ΤτΕ: Αύξηση 40% στα τραπεζικά κέρδη, τι γίνεται με καταθέσεις - δάνεια

Τη μεγάλη αύξηση κερδοφορίας των τραπεζών, κατά 40% το α' τρίμηνο του έτους, και τη σημαντική πτώση του κόστους δανεισμού τους με εκδόσεις τίτλων, σχεδόν κατά 0,5%, μετά την αναβάθμιση της πιστοληπτικής τους αξιολόγησης, καταγράφει η Τράπεζα της Ελλάδος. Σημειώνει τη νέα μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (ΜΕΑ) και αναφέρει ότι έχει αρχίσει να ανακάμπτει η πιστωτική επέκταση, μετά την κάμψη που καταγράφηκε το 2023.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει η ΤτΕ στο αγγλόφωνο, συνοπτικό δελτίο της για την ελληνική οικονομία,

• Τα καθαρά κέρδη των τεσσάρων ελληνικών συστημικά σημαντικών τραπεζών το 1ο τρίμηνο του 2024 αυξήθηκαν σημαντικά (κατά 40% σε ετήσια βάση). Αυτό ήρθε ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης αύξησης των καθαρών εσόδων από τόκους, αντανακλώντας τα διευρυμένα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια και, σε μικρότερο βαθμό, τα υψηλότερα καθαρά έσοδα από αμοιβές και προμήθειες και καθαρές συναλλαγές και λοιπά έσοδα.
• Τα συνολικά λειτουργικά έξοδα ήταν ελαφρώς μειωμένα, ενώ οι ζημίες απομείωσης δανείων και οι εκταμιεύσεις νέων δανείων αυξήθηκαν μέτρια.
• Ο συνολικός δείκτης Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (ΜΕΑ) των ελληνικών συστημικά σημαντικών τραπεζών διαμορφώθηκε σε 4,6% τον Μάρτιο του 2024 από 5,9% τον Μάρτιο του 2023.
• Η συνολική κεφαλαιακή θέση των ελληνικών συστημικά σημαντικών τραπεζών παρέμεινε σε γενικές γραμμές αμετάβλητη το α' τρίμηνο 2024 σε σύγκριση με το τέλος του 2023, μετά από ανάκαμψη το 2023.
• Οι συστημικές τράπεζες το 2023 πέτυχαν τους ενδιάμεσους στόχους MREL (σ.σ.: εποπτικοί στόχοι που αφορούν την κάλυψη μέρους της κεφαλαιακής βάσης με εκδόσεις ομολόγων). Για τον σκοπό αυτό, προχώρησαν σε έκδοση επιλέξιμων ομολόγων και αναμένεται να συνεχίσουν να το πράττουν έως ότου επιτευχθούν οι τελικοί στόχοι MREL.
• Οι αποδόσεις των ομολόγων υψηλής και μειωμένης εξασφάλισης που εκδόθηκαν από ελληνικές τράπεζες υποχώρησαν κατά την υπό εξέταση περίοδο, με υποστήριξη από τις πρόσφατες βελτιώσεις στο πιστωτικό προφίλ τους, ξεπερνώντας την πτώση στις αποδόσεις τραπεζικών ομολόγων της ζώνης του ευρώ.
• Η μεταβολή της σταθμισμένης μέσης απόδοσης με στοιχεία 13.6.2024 ήταν 45 μονάδες βάσης για ομόλογα υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας και 49 μονάδες βάσης για τα ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης Tier 2.

Τα βασικά οικονομικά στοιχεία των τραπεζών

Κάμψη στις καταθέσεις, βελτιώνεται η πιστωτική επέκταση

Κατά τη διάρκεια του 2023 και στις αρχές του 2024, όπως αναφέρει η ΤτΕ, ο ρυθμός αύξησης των καταθέσεων στον ιδιωτικό τομέα συνέχισε να επιβραδύνεται υπό την επίδραση της ασθενέστερης πιστωτικής επέκτασης των εταιρικών τραπεζών, του υψηλού πληθωρισμού και του υψηλού κόστους ευκαιρίας των τραπεζικών καταθέσεων.

Η πιστωτική επέκταση στα επιχειρηματικά δάνεια επιβραδύνθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια του 2023 λόγω των υψηλότερων επιτοκίων και της εξασθένησης της οικονομικής ανάπτυξης, αλλά τους τελευταίους μήνες ανέκαμψε. Τα τραπεζικά δάνεια προς τα νοικοκυριά συνεχίζουν να μειώνονται λόγω της απομόχλευσης των στεγαστικών δανείων.

Τα τραπεζικά επιτόκια χορηγήσεων κατέγραψαν σημαντικές αυξήσεις το 2023 λόγω της σύσφιξης της πολιτικής, ιδίως για τα επιχειρηματικά δάνεια. Ωστόσο, από τους τελευταίους μήνες του 2023, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων δανεισμού έχουν αρχίσει να αντιστρέφονται.

Κατά τη διάρκεια του 2023, οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκαν συνολικά κατά 5,8 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω των καταθέσεων των νοικοκυριών (+5,0 δισ. ευρώ - Μη Χρηματοπιστωτικές Επιχειρήσεις: +0,3 δισ. ευρώ). Το πρώτο πεντάμηνο του 2024, οι ιδιωτικές καταθέσεις μειώθηκαν κατά σχεδόν 4 δισ. ευρώ, αντανακλώντας σημαντική μείωση των καταθέσεων των νοικοκυριών (1,8 δισ. ευρώ).

Τον Μάιο του 2024, οι τραπεζικές καταθέσεις των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 0,6 δισ. ευρώ, ενώ οι καταθέσεις των νοικοκυριών μειώθηκαν κατά 0,3 δισ. ευρώ. Τον Μάιο του 2024 ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των καταθέσεων των νοικοκυριών με συμφωνημένη διάρκεια (προθεσμιακές καταθέσεις) επιβραδύνθηκε περαιτέρω (σε 12%), καθώς τερματίστηκε η ανακατανομή κεφαλαίων από καταθέσεις μίας ημέρας σε προθεσμιακές καταθέσεις που πραγματοποιήθηκε το 2023 μετά τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής.

Σημαντικές εισροές από νοικοκυριά έχουν επίσης καταγραφεί από το 2023 σε εναλλακτικές επιλογές αποταμίευσης που προσφέρουν αποδόσεις υψηλότερες από τις καταθέσεις.

Από την κορύφωση που επιτεύχθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022 (12,3%), η πιστωτική επέκταση των επιχειρηματικών δανείων έχει χαλαρώσει σημαντικά λόγω των υψηλότερων επιτοκίων και της εξασθένησης της οικονομικής ανάπτυξης που στηρίζει τη χαμηλότερη ζήτηση δανείων. Ωστόσο, από τον Σεπτέμβριο του 2023 ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των εταιρικών δανείων έχει ανακάμψει.

Τον Μάιο του 2024 οι τραπεζικές πιστώσεις προς τις ΜΧΕ (βάσει των καθαρών ροών) αυξήθηκαν ελαφρά κατά 0,1 δισεκ. ευρώ και ο ετήσιος ρυθμός αύξησης επιταχύνθηκε σε 7,6%.

Συνεχίζεται η συρρίκνωση των τραπεζικών δανείων προς τα νοικοκυριά, αντανακλώντας τη συρρίκνωση των στεγαστικών δανείων, ενώ τα καταναλωτικά δάνεια καταγράφουν θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης ήδη από τα μέσα του 2022.

Τον Μάιο του 2024 ο ρυθμός συρρίκνωσης των στεγαστικών δανείων επιβραδύνθηκε σε -2,8%, ποσοστό παρόμοιο με εκείνο που καταγραφόταν πριν από την έναρξη του κύκλου σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της βάσης AnaCredit, οι νέες εκταμιεύσεις δανείων προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις το 2023 ανήλθαν σε περίπου 9 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά ένα τρίτο σε σύγκριση με το 2022, συνεπείς με τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, αλλά εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλότερες από το αντίστοιχο ποσό το 2021 (7,0 δισ. ευρώ).

Την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2024, οι νέες εκταμιεύσεις εταιρικών δανείων ανήλθαν σε 4,2 δισ. ευρώ έναντι 2,5 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο.