Σε αχαρτογράφητα ύδατα πλέει και η ελληνική οικονομία, μετά την εμφάνιση των πρώτων κρουσμάτων του κοροναϊού και τη λήψη αυστηρών μέτρων για τον περιορισμό τους από την κυβέρνηση, την ώρα που η διεθνής εικόνα επιδεινώνεται δραματικά, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να εκτιμά ότι αναπτύσσεται δυναμική πανδημίας και τον οίκο Moody’s, που έχει μιλήσει για «μαύρο κύκνο» στην παγκόσμια οικονομία, να εκτιμά τώρα ότι είναι διπλάσιες πιθανότητες να εξελιχθεί η επιδημία σε πανδημία.
Στελέχη του επιχειρηματικού και τραπεζικού χώρου και αναλυτές εντοπίζουν ήδη ένα σοβαρό μακροοικονομικό κίνδυνο, που δεν είναι άλλος από την αυξημένη πιθανότητα να χαθεί ο στόχος της κυβέρνησης για μεγάλη επιτάχυνση της ανάπτυξης φέτος, ώστε να φθάσουμε σε ρυθμό 2,8%. Χωρίς να ρισκάρουν, προς το παρόν, συγκεκριμένες προβλέψεις υπενθυμίζουν ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μείωσε ήδη τις εκτιμήσεις του για την παγκόσμια ανάπτυξη φέτος κατά 0,1% και για την ανάπτυξη της Κίνας κατά 0,4%, ενώ επιφυλάχθηκε να προχωρήσει και σε δυσμενέστερη αναθεώρηση, ανάλογα με την εξέλιξη της επιδημίας.
Στο 40% οι πιθανότητες πανδημίας
Σε νεότερη ανάλυσή του, ο οίκος Moody’s υιοθετεί πολύ πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις για την επίδραση της επιδημίας στην ανάπτυξη. Τονίζει ότι οι προηγούμενες εκτιμήσεις του, ότι ο ιός θα περιορισθεί στην Κίνα, αποδείχθηκαν αισιόδοξες και οι πιθανότητες πανδημίας αυξάνονται από 20%, στην προηγούμενη εκτίμηση, στο 40%. «Μια πανδημία», εξηγεί οίκος, «θα έχει αποτέλεσμα την εκδήλωση υφεσιακών φαινομένων παγκοσμίως, αλλά και στις ΗΠΑ κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους. Η οικονομία ήταν ήδη εύθραυστη πριν το ξέσπασμα της επιδημίας και ευάλωτη σε οτιδήποτε ξεφεύγει από το σενάριο. Ο COVID-19 ξεφεύγει κατά πολύ από το σενάριο. Ήλθε από το πουθενά. Ίσως να είναι αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν “μαύρο κύκνο”, δηλαδή ένα σπάνιο και εγγενώς απρόβλεπτο γεγονός με σοβαρές επιπτώσεις».
Όσο για την καλή πλευρά των εξελίξεων, ο οίκος τονίζει ότι περιμένει ότι οι διαταραχές που σχετίζονται με τον κοροναϊό και το χτύπημα στην ανάπτυξη θα περιορισθούν στο πρώτο εξάμηνο του έτους. Για το 2020 συνολικά, η Moody’s προβλέπει ότι η ευρωζώνη θα παραμείνει σε ανάπτυξη, καθώς τα θεμελιώδη στοιχεία της οικονομίας παραμένουν ισχυρά και η υποχώρηση της μεταποίησης σταματά.
Κρίσιμο το β' εξάμηνο για την Ελλάδα
Σε αυτή τη γενική εικόνα, για την Ελλάδα ουδείς προβλέπει προς το παρόν κάποια δραματική υποχώρηση του ΑΕΠ, που θα φέρει το ρυθμό ανάπτυξης κάτω από το 1,9% του 2019, ωστόσο φαίνεται όλο και πιο μακρινός ο στόχος για το 2,8%, στον οποίο έχει βασισθεί και το οικοδόμημα του προϋπολογισμού και, γενικότερα, της οικονομικής πολιτικής. Το πρώτο εξάμηνο θεωρείται βέβαιη η υποχώρηση του ρυθμού ανάπτυξης κάτω από επίπεδα που θα ήταν συμβατά με το στόχο του 2,8%, ενώ όλα θα κριθούν το δεύτερο εξάμηνο, όταν, αφενός, θα έχει εκτονωθεί, σύμφωνα με όλες τις υπάρχουσες εκτιμήσεις, η επιδημία του κοροναϊού και η Ελλάδα θα μπαίνει στην κρίσιμη για την οικονομία υψηλή σεζόν του τουρισμού, ελπίζοντας να περιορίσει τις απώλειες του πρώτου εξαμήνου.
Τα βασικά εργαλεία που άρχισε να χρησιμοποιεί και η ελληνική κυβέρνηση για να περιορίσει την επέκταση των κρουσμάτων είναι ο περιορισμός των συναθροίσεων και οι αυστηρότεροι έλεγχοι των εισερχόμενων στη χώρα προσώπων. Ήδη η κυβέρνηση αποφάσισε να ματαιωθούν οι καρναβαλικές εκδηλώσεις, ενώ ενεργοποιεί σχετική κοινοτική Οδηγία για την αποτροπή κινδύνων για τη δημόσια υγεία, ώστε να αρχίσουν αυστηροί έλεγχοι κυρίως σε όσους εισέρχονται στην Ελλάδα προερχόμενοι από περιοχές με πολλά κρούσματα, όπως το Ιράν.
Η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι αυτά τα περιοριστικά μέτρα θα έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα. Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν χθες ότι θα αναζητηθούν τρόποι στήριξης των επιχειρήσεων στις πόλεις όπου ματαιώθηκαν οι καρναβαλικές εκδηλώσεις. Όμως, είναι προφανές και έχει ήδη φανεί σε όλες τις χώρες όπου έχουν ληφθεί τέτοια μέτρα, με πρώτη την Κίνα, ότι είναι πολύ δύσκολο να εξισορροπηθούν οι διαταραχές που προκαλούν στην οικονομική δραστηριότητα.
Οι αγορές δοκιμάζονται
Στο πεδίο των αγορών χρήματος και κεφαλαίου, τα πλήγματα για την ελληνική οικονομία είναι ήδη έντονα ορατά. Από την αξία των ελληνικών μετοχών έχουν «σβήσει» πάνω από 7,5 δισ. ευρώ από την αρχή της χρονιάς, καθώς η αγορά έχασε όλα τα κέρδη που είχε εγγράψει από τα τέλη Μαΐου 2019. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου, που είχε υποχωρήσει ως και το 0,90%, έχει εκτιναχθεί 38% υψηλότερα, στο 1,238%. Σύμφωνα με την Moody’s στις 19 Φεβρουαρίου η απόδοση είχε πέσει τόσο χαμηλά, που ήταν σαν να έδινε η αγορά στην Ελλάδα πιστοληπτική βαθμολογία Ba1, δηλαδή δύο σκαλοπάτια πάνω από το B1 που δίνει στη χώρα ο οίκος. Τώρα, η άνοδος της απόδοσης έριξε αυτή τη θεωρητική βαθμολογία (implied rating) ένα σκαλί χαμηλότερα, στο Ba2.
Τα πλήγματα σε επιχειρηματικούς κλάδους
Το «αποτύπωμα» της επιδημίας στην οικονομία και την επιχειρηματική δραστηριότητα συνεχώς μεγαλώνει. Πτήσεις, τουριστικές κρατήσεις, κρουαζιέρες, ειδικές εκδηλώσεις στην χώρα μας και το εξωτερικό και εμπορικές διεθνείς εκθέσεις ακυρώνονται ή αναβάλλονται, διασυνδέσεις δια θαλάσσης και αέρος διακόπτονται, ενώ αρρυθμία επικρατεί σε εισαγωγές και εξαγωγές.
Τουρισμός, ναυτιλία, εφοδιαστική αλυσίδα, εμπόριο ηλεκτρονικών ειδών, λιανεμπόριο εξαγωγές, πρώτες ύλες, αερομεταφορές, είναι οι τομείς όπου ήδη έχουν γίνει αισθητοί οι κραδασμοί, χωρίς ωστόσο να μπορεί να υπολογιστεί ακόμη το μέγεθος των απωλειών. Και αυτό γιατί όπως εξηγούν κύκλοι της αγοράς από τη ναυτιλία, το εμπόριο, τη βιομηχανία και τις εξαγωγές προς το BD, τα πάντα θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη της επιδημίας και κυρίως την ένταση, τη χρονική της διάρκεια και τη γεωγραφική διασπορά της.
Με δεδομένο δε ότι η Κίνα είναι ο βασικός προμηθευτής σε πολλά προϊόντα με χαμηλό κόστος παραγωγής, τόσο στο εμπόριο όσο και στα προϊόντα τεχνολογίας, είναι δύσκολο να εκτιμηθούν οι συνέπειες από την αποκοπή της από τη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα, ιδιαίτερα αν αυτή παραταθεί χρονικά.
Σούπερ μάρκετ σε συναγερμό
Στο οργανωμένο λιανεμπόριο, ήδη από τις αρχές της εβδομάδας έχει αυξηθεί η ζήτηση σε βασικά είδη, με αποτέλεσμα ο τζίρος να εμφανίζει άνοδο κατά 20%, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η πρόσκαιρη αύξηση της ζήτησης είναι ευπρόσδεκτη, καθώς συνηθίζεται την μεγάλη ζήτηση να διαδέχεται περίοδος σημαντικής κάμψης. Πληροφορίες αναφέρουν δε ότι ήδη μεγάλη αλυσίδα σουπερμάρκετ προχώρησε σε ανακλήσεις αδειών, προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο ανεφοδιασμός των καταστημάτων, λόγω της υψηλής ζήτησης.
Ακυρώνονται εκθέσεις
Εξάλλου, μεγάλες διεθνείς εκθέσεις η μια μετά την άλλη ανακοινώνουν την ακύρωση ή την μετάθεση τους χρονικά, όπως το World Mobile Congress, η μεγαλύτερη τεχνολογική έκθεση διεθνώς, η έκθεση στο Ανόβερο, αλλά και η Foodexpo στην Ελλάδα. Σύμφωνα δε με πληροφορίες προς ακύρωση βαίνουν οι FOODEX και η Cosmoprof, χωρίς να αποκλείεται να προστεθούν και άλλες.
Ανησυχία στον τουρισμό
Στον τουρισμό, οι απώλειες από τον κοροναϊό μετρώνται αρχικά στη μείωση των Κινέζων επισκεπτών, που πέρυσι ανήλθαν σε περίπου 200.000, οι οποίοι εκτός από σημαντικό ποσοστό έχουν και υψηλότερο ποσοστό κατά κεφαλήν δαπάνης από τις υπόλοιπες εθνότητες κατά περίπου 30%. Ωστόσο, αν οι απαγορεύσεις μετακινήσεων ενταθούν και υπάρξει γενικευμένη κάμψη των ταξιδιών διεθνώς τότε θα υπάρξει συγκράτηση και στις κρατήσεις σε πτήσεις (ήδη έχουν διακοπεί πτήσεις από και προς Κίνα), αλλά και εν γένει στις αφίξεις και κρατήσεις και στα τουριστικά καταλύματα, περιορίζοντας σημαντικά τον αριθμό των επισκεπτών και από άλλες αγορές πλην της Κίνας.
Σε διεθνές επίπεδο, οι απώλειες στα εισοδήματα από τον τουρισμό εκτιμώνται σε 22 δισ. δολ., σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο μελέτης της Oxford Economics, ποσό που αντιστοιχεί κατά βάση στη μείωση της δαπάνης από τους Κινέζους ταξιδιώτες. Όπως τονίζεται στη μελέτη, οι απώλειες στο τουριστικό εισόδημα μπορεί να ανέλθουν και στα 49 δισ. δολάρια (44,6 δισ. ευρώ) εάν η κρίση διαρκέσει τόσο, όσο κι εκείνη με τον SARS το 2003 και στα 73 δισ. (66,5 δισ.) εάν συνεχισθεί ακόμη περισσότερο.
Οι αερομεταφορές σε... προσγείωση
Όσον αφορά τις αερομεταφορές, προβλέπεται μείωση κατά περίπου 10%, δηλαδή περίπου 4,6 εκατομμύρια πτήσεις, που θα μετέφεραν περίπου 400 εκ. επιβάτες, ενώ αναμένεται ότι θα χαθούν έσοδα πέραν των 30 δισ. δολ., σύμφωνα με το διευθυντή του Μεσογειακού Ιδρύματος Ασφάλειας Πτήσεων, FSF-MED, Χρίστο Πέτρου, ο οποίος επικαλείται υπολογισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας - ICAO και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αεροπορικών Εταιρειών – ΙΑΤΑ.
Όπως τόνισε, «θα υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, αφού οι αερομεταφορές συμβάλλουν στο παγκόσμιο ΑΕΠ με ποσοστό 7%», ενώ υπογράμμισε ότι «στη βάση του τι συνέβη το 2003 με τον SARS, αναμένεται ότι θα χρειαστούν περίπου 8 μήνες για τις πτήσεις να επανέλθουν στα ίδια επίπεδα πριν την επιδημία». Είναι σαφές ότι η μείωση του τομέα των αερομεταφορών θα επηρεάσει αλυσιδωτά την λειτουργία των αεροδρομίων αλλά και τις υποστηρικτικές υπηρεσίες γύρω από αυτά, όπως είναι η παροχή καυσίμων, καταστήματα αφορολογήτων ειδών και όχι μόνο αλλά και υπηρεσίες εδάφους, ταξιδιωτικοί πράκτορες, κ.α.
Πιέζεται η ναυτιλία
Στη ναυτιλία, σύμφωνα με την BIMCO, το ξέσπασμα του κοροναϊού έρχεται στη χειρότερη στιγμή για τον κλάδο που διανύει ένα μεταβατικό στάδιο προσπαθώντας να εξισορροπήσει τις πιέσεις που δέχεται από την εφαρμογή του νέου κανονισμού ΙΜΟ 2020 για τα ναυτιλιακά καύσιμα.
Ο κοροναϊός έχει προκαλέσει σημαντικές πιέσεις όχι μόνο στο ξηρό φορτίο, αλλά και στη ναυλαγορά των τάνκερ. Τα έσοδα για ένα VLCC που πραγματοποιεί το ταξίδι από τον Περσικό στην Κίνα έχουν πέσει από 103.000 δολάρια σε 18.300 δολάρια την ημέρα. Το μεγαλύτερο χτύπημα ωστόσο το δέχεται η αγορά του ξηρού φορτίου, που εξαρτάται σημαντικά από την Κίνα, η οποία αντιπροσωπεύει μερίδιο σε ποσοστό 35% του συνολικού θαλάσσιου εμπορίου (2019).
Ψύχραιμοι οι εξαγωγείς και η ένδυση
Από την πλευρά τους, οι πρόεδροι των Συνδέσμων Βιομηχανιών και Εξαγωγέων Ελλάδος, συστήνουν ψυχραιμία για τις πιθανές επιπτώσεις του κοροναϊού στην οικονομία. Ειδικότερα, επισημαίνουν ότι η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας ενδέχεται πράγματι να προκαλέσει ελλείψεις σε πρώτες ύλες, ωστόσο αυτό που χρειάζεται να επικρατήσει στην παρούσα φάση είναι η σύνεση, καθώς η λήψη των αναγκαίων μέτρων μπορεί να περιορίσει τις πιθανές επιπτώσεις.
Για τον ΣΒΕ το σημαντικότερο πρόβλημα είναι η αβεβαιότητα στην παγκόσμια μεταποιητική δραστηριότητα, η οποία σίγουρα θα ενταθεί σε περίπτωση που εκδηλωθούν είτε φαινόμενα έκτακτης ανάγκης είτε κρίσεων.
Τέλος, σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή του ΣΕΠΕΕ, κ. Θ. Ασλανίδη, το ξέσπασμα της επιδημίας του κορωνοϊού στην Κίνα δεν έχει καμία επίδραση στη λειτουργία των ελληνικών επιχειρήσεων που παράγουν ενδύματα στην ασιατική χώρα, καθώς οι παραλαβές για την ερχόμενη σεζόν είχαν ήδη πραγματοποιηθεί πριν την επιδημία. Επιπλέον, καθώς η κανονικότητα επιστρέφει στην Κίνα, με αρκετά εργοστάσια να έχουν ήδη επανέλθει σε λειτουργία, τα μέλη του ΣΕΠΕΕ δεν αναμένουν καμία αναστάτωση στην εφοδιαστική τους αλυσίδα τους επόμενους μήνες.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
