Παγίδα έξτρα φόρου στήνει η πανδημία στους ασθενέστερους

Σε «ζώνη υψηλού κινδύνου» για πληρωμή έξτρα φόρου βρίσκονται εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι που λόγω περικοπής των καταναλωτικών δαπανών στο ρευστό περιβάλλον που δημιουργεί η πανδημία δεν θα μπορέσουν να καλύψουν το όριο του 30% επί του φετινού εισοδήματος για τις ηλεκτρονικές αποδείξεις.

Η ανασφάλεια για το αύριο, σε συνδυασμό με τη μείωση των εισοδημάτων εξ αιτίας της οικονομικής κρίσης, ενισχύουν την τάση αποταμίευσης, οδηγώντας τα νοικοκυριά σε «ψαλίδισμα» των δαπανών τους για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών.

Ωστόσο, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταικούρας με δημόσιες δηλώσεις του απέκλεισε τη μείωση του ορίου του 30% για την αξία των αποδείξεων που πρέπει να συγκεντρώσουν φέτος οι φορολογούμενοι και να δηλώσουν στην φορολογική δήλωση του 2021 με το επιχείρημα ότι η πανδημία προκαλεί αύξηση στις ηλεκτρονικές πληρωμές και συνεπώς δεν θα υπάρξει πρόβλημα στην κάλυψη των απαιτούμενων αποδείξεων.  

Σύμφωνα με φοροτεχνικούς, το οριζόντιο όριο του 30% ανεξαρτήτως ύψους εισοδήματος ενέχει την απειλή του πέναλτι κυρίως για τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα που αντικειμενικά δεν έχουν μεγάλα περιθώρια κατανάλωσης, ενώ μεγάλο μέρος του εισοδήματος τους κατευθύνεται σε δαπάνες για ενοίκια, δόσεις δανείων και πληρωμές φόρων και τελών υπέρ του Δημοσίου που δεν μετράνε στις αποδείξεις.    

Είναι χαρακτηριστικό ότι φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ το 2019 θα έπρεπε να συγκεντρώσει αποδείξεις αξίας 1.000 ευρώ, ενώ φέτος το ποσό ανεβαίνει στα 3.000 ευρώ. Για εισόδημα 15.000 ευρώ το 2019 χρειάζονταν αποδείξεις 1.750 ευρώ και φέτος 4.500 ευρώ ενώ για εισόδημα 20.000 ευρώ  φέτος η αξία των αποδείξεων είναι 6.000 ευρώ από 2.500 ευρώ πέρυσι.

Επισημαίνεται ότι επί της διαφοράς των αποδείξεων επιβάλλεται έξτρα φόρος με συντελεστή 22%. Για παράδειγμα, αν κάποιος με βάση το εισόδημα του πρέπει φέτος να συγκεντρώσει αποδείξεις 5.000 ευρώ και τελικά έχει 4.000 ευρώ επί της διαφοράς των 1.000 ευρώ θα κληθεί να καταβάλλει φόρο 22% δηλαδή 220 ευρώ.

Με τη χρεωστική ή την πιστωτική κάρτα στο χέρι θα πρέπει να είναι από σήμερα σχεδόν όλοι οι φορολογούμενοι εάν θέλουν να γλιτώσουν από την πληρωμή έξτρα φόρου.

Το νέο καθεστώς για τις e-αποδείξεις που ισχύει από φέτος για μισθωτούς, συνταξιούχους, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και όσους αποκτούν εισοδήματα από ακίνητα απαιτεί μεγαλύτερη αξία αποδείξεων σε σχέση με το 2019, αφού το όριο είναι 30% ανεξάρτητα από το ύψος του εισοδήματος ενώ πέρυσι ήταν κλιμακωτό με συντελεστές 10%, 15% και 20% ανάλογα με το εισόδημα.

Με βάση το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο:

• Στο εισόδημα που θα λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του 30% δεν θα περιλαμβάνονται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης και τυχόν δαπάνες του φορολογουμένου για διατροφή. Θα λαμβάνονται υπόψη τα πραγματικά εισοδήματα του φορολογουμένου και όχι τα εισοδήματα που προσδιορίζονται με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.
• Για φορολογουμένους με εισοδήματα άνω των 66.667 ευρώ το ανώτατο όριο της αξίας των αποδείξεων είναι 20.000 ευρώ, πράγμα που σημαίνει ότι οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι να καλύψουν ποσό δαπανών που αντιστοιχεί σε ποσοστά χαμηλότερα του 30%. Για παράδειγμα φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 90.000 ευρώ θα χρειασθεί αποδείξεις 20.000 ευρώ αντί 27.000 ευρώ αν ίσχυε το 30%.
• Φορολογούμενοι που το 2020 θα πραγματοποιήσουν δαπάνες για  πληρωμές φόρου εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ, τοκοχρεολυτικές δόσεις δανείων και ενοίκια, οι οποίες υπερβαίνουν αθροιστικά το 60% του ετησίου εισοδήματος θα πρέπει να συγκεντρώσουν αποδείξεις αξίας 20% του εισοδήματος τους.
• Στους φορολογούμενους με κατάσχεση του τραπεζικού τους  λογαριασμού  το όριο δαπανών περιορίζεται στις 5.000 ευρώ

Υπενθυμίζεται ότι στις e- αποδείξεις που μετράνε στην εφορία περιλαμβάνονται:

• Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά.
• Αλκοολούχα ποτά και καπνός.
• Ένδυση και υπόδηση.
• Ηλεκτρικό ρεύμα, ύδρευση, φυσικό αέριο, υγραέριο, πετρέλαιο θέρμανσης, αποχέτευση, κοινόχρηστα, δημοτικά τέλη, επισκευή και συντήρηση κατοικία, εργασίες, υδραυλικού, ηλεκτρολόγου, ελαιοχρωματιστή, υπηρεσίες για τη συντήρηση πολυκατοικιών.
• Επιπλα, διακοσμητικά είδη, έπιπλα κήπου, φωτιστικά, χαλιά, μοκέτες, κουρτίνες, κλινοσκεπάσματα, οικιακές συσκευές, ψυγεία, πλυντήρια, ηλεκτρικές κουζίνες, κλιματιστικά, συσκευές θέρμανσης, εργαλεία, υπηρεσίες καθαρισμού, είδη καθαρισμού κ.ά.
• Ποδήλατα, ανταλλακτικά και αξεσουάρ αυτοκινήτου, καύσιμα, λιπαντικά, μίσθωση γκαράζ και χώρων στάθμευσης, μαθήματα οδήγησης, εισιτήρια τρένου, λεωφορείων, ταξί, αεροπλάνων και πλοίων.
• Κινητή και σταθερή τηλεφωνία, σύνδεση Internet, ταχυδρομικές υπηρεσίες.
• Υπολογιστές, κάμερες, μουσικά όργανα, άνθη, κατοικίδια ζώα, αθλητικές δραστηριότητες, θέατρα, κινηματογράφος, συναυλίες, μουσεία, βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, πακέτα διακοπών.
• Δίδακτρα για προσχολική, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση.
• Επισκέψεις σε γιατρούς, φάρμακα, νοσήλια, φακοί επαφής και υγρά καθαρισμού, τεστ εγκυμοσύνης, ιατρικά προϊόντα, γυαλιά μυωπίας, πατερίτσες, οδοντιατρικές υπηρεσίες (σφράγισμα, λεύκανση, καθαρισμός δοντιών, τοποθέτηση θήκης), μικροβιολογικές εξετάσεις, φυσιοθεραπεία κ.ά.
• Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια, κυλικεία.
• Κουρεία, κομμωτήρια, κοσμήματα, ρολόγια, είδη για μωρά, οίκοι ευγηρίας και ιδρύματα για άτομα με ειδικές ανάγκες, υπηρεσίες για βοήθεια στο σπίτι, ασφάλιση κατοικίας, υγείας, οχημάτων.

Εξαιρούνται οι πληρωμές για ενοίκια, δάνεια, φόρους και τέλη υπέρ του Δημοσίου και οι δαπάνες για αγορές ακινήτων, αυτοκινήτων, δικύκλων,  σκαφών, αεροπλάνων, αεροσκαφών, αποταμιευτικών και επενδυτικών προϊόντων (μετοχών, ομολόγων κ.λπ.).

Από την υποχρέωση να καλύψουν το όριο του 30% με ηλεκτρονικές πληρωμές εξαιρούνται μεταξύ άλλων φορολογούμενοι άνω των 70 ετών, άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω,  κάτοικοι της ΕΕ, δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία, όσοι κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) οι φορολογούμενοι σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών), όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα και οι φυλακισμένοι.