Οι αναταράξεις συνεχίζονται για τα υπό αξιοποίηση περιφερειακά λιμάνια και μαρίνες της χώρας. Μετά τον δήμο Καλαμαριάς που αντιδρά στην αξιοποίηση της μαρίνας Αρετσούς, τη σκυτάλη πήρε ο δήμος Ραφήνας που έχει βγάλει «κόκκινη κάρτα» στο ΤΑΙΠΕΔ για το master plan της ανάπτυξης του λιμανιού της πόλης, το οποίο είναι το δεύτερο μεγαλύτερο σε επιβατική κίνηση διεθνές λιμάνι της χώρας με 1,83 εκατ. επιβάτες το 2023.
Από την πλευρά του, το ΤΑΙΠΕΔ δεν φαίνεται διατεθειμένο να αφήσει δίχως απάντηση τις αιτιάσεις, που δίνουν και πολιτικό στίγμα στις διαφωνίες, αφού πρόκειται για νεοκλεγείσες δημοτικές αρχές. Παράλληλα, όμως, με ασπίδα τις εύλογες ανησυχίες των τοπικών κοινωνιών, ασκεί πίεση για έργα υποδομών που βάζουν στο τραπέζι και οι επίδοξοι επενδυτές. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι επεκτάσεις της Αττικής Οδού, που παραμένουν «παγωμένες», αλλά και η σύνδεση Ραφήνας και Λαυρίου με τον Προαστιακό.
Ανησυχίες για την επέκταση
Η κεντρική ανησυχία που εκφράστηκε στο πλαίσιο της διαβούλευσης της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του master plan για το λιμάνι της Ραφήνας, αφορά στην αύξηση των θέσεων ελλιμενισμού που συνεπάγεται ο σχεδιασμός. Τα επόμενα χρόνια, ο λιμένας Ραφήνας αναμένεται να αναλάβει μεγαλύτερο βάρος της επιβατικής κίνησης κυρίως προς τις Κυκλάδες. Αρκετοί κάτοικοι αντιτίθενται στην περαιτέρω ανάπτυξη του λιμανιού, καθώς αυτή θα επιβαρύνει το κυκλοφοριακό της πόλης.
Αυτό φωτογραφίζει και η εξώδικη καταγγελία του δημοτικού συμβουλίου Ραφήνας – Πικερμίου, με την οποία δηλώνει τις αντιρρήσεις του για τον τρόπο διεξαγωγής της διαβούλευσης της ΣΜΠΕ, δεδομένου ότι το έργο «έχει σκοπό την υποκατάσταση των υπηρεσιών που παρέχει το λιμάνι του Πειραιά στους επισκέπτες, Έλληνες και ξένους, τουριστικών κυρίως προορισμών στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο, δηλαδή στις Κυκλάδες και στην Κρήτη κατά προτεραιότητα», κάνοντας λόγο για μη ορθολογική και με βιώσιμους όρους διαχείριση των υφιστάμενων υποδομών.
Μοχλός πίεσης για το ΤΑΙΠΕΔ
Στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ επισημαίνουν ότι μπορεί να υιοθετηθεί η στρατηγική ότι έργα που επαυξάνουν τον φόρτο, δεν θα υλοποιηθούν προτού γίνουν τα απαραίτητα έργα υποδομών, δηλαδή επέκταση της Αττικής Οδού και του Προαστιακού προς τη Ραφήνα. Έτσι, η έγκριση του master plan θα λειτουργήσει ως μοχλός αποτελεσματικής πίεσης για την κατασκευή τους, που δεν φαίνεται πάντως στον ορίζοντα.
Βασικό εμπόδιο και για τα δύο έργα αποτελεί η χρηματοδότηση. Με το ΕΣΠΑ να βρίσκεται εκτός κάδρου για οδικά έργα στην Αττική, μόνη εναλλακτική για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού είναι η σημαντική συμβολή του ιδιωτικού τομέα, μέσω παραχώρησης ή ΣΔΙΤ. Η ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, που μέχρι πρότινος ξόρκιζε το εργαλείο των προτύπων προτάσεων, ετοιμάζεται να το ενεργοποιήσει εκ νέου, κάνοντας όμως αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο.
Βεβαίως, σύμφωνα με όσα κατά καιρούς έχει αποκαλύψει, οι επεκτάσεις προς τα δύο περιφερειακά λιμάνια δεν αποτελούν προτεραιότητα, όμως η πρόταση που έχει κατατεθεί από τις ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις και ΑΒΑΞ, τις περιλαμβάνει. Αντίστοιχα, στο θέμα της σύνδεσης με το δίκτυο του Προαστιακού, παρότι τα έργα έχουν δημοπρατηθεί από το φθινόπωρο του 2021, η αδυναμία εξασφάλισης ευρωπαϊκών πόρων τα κρατά σε αναμονή.
Ειδικά, στην περίπτωση του διαγωνισμού για την πώληση πλειοψηφικού ποσοστού του λιμένος Λαυρίου, δηλαδή τουλάχιστον 50% συν μία μετοχή, η προοπτική σύνδεσης με τον Προαστιακό αποτελεί δέλεαρ για τη μετατροπή του σε hub κρουαζιέρας. Ενδιαφέρον έχουν δείξει τα εξής οκτώ σχήματα: ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΙΝΤΕΡΚΑΤ, Jet Plan Shipping - ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, GPH Cruise PortFinance – PROMARINE, Olympic Marine - MSC Cruises, Gulftainer Company, IOTC Investments καιIsrael Shipyards Industries.
Φόβοι για καθυστέρηση
Επίσης, όπως διαβεβαιώνει το ΤΑΙΠΕΔ, στη φάση εκπόνησης του αναπτυξιακού σχεδίου, ελήφθησαν υπόψιν οι παρατηρήσεις και ανησυχίες των πολιτών και της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού, σχετικά με την ασφάλεια, λόγω του ότι το λιμάνι είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένο στους κυματισμούς από νότιες και νοτιοανατολικές κατευθύνσεις. Με αυτό το δεδομένο, και σύμφωνα με διεξοδικές επιστημονικές αναλύσεις, εξετάστηκαν οι εναλλακτικές για την επέκταση των υποδομών του λιμανιού, ώστε να αυξηθούν και οι θέσεις ελλιμενισμού.
Προκειμένου να διευκολυνθεί η ασφαλής κίνηση των πλοίων, σχεδιάστηκε η επέκταση του προσήνεμου μώλου βόρεια και ανατολικά και η δημιουργία λιμενολεκάνης με ήπιες κυματικές συνθήκες. Σε συνέχεια όλων των παραπάνω, στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ επισημαίνουν πως οποιαδήποτε αλλαγή στον σχεδιασμό του προσήνεμου μώλου σημαίνει μία εκ νέου τροποποίηση του master plan γεγονός που συνεπάγεται την ανάκληση της υπό διαβούλευση ΣΜΠΕ, ακύρωση της τρέχουσας αδειοδοτικής διαδικασίας και εκκίνηση νέας.
Αυτό εκτιμάται πως θα επιφέρει μία καθυστέρηση τουλάχιστον ενός έτους, δεδομένου ότι θα απαιτηθεί εκ νέου γνωμοδότηση της ΕΣΑΛ. Μια τέτοια καθυστέρηση, εγκυμονεί τον κίνδυνο απώλειας χρηματοδοτήσεων σημαντικών έργων, ιδίως όσων προβλέπονται για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής και των χρηστών του λιμένα.
Πρόσφατα, το ΤΑΙΠΕΔ εξασφάλισε για τη δημιουργία υποδομών cold ironing σε τέσσερα λιμάνια 10 εκατ. ευρώ από το CEF II. Το λιμάνι της Ραφήνας είναι το μόνο έτοιμο για την εγκατάσταση τεσσάρων θέσεων ηλεκτρικής διασύνδεσης ξηράς-πλοίου εντός της επόμενης τετραετίας, ενώ για τα υπόλοιπα λιμάνια χρηματοδοτούνται μόνο οι μελέτες (Λαύριο, Καβάλα, Κέρκυρα).
Το χρονογράφημα
Ως προς τη σειρά των γεγονότων, το προτεινόμενο master plan για το λιμάνι της Ραφήνας, έλαβε στις 26 Ιανουαρίου 2023 τη θετική γνωμοδότηση της Επιτροπής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ) του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Οι επισημάνσεις, δε, που εξέφρασε επέφεραν μικρές βελτιώσεις στο πλαίσιο της ΣΜΠΕ και της συνοδού κυκλοφοριακής μελέτης, που εκπονήθηκαν από το ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο ενεργεί ως αρχή σχεδιασμού.
Η ολοκλήρωση της διαβούλευσης της ΣΜΠΕ άνοιξε τον δρόμο, ώστε η αρμόδια διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις γνωμοδοτήσεις, να συντάξει σχετική εισήγηση. Εν συνεχεία, το ΤΑΙΠΕΔ θα προχωρήσει στη σύνταξη του Προεδρικού Διατάγματος, που θα πρέπει να λάβει την τελική γνωμοδότηση της ΕΣΑΛ και να πάει προς έγκριση στο ΣτΕ. Κατά την ισχύουσα νομοθεσία, στη συνεδρίαση της ΕΣΑΛ θα προσκληθεί και ο οικείος δήμος για να εκφράσει τις απόψεις του.
Το master plan προβλέπει, μεταξύ άλλων, την κατασκευή νέου terminal 2.800 τ.μ., την κατασκευή σταθμού στάθμευσης αυτοκινήτων, συνολικής επιφάνειας 5.100 τ.μ., και δυναμικότητας 210 οχημάτων. Ακόμη, εντός της ζώνης λιμένος θα δεσμευτεί επιφάνεια 1.500 τ.μ. για την κατασκευή του σταθμού του Προαστιακού. Προβλέπονται, επίσης, ζώνες πρασίνου στο δασάκι Σπορούλα πάνω από τα καταστήματα του λιμανιού και στον αδιαμόρφωτο χώρο έναντι της Πλατείας Ταχυδρομείου, μετά την κατεδάφιση που έγινε τον περασμένο Μάιο.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
