Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιταχύνει τις προσπάθειες για την επίλυση εμπορικής διένεξης με την Κίνα σχετικά με τους ελέγχους στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, ενώ ταυτόχρονα αναζητά τρόπους να μειώσει την εξάρτησή της από τα πολύτιμα αυτά μέταλλα της ασιατικής χώρας.
Την ώρα που η ΕΕ επιχειρεί να βρει λύση στους κινεζικούς περιορισμούς, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις με το Πεκίνο. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε συμφωνία με τον Κινέζο ομόλογό του, Σι Τζινπίνγκ, για το ζήτημα των εξαγωγών, χωρίς να είναι σαφές ποια θα είναι η επίδραση αυτής της εξέλιξης στις συνομιλίες ΕΕ-Κίνας.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανέφερε στις Βρυξέλλες πως «κατ' αρχήν καλωσορίζουμε κάθε εξέλιξη που αφαιρεί φραγμούς στις παγκόσμιες εμπορικές ροές», υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι η ΕΕ επικεντρώνεται στη δική της διμερή εμπορική δέσμευση με την Κίνα. Υψηλού επιπέδου τεχνικές συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών έχουν προγραμματιστεί στις Βρυξέλλες.
Πρόσφατα, η Κίνα ανακοίνωσε νέους ελέγχους στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, υλικών κρίσιμων για την παραγωγή μαγνητών που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία αυτοκινήτου, ηλεκτρονικών και άμυνας. Η διένεξη επιδεινώθηκε μετά την απόφαση της Ολλανδίας να θέσει υπό επιτήρηση την κινεζικής ιδιοκτησίας εταιρεία Nexperia, οδηγώντας το Πεκίνο στην απαγόρευση επανεξαγωγών προς την Ευρώπη.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρότεινε δέσμη μέτρων για τη γρήγορη μείωση της ευρωπαϊκής εξάρτησης από τις κινεζικές πρώτες ύλες. Σύμφωνα με την ίδια, οι κινεζικοί περιορισμοί προκάλεσαν διακοπή παραγωγής σε ευρωπαϊκές εταιρείες και οικονομικές ζημίες, ενώ απειλούν τη σταθερότητα των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων.
«Βραχυπρόθεσμα, επικεντρώνουμε στην εξεύρεση λύσεων με τους κινέζους ομολόγους μας, αλλά είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε όλα τα εργαλεία που έχουμε στην εργαλειοθήκη μας για να απαντήσουμε, αν χρειαστεί», τόνισε η φον ντερ Λάιεν.
Οι λόγοι της ευρωπαϊκής εξάρτησης από την Κίνα
Η Ευρώπη βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εισαγωγές πρώτων υλών από την Κίνα, απαραίτητων για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια και την τεχνολογική ανάπτυξη. Οι σπάνιες γαίες, το λίθιο, το κοβάλτιο, το νικέλιο και οι ηλιακοί συλλέκτες αποτελούν κρίσιμα στοιχεία για τη βιομηχανία, σύμφωνα με ειδικούς που μίλησαν στο τσεχικό πρακτορείο CTK.
Η Κίνα κυριαρχεί τόσο στην παραγωγή όσο και στην επεξεργασία σπάνιων γαιών, εξασφαλίζοντας σχεδόν μονοπωλιακή θέση στην παγκόσμια αγορά. Παρότι χώρες όπως η Βραζιλία, η Ινδία και η Αυστραλία παράγουν επίσης σπάνιες γαίες, η ευρωπαϊκή εξάρτηση παραμένει έντονη, καθώς η εξόρυξη και επεξεργασία είναι δαπανηρή και περιβαλλοντικά επιζήμια.
Όπως σημειώνει η Ντομίνικα Ρεμζοβά της Ένωσης για τις Διεθνείς Υποθέσεις, ο μεγαλύτερος κίνδυνος αφορά τη φάση της επεξεργασίας, όπου η Κίνα έχει αναπτύξει σημαντικές δυνατότητες. Η Ευρώπη διαθέτει αποθέματα, αλλά όχι επαρκή υποδομή επεξεργασίας.
Οι εξαρτήσεις αυτές θέτουν σε κίνδυνο βασικούς βιομηχανικούς τομείς, όπως το αυτοκίνητο, την ενέργεια, τις ανανεώσιμες πηγές, τη χημική και τη φαρμακευτική βιομηχανία, σύμφωνα με τη Σουσάνα Κρουλιτσοβά του Πανεπιστημίου του Καρόλου στην Πράγα.
Για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις, η ΕΕ έχει θεσπίσει τον Κανονισμό για Κρίσιμες Πρώτες Ύλες, με στόχο τη διασφάλιση αξιόπιστης και βιώσιμης προμήθειας. Ωστόσο, η αύξηση της ζήτησης υπερβαίνει τον ρυθμό μείωσης της εξάρτησης, όπως επισημαίνουν ειδικοί.
Η στρατηγική της ΕΕ για την ανεξαρτησία
Ο Φόλκερ Τράιερ, επικεφαλής για το εξωτερικό εμπόριο στο Γερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (DIHK), τόνισε την ανάγκη η ΕΕ να αναπτύξει αυτόνομη στρατηγική διαλόγου με την Κίνα για τις σπάνιες γαίες, επισημαίνοντας ότι η εξάρτηση από τις ΗΠΑ δεν αποτελεί βιώσιμη λύση για την Ευρώπη.
Η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν ανέδειξε τη σημασία της ευρωπαϊκής ανεξαρτησίας στους τομείς της ενέργειας, των πρώτων υλών, της άμυνας και της ψηφιακής βιομηχανίας, ανακοινώνοντας αυξημένες επενδύσεις σε στρατηγικά προγράμματα παραγωγής και επεξεργασίας πρώτων υλών, καθώς και ενίσχυση συνεργασιών με χώρες όπως η Ουκρανία, η Αυστραλία, ο Καναδάς και άλλες.
Η Κομισιόν έχει επιλέξει 47 «στρατηγικά προγράμματα» για τη διαφοροποίηση της πρόσβασης σε πρώτες ύλες, τα οποία εκτείνονται σε 13 κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Παράλληλα, δημιουργείται κοινή ευρωπαϊκή πλατφόρμα για αγορά και αποθήκευση κρίσιμων πρώτων υλών, με λεπτομέρειες να αναμένονται εντός του Νοεμβρίου.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
