Ενισχύεται η στροφή των Ελλήνων στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, καθώς το 33% των καταναλωτών είναι αυτοί που κάνουν συνετή οικονομική διαχείριση και προτάσσουν την προσιτότητα των προϊόντων.
Σύμφωνα με την τέταρτη έκδοση της έρευνας της ΕΥ, Future Consumer Index, για την Ελλάδα, η διείσδυση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας αυξάνεται. Ωστόσο, η προτίμηση των καταναλωτών παραμένει αισθητά χαμηλότερη σε σύγκριση με τον υπόλοιπο κόσμο τις ΗΠΑ ή την Ευρώπη.
Μάλιστα η πρόθεση αγοράς τους επικεντρώνεται κυρίως στα είδη φροντίδας σπιτιού και νοικοκυριού (66%), και λιγότερο στα είδη προσωπικής φροντίδας, τα τρόφιμα, τα ποτά και τα καλλυντικά.
Πρόκειται για ένα παράδοξο φαινόμενο, καθώς σύμφωνα με την Eurostat στην Ελλάδα δύο στους τρεις (67,1%) αισθάνονται φτωχοί, αλλά επιμένουν να ψωνίζουν επώνυμα -και πιο ακριβά- προϊόντα.
Πάντως, στοιχεία της Circana δείχνουν ότι στο 10μηνο του 2024 τα PL είχαν αυξήσει το μερίδιό τους στις συνολικές πωλήσεις στο 26,7% και παρουσίαζαν πολύ ταχύτερο ρυθμό αύξησης πωλήσεων έναντι των επώνυμων, καθώς «έτρεξαν» με ρυθμό 5,5% έναντι 2,8% για τα επώνυμα προϊόντα.
Όπως αναφέρεται στην έρευνα της EY, είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί ως προς την ποιότητα των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (private label), ιδιαίτερα στα τρόφιμα, και σε αυτό μάλλον παίζει ρόλο η σχετικά περιορισμένη γκάμα των προϊόντων αυτών σε σχέση με το εξωτερικό, η υψηλή πιστότητα απέναντι σε επώνυμα προϊόντα που συνδέεται με την αίσθηση ότι το επώνυμο είναι καλύτερο, η διάρθρωση της αγοράς του λιανικού εμπορίου με μεγάλο αριθμό μικρών και τοπικών καταστημάτων που δε διαθέτουν ιδιωτική ετικέτα και η καθυστερημένη είσοδος των hard discount stores.
Όσο περνούν τα χρόνια, όμως αυτό αλλάζει, καθώς τα PL δεν αντιμετωπίζονται πλέον ως φθηνότερη εναλλακτική λύση, αλλά ως «ισότιμα» προϊόντα. Χαρακτηριστικό είναι ότι πολλοί καταναλωτές θεωρούν ότι ικανοποιούν εξίσου καλά τις ανάγκες τους με τα επώνυμα προϊόντα (60%) και ότι έχουν όλο και καλύτερη ποιότητα (54%).
Η οικονομική κρίση και τα PL
Η απήχηση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (PL) άρχισε να αυξάνεται σταδιακά την περίοδο της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, υπό την πίεση της υποχώρησης του διαθέσιμου εισοδήματος, και η τάση αυτή φαίνεται να ενισχύεται τα τελευταία χρόνια.
Επτά στους δέκα συμμετέχοντες στην έρευνα (71%) δήλωσαν ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας τους βοηθούν να εξοικονομήσουν χρήματα, 66% ότι, πλέον, αγοράζουν επώνυμα προϊόντα μόνο όταν είναι σε έκπτωση/προσφορά και 60% ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας ικανοποιούν τις ανάγκες τους εξίσου καλά με τα επώνυμα προϊόντα.
Επίσης, πάνω από τους μισούς (54%) συμφωνούν ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας έχουν όλο και καλύτερη ποιότητα, ενώ 43% δηλώνουν ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας είναι τα πρώτα που προσέχουν όταν ψωνίζουν κάποιο συγκεκριμένο προϊόν και 40% δήλωσαν ότι δε σκοπεύουν να επιστρέψουν στην αγορά επώνυμων προϊόντων σε κατηγορίες όπου πλέον αγοράζουν προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
Ιδιωτική ετικέτα απέναντι στο... shrinkflation
Η στροφή προς τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, ενδεχομένως, συνδέεται και με τη διαπίστωση ότι κάποιες μάρκες έχουν μειώσει το μέγεθος συσκευασίας τους, αλλά οι τιμές τους είναι ίδιες ή υψηλότερες, με την οποία συμφωνεί το 80% των συμμετεχόντων.
Το φαινόμενο του shrinkflation, δηλαδή η πρακτική της μείωσης της ποσότητας ή του όγκου ενός προϊόντος ανά μονάδα, ενώ παραμένει στην ίδια τιμή, που έχει λάβει διαστάσεις σε ολόκληρο τον κόσμο τα τελευταία δύο χρόνια, προκαλεί έντονες αντιδράσεις των καταναλωτών και πλήττει περαιτέρω την εμπιστοσύνη και την πιστότητα στις μάρκες.
Ωστόσο, όπως και σε παγκόσμιο επίπεδο, αρκετοί καταναλωτές παραμένουν επιφυλακτικοί: δύο στους τρεις ερωτώμενους (67%) ανέφεραν ότι και οι τιμές για τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας έχουν αυξηθεί τους τελευταίους μήνες, ενώ δύο στους πέντε ότι οι τιμές για προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας είναι συγκρίσιμες με τις τιμές των επώνυμων προϊόντων (42%) και ότι αυτήν την περίοδο, τα περισσότερα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας κοστολογούνται ακριβότερα (41%).
Ελλάδα και Ιταλία μαζί στα PL
Συνολικά, η διείσδυση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στην Ελλάδα στις περισσότερες κατηγορίες καταναλωτικών προϊόντων υπολείπεται σημαντικά σε σχέση με το παγκόσμιο δείγμα, την Ευρώπη, αλλά και τις ΗΠΑ, όπου η διείσδυση του private label είναι σημαντικά υψηλότερη.
Από τις υπό σύγκριση χώρες, μόνο η Ιταλία παρουσιάζει μία εικόνα με πολλά κοινά χαρακτηριστικά με την Ελλάδα.
Η υψηλότερη αποδοχή των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, αλλά και η μεγαλύτερη αύξηση σε σχέση με πέρσι, καταγράφεται στα είδη φροντίδας σπιτιού και νοικοκυριού 66% των καταναλωτών στην Ελλάδα, από 55% το 2023, δήλωσαν ότι θα σκέφτονταν να αγοράσουν προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας στη συγκεκριμένη κατηγορία, ποσοστό υψηλότερο από το παγκόσμιο και ευρωπαϊκό δείγμα, αλλά και από τις ΗΠΑ, ενώ μόνο στην Ισπανία το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο (72%).
Χαμηλότερα ποσοστά και μικρότερη αύξηση καταγράφονται στις κατηγορίες ρούχα, παπούτσια και αξεσουάρ (44%, από 41% πέρσι) και στα είδη προσωπικής φροντίδας (40%, από 38% πέρσι και 45% μεταξύ των γυναικών του δείγματος), με την προθυμία αγοράς προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας να υπολείπεται σημαντικά των αντίστοιχων ποσοστών παγκοσμίως, στην Ευρώπη, αλλά και τις ΗΠΑ.
Σαφώς χαμηλότερη είναι η διείσδυση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στις κατηγορίες του φρέσκου (38%) και του συσκευασμένου φαγητού (30%). Αξίζει να σημειωθεί ότι, οι κατηγορίες αυτές συγκεντρώνουν πολύ υψηλότερα ποσοστά και βρίσκονται στις τρεις πρώτες θέσεις των προτιμήσεων των καταναλωτών σε όλες τις υπό σύγκριση περιοχές και χώρες, πλην της Ιταλίας.
Όπως αναφέρεται στην έρευνα της EY, καθώς εντείνεται η στροφή προς τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, μεταβάλλεται σταδιακά και η σχέση του καταναλωτή με αυτά. Ενώ αρχικά, αποτελούσαν μία λύση εξοικονόμησης χρημάτων, σήμερα πολλοί καταναλωτές τα αντιμετωπίζουν ως ισότιμα ή συγκρίσιμα προϊόντα. Η εξέλιξη αυτή δημιουργεί νέες ευκαιρίες για το λιανεμπόριο και επιβάλλει νέες στρατηγικές για τις εταιρείες καταναλωτικών προϊόντων.