Διπλάσιες είναι οι ανάγκες του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας ώστε να χειριστεί την αυξημένη παραγωγή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ νέα μελέτη δείχνει ότι απαιτούνται ετήσιες επενδύσεις ενός δισ. ευρώ στο δίκτυο ώστε να αντεπεξέλθει στην πράσινη μετάβαση.
Μετά από τις πολλές επενδύσεις που έχουν γίνει στα φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα, τα εθνικά δίκτυα μεταφοράς ρεύματος τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη δείχνουν αδυναμία να μεταφέρουν αποτελεσματικά την αυξημένη παραγωγή ενέργειας στους καταναλωτές.
Στην Ελλάδα, ο ΑΔΜΗΕ συχνά αναγκάζεται να περικόπτει την πλεονάζουσα ενέργεια που δέχεται το σύστημα για λόγους ασφαλείας και την αποφυγή ενός γενικότερου μπλακ άουτ, προβληματίζοντας τους παραγωγούς που βλέπουν τα προϊόν τους να απορρίπτεται από το σύστημα.
Μιλώντας στο 9ο Συμπόσιο Ενεργειακής Μετάβασης που διοργάνωσε η HAEE, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μανούσος Μανουσάκης, υποστήριξε ότι σήμερα δεν υπάρχει πρόβλημα ηλεκτρικού χώρου, ωστόσο σε 3-5 χρόνια από τώρα θα υπάρχει.
Σήμερα έχουμε «ηλεκτρισμένα» κοντά στα 14 GW, ενώ το σύστημα χωράει 19GW. Μέχρι το 2030, από 19GW το σύστημα θα χωράει 29 GW. Όμως, οι όροι σύνδεσης που δίνουμε έχουν ήδη φτάσει τα 29GW, και έρχονται πολλοί περισσότεροι, τόνισε ο ίδιος.
«Το τεράστιο επενδυτικό ενδιαφέρον για την κατασκευή έργων ΑΠΕ, θα οδηγήσει στην εξάντληση του ηλεκτρικού χώρου μέσα στα επόμενα χρόνια. Δουλεύουμε από κοινού με την Ομάδα εργασίας του ΥΠΕΝ για να δημιουργηθεί ένα ρυθμιστικό πλαίσιο περικοπών για τη χώρα», ανέφερε.
Κατέστησε σαφές πως δεν γίνεται ο ΑΔΜΗΕ να αποζημιώνει την ενέργεια που περικόπτεται, από τη στιγμή που έχει ήδη ενημερώσει για τον υπάρχοντα ενεργειακό χώρο και τα όρια του συστήματος, προσθέτοντας ωστόσο ότι μεσοπρόθεσμα η αποθήκευση αναμένεται να περιορίσει το πρόβλημα.
Αναφορικά με τα μελλοντικά σχέδια του διαχειριστή, δήλωσε πως «έχουμε ήδη ξεκινήσει τον μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό για ένα ηλεκτρικό σύστημα που να χωράει περισσότερες ΑΠΕ από αυτές που αντιστοιχούν στη ζήτηση, προκειμένου να είμαστε σε θέση να υλοποιήσουμε την εθνική στρατηγική περί εξαγωγών ενέργειας».
Στο πλαίσιο αυτό, διευκρίνισε ότι οι ανάγκες είναι τόσο μεγάλες, που χρειάζεται μεσοπρόθεσμα να ενισχύσουμε σε τέτοιο βαθμό το ηλεκτρικό σύστημα, σαν να κατασκευάζουμε ένα δεύτερο, σε επίπεδο κορμού, ώστε να υπάρχει αρκετός ηλεκτρικός χώρος για να μπορεί να διοχετευθεί προς το εξωτερικό η ενέργεια που παράγεται στη χώρα ή προέρχεται από την ευρύτερη περιοχή, προς την Ευρώπη.
Οι επενδυτικές ανάγκες
Επενδύσεις της τάξεως του ενός δισ. ευρώ απαιτούνται για τα δίκτυα διανομής της Ελλάδας ώστε να προχωρήσει η χώρα με επιτυχία στην πράσινη μετάβαση ως το 2050 σύμφωνα με μελέτη της Eurelectric "Grids for Speed", που παρουσιάστηκε στα πλαίσια του συνεδρίου της που έλαβε χώρα στην Αθήνα αυτή την εβδομάδα.
Για την Ελλάδα, η μελέτη της Eurelectric προβλέπει ότι η ζήτηση για ρεύμα θα αυξηθεί από τις 50 στις 80 τεραβατώρες με ορίζοντα το 2050, ενώ η παραγωγή ηλεκτρισμού από πράσινες πηγές υπολογίζεται να αυξηθεί έως τις 125 τεραβατώρες μέσα στα επόμενα 26 χρόνια.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι ανάγκες επένδυσης είναι, επίσης, τεράστιες. «Χρειάζονται 67 δισ. ευρώ επενδύσεις ετησίως έως το 2050 για να παραχθεί ένα δίκτυο διανομής που θα επιτρέψει την ενεργειακή μετάβαση. Η αποτυχία έγκαιρης προετοιμασίας του δικτύου όχι μόνο θα επιβραδύνει την ενεργειακή μετάβαση αλλά θέτει σε κίνδυνο την ενεργειακή ασφάλεια και τα οφέλη της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές», γράφει η έρευνα.
«Το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκεται πλέον σε εξαιρετική περίοδο ανάπτυξης, πράγμα που σημαίνει ότι το επενδυτικό προφίλ είναι εμπροσθοβαρές. Οι επενδύσεις πρέπει να διπλασιαστούν μέχρι το 2040 από τα περίπου 36 δισ. ευρώ σήμερα, και στη συνέχεια να συνεχίσουν στο 1,7 φορές των σημερινών επίπεδων έως το 2050», προσθέτει.
Στην Ελλάδα, γίνονται ορισμένα βήματα σε αυτή την κατεύθυνση, αν και πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα ο ενεργειακός σύμβουλος του πρωθυπουργού, Νίκος Τσάφος, οι επενδύσεις στο δίκτυο μεταφοράς και διανομής από τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ σχεδόν διπλασιάστηκαν στα 1,2 δισ ευρώ πέρυσι.
«Οι επενδύσεις στα δίκτυα μεταφοράς και διανομής σχεδόν διπλασιάστηκαν το 2023 έναντι του 2020-2022 και είναι σχεδόν τρεις φορές υψηλότερες από ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο σημείο από το 2012 έως το 2019», γράφει σε ανάρτηση του ο ίδιος.
«Αυτοί οι αριθμοί δείχνουν επίσης μια ιδιαίτερη πρόκληση για την Ελλάδα - ότι τα δίκτυά μας παραμελήθηκαν κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Τώρα, μετά από χρόνια στασιμότητας, οι επενδύσεις επιτέλους αυξάνονται σύμφωνα με τις ανάγκες του συστήματος», συνεχίζει.
«Έχουμε πολύ δρόμο ακόμα, φυσικά. Αλλά σε έναν κόσμο όπου οι αναβαθμίσεις του δικτύου αναδεικνύονται ως το απαραίτητο συστατικό για τη μετάβαση, αυτοί οι αριθμοί είναι ενθαρρυντικοί - και δείχνουν ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να πρωτοστατεί στην ενεργειακή μετάβαση».