεγάλη ανικανοποίητη ζήτηση, καθώς, όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Ανάπτυξης, οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν ήταν για ποσό 3,5 φορές μεγαλύτερο από το ποσό που μπορούσε να διατεθεί και η σχετική πλατφόρμα παραμένει κλειστή από την Τετάρτη, 6 Μαΐου, ενώ οι τράπεζες προχωρούν στη δύσκολη διαδικασία της αξιολόγησης των αιτήσεων, η οποία δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί γρήγορα, καθώς για αυτά τα δάνεια οι τράπεζες χορηγούν το 60% του κεφαλαίου χωρίς κρατικές εγγυήσεις, άρα είναι υποχρεωμένες να εφαρμόζουν τραπεζικά κριτήρια για να περιορίζουν τον κίνδυνο και σε ορισμένες περιπτώσεις να ζητούν εξασφαλίσεις από τις επιχειρήσεις.
Έτσι, οι επιχειρήσεις στρέφονται για την αναζήτηση πολύτιμης ρευστότητας στο νέο πρόγραμμα δανείων με κρατικές εγγυήσεις, το οποίο έχει δύο κύρια στοιχεία που δημιουργούν την προσδοκία ότι θα καλύψει καλύτερα τις ανάγκες της αγοράς για ρευστότητα:
- Το ποσό των δανείων που μπορούν να χορηγηθούν μέσω αυτού του προγράμματος είναι πολύ μεγαλύτερο από τα 1,3 δισ. ευρώ του ΤΕΠΙΧ ΙΙ και μπορεί να φθάσει ως τα 7 δισ. ευρώ, καθώς το Δημόσιο, μέσω ειδικού ταμείου, θα δεσμεύσει εγγυήσεις έως 2 δισ. ευρώ (κονδύλια του ΕΣΠΑ που ανακατευθύνονται σε αυτό το πρόγραμμα) και οι τράπεζες θα δημιουργήσουν μόχλευση για τον υπερτριπλασιασμό αυτού του ποσού. Αν και είναι δύσκολο να γίνουν εκτιμήσεις για το ποσό ρευστότητας που θα ζητήσουν οι επιχειρήσεις, υπάρχει αισιοδοξία ότι τα 7 δισ. ευρώ θα είναι επαρκή για να ικανοποιηθούν οι περισσότεροι αιτούντες.
- Η διαδικασία αξιολόγησης των αιτήσεων θα είναι εντελώς διαφορετική και πολύ πιο ευέλικτη από αυτήν που ακολουθήθηκε στο πρόγραμμα ΤΕΠΙΧ ΙΙ, καθώς οι τράπεζες θα καλύπτονται με κρατική εγγύηση για το 80% των δανείων που θα χορηγήσουν, κάτι που σημαίνει ότι περιορίζεται η ανάγκη εφαρμογής τραπεζικών κριτηρίων αξιολόγησης της οικονομικής κατάστασης των επιχειρήσεων και, το σημαντικότερο, δεν θα απαιτηθεί να ζητηθούν από τις επιχειρήσεις εμπράγματες εξασφαλίσεις.
Οι δικαιούχοι και τα ποσά
Το βασικό, αν όχι μοναδικό, κριτήριο αξιολόγησης των επιχειρήσεων για τα εγγυημένα δάνεια θα είναι το πιστωτικό τους προφίλ. Δηλαδή, θα «ανάβει πράσινο» για χρηματοδότηση σε όσες επιχειρήσεις εξυπηρετούσαν κανονικά τα δάνειά τους ως το τέλος του 2019, ή πλήρωναν κανονικά τις ρυθμίσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων τους.
Το ποσό του δανείου που θα μπορούν να λαμβάνουν οι επιχειρήσεις θα συσχετίζεται με τα έσοδα που είχαν το 2019. Οι τράπεζες θα χορηγούν ως δάνειο κεφαλαίου κίνησης τουλάχιστον 25% του τζίρου, έχοντας τη δυνατότητα να αυξήσουν αυτό το ποσοστό, σύμφωνα με τη δική τους κρίση.
Σημειώνεται ότι, όπως ακριβώς συνέβη και με το πρόγραμμα ΤΕΠΙΧ ΙΙ, οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις θα υποβάλουν τις αιτήσεις τους σε ειδική πλατφόρμα που θα δημιουργηθεί στο ependyseis.gr, συμπληρώνοντας και ποια είναι η προτιμώμενη τράπεζα για τη χορήγηση του δανείου, ώστε να προσκομίζουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά στο πιο κοντινό τραπεζικό κατάστημα στην έδρα τους.
Τα δάνεια έγιναν.... κρατικά ομόλογα
Για να μπορέσει να προχωρήσει αυτό το πρόγραμμα, με δεδομένη την πολύ κακή εμπειρία των τραπεζών από τις καθυστερήσεις του Δημοσίου στην πληρωμή εγγυήσεων για παλαιότερα δάνεια, πολύ σημαντική ήταν μια διευθέτηση εποπτικού χαρακτήρα, που έγινε από την Τράπεζα της Ελλάδος και, ουσιαστικά, μετέτρεψε τα δάνεια που θα χορηγηθούν σε κρατικά ομόλογα.
Με απόφαση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα, ορίζεται ότι τα δάνεια που θα χορηγηθούν με εγγύηση ειδικού ταμείου που δημιουργεί η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα θα κατατάσσονται στους τραπεζικούς ισολογισμούς σαν ανοίγματα προς το Ελληνικό Δημόσιο. Έτσι, οι τράπεζες θα κάνουν με αυτά τα δάνεια ό,τι ακριβώς κάνουν με τα ομόλογα του Δημοσίου: θα τα αξιολογούν ως στοιχεία ενεργητικού μηδενικού κινδύνου και δεν θα κρατούν στην άκρη κεφάλαια, κάτι που θα επιβάρυνε την κεφαλαιακή τους επάρκεια. Αυτό επιτρέπει στις τράπεζες να προχωρήσουν την υλοποίηση του προγράμματος χωρίς να χρειάζεται να επιβαρύνουν εξαρχής την κεφαλαιακή τους θέση.
Το ειδικό Ταμείο Εγγυοδοσίας και οι δικλίδες ασφαλείας
Μια άλλη σημαντική παράμετρος των διαδικασιών, η οποία διευθετήθηκε με μια απόφαση του αρμόδιου υφυπουργού Ανάπτυξης, Γιάννη Τσακίρη, ήταν η σύσταση ειδικού Ταμείου Εγγυοδοσίας. Το νέο Ταμείο έχει την επωνυμία «Ταμείο Εγγυοδοσίας Επιχειρήσεων COVID-19» και θα λειτουργήσει ως ανεξάρτητη χρηματοδοτική μονάδα στο πλαίσιο της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας ΑΕ.
Σύμφωνα με την απόφαση, σκοπός της σύστασης του Ταμείου είναι να στηριχθεί η οικονομία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης της νόσου COVID-19, στο πλαίσιο της κατεύθυνσης για τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των χρηματοδοτικών μέσων προκειμένου να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες ρευστότητας των επιχειρήσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, το ΕΣΠΑ 2014-2020 και ειδικότερα το ΕΠΑνΕΚ καλείται να συνδράμει με τους διαθέσιμους πόρους του τις εθνικές πολιτικές για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Ειδικότερα, μέσω του ταμείου χορηγείται χρηματοδοτική συνδρομή για την υλοποίηση χρηματοδοτικών μέσων εγγυοδοσίας χαρτοφυλακίου νέων δανείων Κεφαλαίου Κίνησης με ανώτατο όριο, σε συνεργασία με επιλεγμένους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς οι οποίοι δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά. Τα χρηματοδοτικά μέσα σχεδιάζονται ειδικά για το σκοπό της στήριξης της οικονομίας κατά τη διάρκεια της κοινωνικοοικονομικής κρίσης που δημιουργείται από την επιδημική έκρηξη του COVID-19. Για τη σύσταση του Ταμείου προβλέπεται χρηματοδοτική συνεισφορά από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων προς την Αναπτυξιακή Τράπεζα, πόρων ύψους 1.250.000.000 ευρώ.
Επιπλέον, υπάρχουν ασφαλιστικές δικλίδες για ενδεχόμενες καταχρήσεις, καθώς ορίζεται ότι, σε περίπτωση που κατόπιν ελέγχων/επαληθεύσεων διαπιστωθεί παρατυπία, η Αναπτυξιακή Τράπεζα μεριμνά για την εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων ή ανακτήσεων των τυχόν αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών, είτε σε επίπεδο χρηματοπιστωτικών οργανισμών, είτε και σε επίπεδο τελικού αποδέκτη, ανάλογα με τα προβλεπόμενα στη νομοθεσία και στη συμφωνία χρηματοδότησης.