Ήταν Ιούνιος του 2000 όταν η Ελλάδα έλαβε το «πράσινο φως» από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι πληρούσε τα κριτήρια της Συνθήκης του Μάαστριχ και γινόταν δεκτή ως το 12ο μέλος της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ). Σύντομα το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, το ευρώ, θα ήταν το νέο εθνικό νόμισμα αντικαθιστώντας την δραχμή. Ένα εθνικό επίτευγμα που λίγα χρόνια πριν ούτε εμείς οι Έλληνες δεν πολυ-πιστεύαμε ότι μπορούμε να επιτύχουμε.
Έτσι από την 1η Ιανουαρίου 2002 τέθηκαν σε κυκλοφορία τα κέρματα και τα χαρτονομίσματα του ευρώ, ταυτόχρονα σε 12 χώρες της ΕΕ, η μεγαλύτερη στην ιστορία μετάβαση σε ένα νέο νόμισμα, ένα πραγματικό άλμα για το όραμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Ακολούθησαν ημέρες δόξας για την Ευρώπη και την χώρα μας. Τα χρόνια μετά το 2002 χαρακτηρίστηκαν εύστοχα ως «μήνας του μέλιτος» για το ευρώ ενώ η μικρή Ελλάδα μας βρέθηκε σε μια κατάσταση ευδαιμονίας χωρίς προηγούμενο.
Η ένταξη στο σκληρό πυρήνα των ευρωπαϊκών οικονομιών και η ισχυρή ανάπτυξη των τραπεζών δημιούργησαν την πεποίθηση ότι η χώρα μας εισήλθε σε μια νέα εποχή δυναμικής ανάπτυξης και σύγκλισης με τις προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Οι προοπτικές έμοιαζαν απεριόριστες και αισιοδοξία ανάβλυζε από παντού. Την περίοδο 2000 - 2007 η εγχώρια οικονομία σημείωσε ταχεία ανάπτυξη, στηριζόμενη όμως στην εγχώρια ζήτηση.
Ο Γιώργος Προβόπουλος, που απεβίωσε πρόωρα την προηγούμενη εβδομάδα, ανέλαβε Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος τον Ιούνιο του 2008 όταν η χρηματοπιστωτική κρίση στις ΗΠΑ βρίσκονταν σε πλήρη εξέλιξη και ενώ στην Ελλάδα διανύαμε τις τελευταίες ημέρες της αμεριμνησίας και των ψευδαισθήσεων που συνοψίστηκαν στη φράση του τότε υπουργού Οικονομικών, Γιώργου Αλογοσκούφη, περί «θωρακισμένης οικονομίας».
Ο Γ. Προβόπουλος ως διοικητής πολύ σύντομα βρέθηκε, μαζί με τη χώρα, όχι απλά στα δύσκολα αλλά σε μιας κατάσταση πραγματικού πολέμου. Αγωνίστηκε από μια κομβική θέση ευθύνης, και σε συνεργασία με πολλούς ακόμα που η μοίρα τους έφερε αντιμέτωπους με την πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση, σε συνθήκες ακραίας αβεβαιότητας και αστάθειας όπου η προοπτική ενός ταπεινωτικού Grexit διαγράφονταν πιθανή, με στόχο να διαφυλάξει την εμπιστοσύνη των καταθετών, δηλαδή την πίστη στο τραπεζικό σύστημα, την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και την υλοποίηση μιας νέας τραπεζικής αρχιτεκτονικής.
Στις πολεμικές αυτές συνθήκες αναφέρθηκε ο πρώην αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, τονίζοντας χθες κατά τον αποχαιρετισμό του Γ. Προβόπουλου ότι δέθηκε μαζί του «στο πεδίο της μάχης» και ανέπτυξαν δεσμό φιλίας «οιωνεί στρατιωτικής». Όπως σημείωσε όταν το 2011 ανέλαβε αντιπρόεδρος βρήκε έναν διοικητή με υψηλή αίσθηση εθνικής ευθύνης. Με επίγνωση του ανεξάρτητου ρόλου της ΤτΕ και της ιδιότητας τους μέλους του Δ.Σ. της ΕΚΤ, αλλά πρόθυμο να συνεργαστεί με την κυβέρνηση για να αποφύγει η χώρα την ασύντακτη χρεοκοπία και την ολοσχερή θεσμική ίσως και εθνική καταστροφή. «Λιτός, ψύχραιμος, πρακτικός, συγκεκριμένος, ουσιώδης και αποτελεσματικός ο Γιώργος Προβόπουλος ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση. Στόχος του δεν ήταν η μετάθεση ευθυνών σε άλλους αλλά η συμμετοχή του σε μια εθνική προσπάθεια που συνεπαγόταν υψηλό προσωπικό κόστος. Είχα την τύχη να συνεργαστώ μαζί του στις πιο σκοτεινές ώρες της κρίσης. Όταν οι διαπραγματεύσεις ήταν σκληρές και οι αποφάσεις δύσκολες. Τότε που δοκιμάζεται η προσωπικότητα, η αντοχή και το μέταλλο του ανθρώπου. Η Ελληνική Οικονομία αλλά και η Ελληνική Δημοκρατία οφείλουν πολλά στον Γ. Προβόπουλο. Κατεξοχήν του οφείλει πολλά το ελληνικό τραπεζικό σύστημα», σημείωσε ο κ. Βενιζέλος.
Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, υπογράμμισε ότι ο Γ. Προβόπουλος από τη θέση του διοικητή της ΤτΕ την περίοδο 2008 - 2014, διαχειρίστηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις επιπτώσεις της κρίσης χρέους στον τραπεζικό τομέα. «Τόσο η Πολιτεία όσο και ο ιδιωτικός τομέας, εκτιμώντας το ήθος και τις ικανότητές του, τον τίμησαν, αναθέτοντάς του σημαντικές θέσεις ευθύνης. Και αυτός όμως ανταπέδωσε. Και στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων», σημείωσε.
«Στη διάρκεια της κρίσης, όπως άλλωστε και σε ολόκληρη την ιστορία της, η Τράπεζα της Ελλάδος ήταν ένα σταθερό σημείο αναφοράς, ένα είδος άγκυρας μέσα σε ένα περιβάλλον θυελλωδών αλλαγών και μεγάλης αβεβαιότητας», σημείωσε τον Απρίλιο του 2014 ο Γ. Προβόπουλος στον πρόλογο του βιβλίου της ΤτΕ «Το Χρονικό της Μεγάλης Κρίσης».
Από το πάρτι στη χρεοκοπία
Το 2008 ήταν το 13ο κατά σειρά έτος ισχυρής ανάπτυξης. Στο τέλος του 2008 και στις αρχές του 2009 οι εκτιμήσεις για την κατάσταση της εγχώριας οικονομίας παρέμεναν αισιόδοξες αν και όλες οι εξελίξεις του 2008 έδειχναν ότι η κατάσταση επιδεινώνεται με ταχύτητα υπό την πίεση της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Τον Σεπτέμβριο του 2008 η Lehman Brothers κατέρρευσε ενώ λίγες ημέρες μετά η Ελλάδα δήλωσε ότι το σύνολο των καταθέσεων είναι εγγυημένο. Τον Νοέμβριο ψηφίστηκε δέσμη μέτρων για την ενίσχυση των τραπεζών και της ρευστότητας της οικονομίας.
Το 2009 πραγματοποιήθηκαν εθνικές εκλογές, με τη φράση «λεφτά υπάρχουν» που ειπώθηκε προεκλογικά από τον Γιώργο Παπανδρέου να σημαδεύει εκείνη την περίοδο. Τον Οκτώβριο σχηματίστηκε νέα κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ και κάπου εκεί το «παιχνίδι τελείωσε». Στην πυροδότηση της κρίσης εμπιστοσύνης, αρχικά, για την εγχώρια οικονομία συνέβαλλαν καθοριστικά οι πολλαπλές αναθεωρήσεις των στοιχείων για το έλλειμμα και τα χρέος. Τα σχετικά στοιχεία από τον Δεκέμβριο του 2008 μέχρι τον Οκτώβριο του 2009 αναθεωρήθηκαν 4 φορές και ενώ οι ευρωπαίοι εταίροι ήταν ήδη αναστατωμένοι από την αναθεώρηση που πραγματοποίησε η κυβέρνηση Καραμανλή για καθαρά πολιτικούς λόγους το 2004. Οι αναθεωρήσεις των στοιχείων έλαβαν τεράστια δημοσιότητα στο εξωτερικό.
Τον Οκτώβριο 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε έρευνα για την αξιοπιστία των ελληνικών στοιχείων (με τον Ζ. Γιούνκερ να δηλώνει το περίφημο «the game is over») πυροδοτώντας μεγάλη αβεβαιότητα. Ακολούθησαν διαδοχικές υποβαθμίσεις ενώ το έλλειμμα για το 2009 τελικά ήταν υπερδιπλάσιο του προβλεπόμενου αλλά και των μέχρι τότε εκτιμήσεων. Η αβεβαιότητα ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο ενώ τα διεθνή μέσα επικεντρώθηκαν στη χώρα μας εστιάζοντας στην αναξιοπιστία της χώρας και αμφισβητώντας την αποφασιστικότητα αντιμετώπισης της κρίσης.
Η κυβέρνηση Παπανδρέου έχασε πολύτιμο χρόνο και έκαψε κρίσιμο πολιτικό κεφάλαιο κινούμενη σε ρυθμούς business as usual με τον τότε πρωθυπουργό να μην αντιλαμβάνεται την κρισιμότητα της κατάστασης και το μέγεθος της κρίσης που απαιτούσε ταχύτατες και μεγάλης εμβέλειας κινήσεις για την ανάσχεσή της.
Η Ελλάδα παρέπαιε και η κρίση αξιοπιστίας μεταδίδονταν στο εωρώ και όλη την Ευρώπη. Η χώρα μας όδευε με ταχύτητα σε τοίχο. Τον Απρίλιο 2010 η Ελλάδα ζήτησε την ενεργοποίηση του ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης και στις 2 Μαϊου ΕΕ και ΔΝΤ κατέληξαν σε συμφωνία για την διάσωση της Ελλάδας με ένα πακέτο βοήθειας ύψους 110 δισ. ευρώ. Η εποχή των μνημονίων μόλις ξεκινούσε και ουδείς υποψιαζόταν τί θα επακολουθούσε.
Στις πιο σκοτεινές ώρες της κρίσης
Οι πρώτοι μήνες του μνημονίου ξεκίνησαν ικανοποιητικά, η κοινωνία παρά το σοκ αποδέχθηκε τα μέτρα, και για λίγο φάνηκε ότι ίσως η κατάσταση αντιμετωπίζονταν. Ωστόσο από τις αρχές του 2011 οι καθυστερήσεις έγιναν εμφανείς ενώ στα μέσα του έτους έγινε φανερό ότι το πρόγραμμα εκτροχιάζονταν και απαιτούνταν νέες, ακόμα μεγαλύτερες, παρεμβάσεις.
Η αβεβαιότητα επανήλθε δριμύτερη, οι οικονομία βυθίζονταν στην ύφεση, οι τράπεζες κλονίζονταν από εκροές καταθέσεων και το πολιτικό προσωπικό επιδίδονταν σε έναν διαγκωνισμό λαϊκισμού και εκτός πραγματικότητας υποσχέσεων δημιουργώντας μεγάλη αστάθεια η οποία με τη σειρά της επιδείνωσε περαιτέρω την κατάσταση στην οικονομία και τις τράπεζες. Την κυβέρνηση Παπανδρέου, διαδέχθηκε κυβέρνηση συνεργασίας, με πρωθυπουργό τον Λ. Παπαδήμο, ακολούθησαν διπλές εκλογές το 2012, με την ανησυχία για ένα Grexit να κορυφώνεται, και τον σχηματισμό της κυβέρνησης Σαμαρά.
Η αβεβαιότητα και το φάσμα ενός Grexit οδήγησε σε μαζικές αναλήψεις μετρητών από τις τράπεζες και τεράστιες εκροές καταθέσεων προς ξένες τράπεζες και άλλα περιουσιακά στοιχεία. Η κυκλοφορία μετρητών στην οικονομία εκτοξεύτηκε στα ύψη και από περίπου 7% του ΑΕΠ το 2007 προσέγγισε το 25% του ΑΕΠ το καλοκαίρι του 2012, οπότε και κορυφώθηκε η κρίση αβεβαιότητας.
Το 2010 οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά -27 δισ. ευρώ και το 2011 χάθηκαν ακόμα -35 δισ. καταθέσεων από τις τράπεζες. Τον Ιούνιο 2012 οι καταθέσεις διαμορφώθηκαν στα 150,5 δισ. ευρώ έναντι 237,5 δισ. τον Δεκέμβριο του 2009.
Στο περιβάλλον αυτό το μεγάλο επίτευγμα του Γ. Προβόπουλου ως διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος είναι ότι σε μια περίοδο ακραίας αβεβαιότητας και απώλειας της εμπιστοσύνης κατάφερε, σε συνεργασία ασφαλώς με πολλούς άλλους δημόσιους λειτουργούς και την κυβέρνηση, να διαφυλάξει πλήρως τις καταθέσεις. Δεν χάθηκε ούτε 1 ευρώ, ούτε στην τελευταία συνεταιριστική τράπεζα.
Οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιήθηκαν ενώ πραγματοποιήθηκε μια χωρίς προηγούμενο εξυγίανση του κλάδου με την συγχώνευση - απορρόφηση δεκάδων μικρών τραπεζών και τον σχηματισμό μιας νέας αρχιτεκτονικής με την κυριαρχία τεσσάρων συστημικών τραπεζών. Η διαφύλαξη της πίστης σε εκείνες τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες αποτέλεσε μεγάλο επίτευγμα καθώς οι πολίτες διατήρησαν και ανέκτησαν γρήγορα την εμπιστοσύνη τους στο τραπεζικό σύστημα. Αν είχαν χαθεί καταθέσεις θα απαιτούνταν πολύ περισσότερος χρόνος και προσπάθειες για να επουλωθούν οι πληγές.
Παράλληλα ως διοικητής συνέβαλε στην εθνική προσπάθεια για την αναδιάρθρωση του χρέους.
Τα αεροπλάνα με τα ευρώ
Οι μαζικές αναλήψεις καταθέσεων, με τα μετρητά να κρύβονται κάτω από στρώματα και σε θυρίδες υπό το φόβο ενός Grexit έφερε τις τράπεζες πολλές φορές αντιμέτωπες με τον κίνδυνο να ξεμείνουν από μετρητά οδηγώντας σε ουρές καταθετών και τραπεζικό πανικό. Η Τράπεζα της Ελλάδος, σε συνεργασία με την κυβέρνηση και τις διοικήσεις των τραπεζών, πέρασαν πολλές ημέρες και νύχτες αγωνίας προκειμένου να διατηρηθεί η κανονικότητα στο τραπεζικό σύστημα σε μια χώρα και μια περίοδο όπου τίποτα δεν λειτουργούσε κανονικά.
Εμβληματικό επεισόδιο στις προσπάθειες αυτές, στάθηκε η μαζική μεταφορά με αερογέφυρα μετρητών, το καλοκαίρι του 2012 προκειμένου να συνεχίσουν οι τράπεζες να λειτουργούν κανονικά και να ικανοποιούν τις χωρίς τέλος αναλήψεις μετρητών.
Από το 2011 είχε στηθεί με απόλυτη μυστικότητα μια αερογέφυρα μεταφοράς μετρητών προσπάθεια που κορυφώθηκε το 2012. Όπως αργότερα εξήγησε ο Γ. Προβόπουλος αν εκείνες τις στιγμές δεν ικανοποιούνταν η ζήτηση των πολιτών για μετρητών θα δημιουργούνταν η εντύπωση ότι οι τράπεζες δεν ήταν σε θέση να εξοφλήσουν τους καταθέτες κάτι που θα ενεργοποιούσε ανεξέλεγκτες επιπτώσεις.
Η σύγκρουση με την τρόικα
Η σύγκρουση της Τράπεζας της Ελλάδος με το ΔΝΤ για το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών αποτέλεσε ένα ακόμα εμβληματικό επεισόδιο της κρίσης και αποτύπωσε την επιμονή και αποφασιστικότητα του Γ. Προβόπουλου να υπερασπιστεί το δημόσιο συμφέρον. Και αυτό σε μια εποχή που η πανίσχυρη τρόικα δεν σήκωνε μύγα στο σπαθί της.
Ο Γ. Προβόπουλος ήρθε σε ρήξη με τον εκπρόσωπο του ΔΝΤ, Πολ Τόμσεν. Αρνήθηκε τις αυθαίρετες απαιτήσεις του ΔΝΤ έχοντας πριν αναθέσει στην υψηλού κύρους και αξιοπιστίας BlackRock την διενέργεια stress test όπου αποτυπώθηκε η κατάσταση των τραπεζών και προσδιορίστηκαν οι κεφαλαιακές ανάγκες αισθητά χαμηλότερα των απαιτήσεων του ΔΝΤ. Με όπλο την αποτύπωση της κατάστασης στις τράπεζες από έναν αντικειμενικό κι αξιόπιστο αμερικανικό οίκο (εκείνη την εποχή η Ελλάδα ήταν ταυτισμένη με τον όρο αναξιοπιστία) η ΤτΕ συγκρούστηκε και επιβλήθηκε του ΔΝΤ.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος σημείωσε: «είναι βαθιά χαραγμένη στη μνήμη μου η διαπραγμάτευση με την τρόικα για τους κανόνες ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών διασφαλίζοντας τις καταθέσεις και τα συμφέροντα του ελληνικού δημοσίου».
Όπως σημείωσε ο Γ. Προβόπουλος για το θέμα της ανακεφαλαιοποίησης: «Αν ζητούσαμε αδικαιολογήτως πολλά κεφάλαια από τις τράπεζες, δηλαδή ήμασταν υπέρ το δέον συντηρητικοί και επιβάλλαμε μια υπερκεφαλαιοποίηση των τραπεζών, διατρέχαμε δύο σοβαρούς κινδύνους. Ο πρώτος, να κλονίσουμε την εμπιστοσύνη των καταθετών οι οποίοι θα έλεγαν -και δικαίως- ότι για να χρειάζονται νέα μεγάλη κεφαλαιακή ενίσχυση οι τράπεζες σημαίνει ότι είναι όντως αδύναμες. Γιατί λοιπόν να διατηρεί ή να επαναπατρίσει κάποιος τις καταθέσεις του σε ελληνικές τράπεζες; Ο δεύτερος κίνδυνος θα ήταν ότι οι ιδιώτες που τοποθέτησαν χρήματα στις αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών, στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης του περασμένου καλοκαιριού, θα έχαναν κάθε εμπιστοσύνη στη χώρα και στο τραπεζικό της σύστημα.»
Ψίθυροι και επικρίσεις
Το 2014 σημειώθηκε αλλαγή σκυτάλης στην ΤτΕ με τον καθηγητή Γιάννη Στουρνάρα να αναλαμβάνει νέος διοικητής. Η ελληνική κρίση είχε πολλά ακόμα δραματικά επεισόδια και ο νέος διοικητής βρέθηκε αντιμέτωπος με την αντιμνημονιακή και ακραία εμμονική κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Σημειώνεται ότι παρά τις πολιτικές διαφορές αλλά και τις διαφορετικές αντιλήψεις σε θέματα η συνεργασία του Γ. Προβόπουλου ως διοικητή με τον Γ. Στουρνάρα ως υπουργού Οικονομικών ήταν άψογη, με αμοιβαίο σεβασμό και εκτίμηση, έχοντας ως μόνο στόχο να αποφύγει η χώρα την ασύντακτη χρεοκοπία και την καταστροφή. Κάτι που δεν έγινε στη συνέχεια με την έλευση του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία.
Στα χρόνια που ακολούθησαν διατυπώθηκαν κάποιες αιτιάσεις για το αν ο Γ. Προβόπουλος ενημέρωσε και προειδοποίησε έγκαιρα για τον εκτροχιασμό της χώρας, αιτιάσεις που πίκραιναν τον τέως διοικητή. Όπως σημείωνε λακωνικά όλοι ήξεραν και η ΤτΕ είχε σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.
Εκ των υστέρων πολλά μπορούν να ειπωθούν ωστόσο οι συνθήκες το 2008 και το 2009 ήταν ριζικά διαφορετικές. Αν τοποθετούνταν πρόωρα η ΤτΕ, παρουσιάζοντας σε όλη την λεπτομέρεια την κατάσταση, θα επέτεινε δραματικά την κατάσταση και θα οδηγούσε άμεσα τη χώρα σε αδιέξοδο στερώντας πολύτιμο χρόνο για τη διαχείριση της κατάστασης. Κάτι για το οποίο κατηγορήθηκε αργότερα ο Γ. Παπακωνσταντίνου με τη δήλωση περί Τιτανικού.
Ωστόσο ο Γ. Προβόπουλος είχε προειδοποιήσει ιδιωτικά κυβέρνηση και αντιπολίτευση από νωρίς ενώ δεν δίστασε να προειδοποιήσει ακόμα και μέσω τηλεόρασης το κοινό για τον επερχόμενο εκτροχιασμό. Πιο πριν οι εκθέσεις της ΤτΕ έλεγαν πολλά για το που οδεύει η χώρα.
Το 2008 συναντήθηκε 2 φορές με τον τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Γ. Παπανδρέου.
Σε μια εξαιρετικά ασυνήθιστη για διοικητή ΤτΕ κίνηση το Οκτώβριο του 2009, μετά από συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου, δήλωσε on camera ότι το έλλειμμα στο εννεάμηνο είναι της τάξεων του 10% έχοντας μάλιστα δυναμική να ανέλθει στο 12%.
Η αναγνώριση: Τι είπαν για τον Γ. Προβόπουλο
Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, σημείωσε: «Ο Γιώργος Προβόπουλος προσέφερε σημαντικό έργο, τόσο στον ακαδημαϊκό όσο και στον τραπεζικό τομέα, αλλά και στα δημόσια οικονομικά της χώρας, καθώς και στη νομισματική πολιτική και την εποπτεία του τραπεζικού συστήματος. Είχε σημαντική συμβολή στη δημοσιονομική πολιτική και στην εξυγίανση του τραπεζικού τομέα, και από τη θέση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος την περίοδο 2008-2014, διαχειρίστηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις επιπτώσεις της κρίσης χρέους στον τραπεζικό τομέα. Ο θάνατός του είναι μια μεγάλη απώλεια για την οικογένειά του, τους φίλους του και για το δημόσιο βίο της χώρας».
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, σημείωσε: «Ο Γιώργος Προβόπουλος προσέφερε πολύτιμο έργο στην επιστήμη του, στον τραπεζικό τομέα και στην πατρίδα. Ως Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας λειτούργησε, σε δύσκολες στιγμές για την χώρα μας, με αίσθημα ευθύνης και απέναντι στις φωνές του λαϊκισμού και της πόλωσης. Με τους χειρισμούς του συνέβαλε σημαντικά στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους αλλά και στην αλλαγή σελίδας στον τραπεζικό τομέα. Όπως επίσης ολοκλήρωσε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την θεσμική αποστολή του στην υλοποίηση της νομισματικής πολιτικής και στην εν γένει εποπτεία του τραπεζικού συστήματος.
Ο πρώην αντιπρόεδρος Ευάγγελος Βενιζέλος τόνισε: «Ο Γιώργος Προβόπουλος που έφυγε πρόωρα και με αθόρυβη αξιοπρέπεια έχει καταγραφεί στην οικονομική Ιστορία της χώρας ως Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος τις πιο σκοτεινές και δύσκολες ώρες της κρίσης. Όταν ανέλαβα τον Ιούνιο του 2011 τα καθήκοντα του αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και υπουργού Οικονομικών, βρήκα τον Γιώργο Προβόπουλο στην ΤτΕ, πάντα λιτό, πρακτικό, συγκεκριμένο και αποτελεσματικό. Σεβόμενος πλήρως τη θεσμική ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας και την ιδιότητα του μέλους του ΔΣ της ΕΚΤ, βοήθησε τα μέγιστα σε όλους τους δύσκολους και λεπτούς χειρισμούς που απαιτούσε η αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους, η προστασία των καταθέσεων, η ευστάθεια και η ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματος, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η διαφύλαξη του δημοσίου συμφέροντος. Ευτυχώς είχα την ευκαιρία να τα πω αυτά δημόσια και να τα ακούσει πριν φύγει και τον αποχαιρετώ με τα ίδια αυτά λόγια αναγνώρισης και τιμής σε ένα υψηλό στέλεχος του τραπεζικού συστήματος, σε ένα θεράποντα της οικονομικής επιστήμης πρωτίστως όμως σε ένα δημόσιο λειτουργό. Δεν πρόλαβα να του πω ιδιωτικά, ως φίλο που τον έζησα στο πεδίο της μάχης, όλα όσα ήθελα, ελπίζω όμως ότι τα είχε καταλάβει και διαισθανθεί. Παρακαλώ την οικογένειά του να δεχθεί τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια».
Σε κοινή δήλωσή του ο πρόεδρος του ΔΣ της Eurobank Γιώργος Ζανιάς και ο CEO της Τράπεζας Φωκίων Καραβίας, τόνισαν: «Ο Γιώργος Προβόπουλος κατέλαβε υψηλά αξιώματα και τα τίμησε πάντοτε στο έπακρο. Ως ακαδημαϊκός δάσκαλος διακρίθηκε για την ευρυμάθεια και την επιστημονική του εμβρίθεια. Αναδείχθηκε σε κορυφαίες θέσεις στο τραπεζικό σύστημα, τις οποίες υπηρέτησε με συνέπεια και αίσθημα ευθύνης. Προπάντων, όμως, ως δημόσιος λειτουργός κλήθηκε να διαχειριστεί την πιο δύσκολη και κρίσιμη συγκυρία για τις τράπεζες, την ελληνική οικονομία και τη χώρα. Από τη θέση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας είχε καθοριστική συμβολή στη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος και την έναρξη της πορείας εξόδου της οικονομίας από τη στενωπό της κρίσης. Η καθαρή σκέψη και η αποφασιστικότητά του στις πιο σκοτεινές φάσεις της, ανέδειξε το χαρακτήρα και την ξεχωριστή προσωπικότητά του. Για τον όμιλο της Eurobank αποτέλεσε ξεχωριστή τιμή ότι αποδέχθηκε την πρόσκληση να συνεχίσει την προσφορά του από τη θέση του Προέδρου του Εποπτικού Συμβουλίου της Postbank στη Βουλγαρία. Για εμάς, που είχαμε το προνόμιο να τον γνωρίσουμε από κοντά και την τύχη να συνεργαστούμε μαζί του, για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, με το οποίο ταύτισε τη διαδρομή του, αλλά και για το δημόσιο βίο η απώλειά του προξενεί βαθιά οδύνη και αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό».
Ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank Βασίλης Ψάλτης, σημείωσε: «Ως Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο, διαχειρίστηκε με αποφασιστικότητα τις προκλήσεις, διασφαλίζοντας την προστασία των καταθέσεων, την ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος και, εν τέλει, την αναδιάρθρωσή του. Από τη θέση του Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της Εμπορικής Τράπεζας ηγήθηκε μίας εκ των μεγαλύτερων και πλέον εμβληματικών επενδύσεων στη χώρα μας, ιδιωτικοποιώντας την Τράπεζα μέσω της μεταβίβασής της στη γαλλική Credit Agricole. Όλοι όσοι είχαμε την τύχη να συνεργαστούμε στενά με τον Γιώργο Προβόπουλο θα τον θυμόμαστε πάντα ως Μέντορα που τον θαυμάζαμε για την τόλμη, τη μεθοδικότητα, την εργατικότητα και την αποτελεσματικότητά του. Εκ μέρους της μεγάλης οικογένειας της Αlpha Bank, στην οποία διετέλεσε Οικονομικός Σύμβουλος επί δεκαετία, αλλά και της πρώην Εμπορικής Τράπεζας, εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στους οικείους του».
Ο Μιχάλης Σάλλας προέδρος του Lyktos Group δήλωσε. «Ο Γιώργος Προβόπουλος ήταν ένα υπόδειγμα υψηλού κρατικού λειτουργού. Γνώριζε τη δουλειά του ήταν συνεπής, ειλικρινής, αποφασιστικός, συνετός και ανθρώπινος. Είμασταν συμφοιτητές, συνάδελφοι πανεπιστημιακοί, στενοί συνεργάτες στην Τράπεζα Πειραιώς και ζήσαμε από κοινού τα πρώτα δύσκολα χρόνια της δημοσιονομικής κρίσης. Χωρίς τον Προβόπουλο διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, την περίοδο 2008-2014, τα πράγματα για την Ελληνική Οικονομία και ειδικότερα για το Τραπεζικό Σύστημα, θα είχαν πολύ χειρότερη πορεία».