Στην κόψη του ξυραφιού βρίσκονται οι αστικές συγκοινωνίες όλης της Ευρώπης εξαιτίας της έλλειψης οδηγών. Τον κώδωνα του κινδύνου χτύπησε η Διεθνής Ένωση Οδικών Μεταφορών (IRU) βλέποντας ότι το σημερινό κενό των 105.000 θέσεων οδηγών για λεωφορεία και πούλμαν που υπάρχει στην Ευρώπη, θα ξεπεράσει τις 275.000 κενές θέσεις ως το 2028.
Στην κοινή επιστολή που απέστειλε η IRU μαζί με δύο ακόμη φορείς, τη Διεθνή Ένωση Δημόσιων Μεταφορών και τους Ευρωπαίους Φορείς Επιβατικών Μεταφορών, στην Ε.Ε. εφιστά την προσοχή στη διασφάλιση της βιωσιμότητας και της προσβασιμότητας των δημόσιων μεταφορών. Σήμερα, με τις δημόσιες συγκοινωνίες μετακινούνται ετησίως στην Ευρώπη πάνω από 50 δισεκατομμύρια επιβάτες.
«Η έλλειψη οδηγών επηρεάζει ήδη βασικές διαδρομές, ιδιαίτερα σε περιφερειακές και αστικές περιοχές, όπου λεωφορεία και πούλμαν παρέχουν ζωτικές υπηρεσίες», σημειώνει η IRU, ζητώντας από την Ε.Ε. να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να κάνει τον κλάδο πιο ελκυστικό για τους νέους. Ήδη μέσα στην τελευταία διετία οι κενές θέσεις έχουν αυξηθεί κατά 54%, σύμφωνα με έκθεση της IRU.
Δεδομένου ότι σήμερα, λιγότεροι από το 3% των οδηγών λεωφορείων και πούλμαν είναι κάτω των 25 ετών, με μέσο όρο ηλικίας στον κλάδο τα 50 έτη, το πρόβλημα αναμένεται να οξυνθεί, φτάνοντας τις 275.000 κενές θέσεις στην τετραετία. Πάνω από 1,2 εκατομμύρια οδηγοί λεωφορείων και πούλμαν θα συνταξιοδοτηθούν τα επόμενα πέντε έως δέκα χρόνια, ενώ το ποσοστό των νεοεισερχόμενων είναι σημαντικά χαμηλότερο.
Για αυτό και οι φορείς του κλάδου, ζητούν από την Ε.Ε. να υιοθετήσει μία ρεαλιστικότερη λύση ως προς την ελάχιστη ηλικία, δίνοντας την δυνατότητα σε νέους οδηγούς, ηλικίας 19 έως 21 ετών, που διαθέτουν Πιστοποιητικό Επαγγελματικής Ικανότητας (CPC) να λειτουργούν λεωφορεία και πούλμαν σε εθνικό επίπεδο χωρίς το τρέχον όριο απόστασης.
«Η άρση του περιορισμού των 50 χλμ. θα επιτρέψει σε νέους, επαγγελματικά καταρτισμένους οδηγούς να εργάζονται σε βασικές διαδρομές, υποστηρίζοντας τη συνέχεια των υπηρεσιών και καθιστώντας τον τομέα πιο ελκυστικό για τους νεοεισερχόμενους», σημειώνεται στην κοινή επιστολή.
Χτυπάει και την πόρτα μας το πρόβλημα
Το πρόβλημα βρίσκεται ήδη και στη δική μας πόρτα, με τις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας να δυσκολεύονται ήδη να βρουν οδηγούς. Αν και το επάγγελμα του οδηγού στα δημόσια μέσα μεταφοράς θεωρείτο κάποτε εξασφάλιση, η κρίση ανέτρεψε όλα τα δεδομένα. Η καθιέρωση του ενιαίου μισθολογίου και για τους συγκοινωνιακούς φορείς, οδήγησε πολλούς οδηγούς -και άλλες κρίσιμες ειδικότητες όπως οι τεχνίτες- της ΟΣΥ σε μετατάξεις ή πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.
Παρότι, μέχρι σήμερα, οι ελλείψεις σε οχήματα έχουν επισκιάσει την τεράστια μείωση του προσωπικού, με τον συνακόλουθο περιορισμό του συγκοινωνιακού έργου, η σταδιακή απόκτηση νέων οχημάτων φέρνει στην επιφάνεια το πρόβλημα. Το 2022, έτος κατά το οποίο δεν είχε ξεκινήσει η ανανέωση του στόλου, αλλά οι συγκοινωνίες επανέρχονταν σε μία κανονικότητα μετά την πανδημία, τα δρομολόγια που χάθηκαν λόγω έλλειψης οδηγού ήταν 301.594, ενώ το 2019 χάθηκαν 351.718 δρομολόγια.
Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με τις εκθέσεις πεπραγμένων της ΟΣΥ, το 2014 οι οδηγοί σε λεωφορεία και τρόλεϊ ήταν 4.020, το 2020 είχαν πέσει στους 3.060 κι ενώ αυξήθηκαν ελαφρώς το 2021 στους 3.233 έχουν πέσει πάλι σταδιακά φτάνοντας στους 2.955 το 2023, τους λιγότερους που έχει καταγράψει ιστορικά ο οργανισμός.
Εκεί που καταγράφεται μία ορατή βελτίωση είναι το επίσης κρίσιμο εργατοτεχνικό προσωπικό, στο οποίο παίζει και εξαιρετικά σημαντικό ρόλο η μεταφορά εμπειρίας και τεχνογνωσίας από τους παλαιότερους στους νεότερους. Από τους 811 εργατοτεχνίτες το 2014 είχαν πέσει σε 780 το 2020, αλλά το 2023 ήταν στους 931.
Επί του παρόντος το μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι οδικές συγκοινωνίες της Αθήνας, όπου παρατηρείται το φαινόμενο οι νεοπροσληφθέντες, από τη λίστα επιλαχόντων της προκήρυξης του 2020, να φεύγουν ακόμα και λίγους μήνες μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσής τους. Βασικό πρόβλημα είναι ότι δεν τους αναγνωρίζεται η προϋπηρεσία στον ιδιωτικό τομέα, με αποτέλεσμα άνθρωποι που έχουν δουλέψει μία και δύο δεκαετίες να πρέπει να ξεκινήσουν μισθολογικά από το μηδέν.
Σε αυτό το εμπόδιο είχε γίνει αναφορά και στην προ μηνών ενημέρωση από το Υπερταμείο για τις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας. Για να ανατραπεί αυτό το turnover των οδηγών, είχε γίνει αναφορά σε εν αναμονή νομοθετική ρύθμιση, ώστε οι επόμενοι δύο κύκλοι προσλήψεων μέσω ΑΣΕΠ για 180 και 200 εργαζόμενους στην ΟΣΥ να έχουν καλύτερη τύχη.
Σχολιάζοντας το ζήτημα της έλλειψης οδηγών, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, την περασμένη εβδομάδα, σημείωσε: «Στη Θεσσαλονίκη όταν βγάλαμε προκήρυξη για 190 οδηγούς ώστε να ενισχύσουμε τα μέσα μαζικής μεταφοράς της πόλης, ένα σημαντικό κομμάτι οδηγών ήρθε από τα ΚΤΕΛ, οπότε δημιουργήθηκε πρόβλημα στα ΚΤΕΛ». Υπενθυμίζεται ότι τα ΚΤΕΛ διενεργούν περί τα 40 δρομολόγια για λογαριασμό του ΟΑΣΘ, στα οποία δημιουργούνται και αρρυθμίες.
Σε αυτή την περίπτωση, οι θέσεις μεν καλύφθηκαν, με τους οδηγούς να πιάνουν τιμόνι σε δύο φάσεις, Ιανουάριο και Αύγουστο, πρόκειται όμως για οκτάμηνες συμβάσεις. Ο κ. Σταϊκούρας σημείωσε πως θα καταβληθεί προσπάθεια να ανανεωθούν οι συμβάσεις που είναι ως το τέλος του έτους.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
