Έκοψε δαπάνες πάνω από 20 δισ. το myDATA από τις δηλώσεις των εταιρειών

Έκρηξη των δαπανών των επιχειρήσεων που απέρριψε η εφορία καταγράφηκε το 2024, εξέλιξη που αποδίδεται στη λειτουργία της εφαρμογής myDATA, η οποία «κόβει» έξοδα τα οποία δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τη φορολογική νομοθεσία.

Πρόκειται για τα έξοδα των επιχειρήσεων τα οποία αφαιρούνται από τα ακαθάριστα έσοδά τους και περιορίζουν, αναλογικά, τα φορολογητέα καθαρά κέρδη, αλλά πρέπει να σημειωθεί πως δεν υπάρχει σαφής διάκριση των δαπανών που εκπίπτουν και εκείνων που δεν αναγνωρίζονται, αλλά μια «δημιουργική ασάφεια».

Οι περισσότερες από τις δαπάνες που επικαλούνται οι επιχειρήσεις προκειμένου να μειώσουν τα δηλωθέντα καθαρά κέρδη, είναι στη γκρίζα ζώνη και η απόρριψή τους από τον φορολογικό έλεγχο οδηγεί τις υποθέσεις στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών και ακολούθως στα διοικητικά δικαστήρια, τα οποία μπορεί να αναγνωρίσουν όλες ή μέρος αυτών.

Παράλληλα, μπορεί να δηλωθούν δαπάνες να αναγνωριστούν από την εφορία κατά την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης, αλλά από τον πιθανό έλεγχο που θα γίνει κατόπιν, να απορριφθούν.

Υπενθυμίζεται πως, όπως έγραψε το BD, το 2024 τα νομικά πρόσωπα σε ποσοστό 60% δήλωσαν ζημιές ή μηδενικά κέρδη, ενώ στον αντίποδα, οι κερδοφόρες επιχειρήσεις αύξησαν τα κέρδη τους στα 30,1 δισ. ευρώ (κατά 19,6%), σε σχέση με το 2023 που ήταν 25,2 δισ. ευρώ.

Κόπηκαν έξοδα 20,2 δισ. ευρώ

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της εκκαθάρισης των φορολογικών δηλώσεων των νομικών προσώπων του 2024, το ύψος των δαπανών των επιχειρήσεων που δηλώθηκαν από τις εταιρείες, αλλά απέρριψε η εφορία, εκτοξεύτηκε στο ποσό των 20,16 δισ. ευρώ, το μεγαλύτερο ποσό στην ιστορία.

Το ύψος των «μη εκπιπτόμενων δαπανών» είναι αυξημένο κατά 60,6% σε σχέση με τα έξοδα που δηλώθηκαν και απορρίφθηκαν το 2023, όταν το σχετικό ποσό ήταν 12,55 δισ. ευρώ, ενώ η επίδοση αποτελεί ρεκόρ κατά τα τελευταία 11 χρόνια, όπως καταγράφεται στον πίνακα.

Η τεράστια άνοδος των απορριπτέων δαπανών που καταγράφηκε το 2024, αποδίδεται στη λειτουργία των myDATA, στην οποία καταγράφονται αυτόματα τα έσοδα και οι δαπάνες των επιχειρήσεων και με τους αλγόριθμους που χρησιμοποιεί η ΑΑΔΕ, γίνεται αυτόματη αναγνώριση των εκπιπτόμενων ή μη δαπανών.

Οι κύριες αιτίες

Σύμφωνα με στελέχη της ΑΑΔΕ, τα περισσότερα προβλήματα εντοπίζονται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Στη χρήση πλαστών και εικονικών τιμολογίων, που εμφανίζοντας (εικονικές) δαπάνες για τη μείωση των καθαρών κερδών.
• Στην υποχρεωτική εξόφληση με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής (έμβασμα, επιταγή κ.λπ.), τιμολογίων αξίας άνω των 500 ευρώ. Αν η πληρωμή γίνει με μετρητά, οι δαπάνες απορρίπτονται. Στο σημείο αυτό παρατηρείται σε πολλές περιπτώσεις κατάτμηση της αξίας μιας προμήθειας πολλαπλάσιας αξίας, σε τιμολόγια κάτω των 500 ευρώ, τα οποία η ΑΑΔΕ τα απορρίπτει.

Ποιες δαπάνες εκπίπτουν

Γενική αρχή της φορολογικής νομοθεσίας για τις δαπάνες που εκπίπτουν είναι εκείνες που «πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης». Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν δαπάνες τις οποίες ο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος δεν αναγνωρίζει ακόμη και όταν αφορούν την υποστήριξη της επαγγελματικής δραστηριότητας.

Ειδικότερα το άρθρο 22 του Κ.Φ.Ε. αναφέρει πως κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, πλην εκείνων που εξαιρούνται (άρθρο 23 του Κ.Φ.Ε) οι οποίες:

• πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της, συμπεριλαμβανομένων και δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
• αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση,
• εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.

Ειδικά οι δαπάνες για δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης εκπίπτουν υπό την προϋπόθεση η επιχείρηση να εμφανίζει λογιστικά κέρδη χρήσης κατά τον χρόνο πραγματοποίησής τους. Το προηγούμενο εδάφιο δεν εφαρμόζεται σε περίπτωση που η δράση εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, πραγματοποιείται κατόπιν αιτήματος του Δημοσίου.

Οι δαπάνες που δεν εκπίπτουν

Αντίστοιχα, το άρθρο 23 του Κ.Φ.Ε. αναφέρει πως δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση έξοδα για:

• Τόκους δανείων (πλην τραπεζικών και ομολογιακών), όταν υπερβαίνουν το επιτόκιο των δανείων αλληλόχρεων λογαριασμών προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, όπως καθορίζεται από την Τράπεζα της Ελλάδος για την πλησιέστερη χρονική περίοδο πριν την ημερομηνία δανεισμού.
• Οι μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων.
• Οι προβλέψεις εκτός από εκείνες που αφορούν επισφαλείς απαιτήσεις όπως προβλέπονται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.
• Οι πληρωμές προστίμων και προσαυξήσεων για φορολογικές παραβάσεις
• Η παροχή αμοιβών σε χρήμα ή είδος που συνιστούν ποινικό αδίκημα.
• Ο φόρος εισοδήματος, το τέλος επιτηδεύματος και ο ΦΠΑ που αναλογεί σε μη εκπιπτόμενες δαπάνες.
• Το τεκμαρτό μίσθωμα σε περίπτωση ιδιόχρησης κατά το μέτρο που υπερβαίνει το 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
• Οι δαπάνες για την οργάνωση και διεξαγωγή ενημερωτικών ημερίδων και συναντήσεων που αφορούν τη σίτιση και διαμονή πελατών ή εργαζομένων της κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των 300 ευρώ ανά συμμετέχοντα και κατά το μέτρο που η συνολική ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το 0,5% επί του ετήσιου ακαθάριστου εισοδήματος της επιχείρησης.
• Οι δαπάνες για τη διεξαγωγή εορταστικών εκδηλώσεων, σίτισης και διαμονής φιλοξενούμενων προσώπων κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των 300 ευρώ ανά συμμετέχοντα και κατά το μέτρο που η συνολική ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το 0,5% επί του ετήσιου ακαθάριστου εισοδήματος της επιχείρησης.
• Οι δαπάνες ψυχαγωγίας, εκτός εάν η επιχειρηματική δραστηριότητα του φορολογουμένου έχει ως κύριο αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών ψυχαγωγίας και οι δαπάνες αυτές πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της δραστηριότητας αυτής.
• Οι προσωπικές  δαπάνες.
• Το σύνολο των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος μη συνεργάσιμο ή που υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς, εκτός εάν ο φορολογούμενος αποδείξει ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών με σκοπό τη φοροδιαφυγή. Εξαίρεση αποτελούν οι δαπάνες που καταβάλλονται σε πρόσωπο που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος-μέλος της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ, εφόσον υπάρχει η νομική βάση για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της Ελλάδας και αυτού του κράτους-μέλους.