Την έντονη επιχειρηματική κινητικότητα που έχει αναπτυχθεί στην Ελλάδα μετά την πανδημία επιβεβαιώνουν τα στοιχεία για τις εξαγορές και συγχωνεύσεις της περιόδου 2021 - 2023. Σύμφωνα με τη σχετική καταγραφή από την Deloitte, σε αυτή την τριετία έγιναν συνολικά 357 επιχειρηματικές συμφωνίες, συνολικής αξίας 23,4 δισ. ευρώ, ενώ την αμέσως προηγούμενη τετραετία η αξία των συμφωνιών ήταν 18,6 δισ. ευρώ.
Η καλύτερη χρονιά ήταν το 2021, με συμφωνίες αξίας 9,7 δισ. ευρώ, στις οποίες περιλαμβάνεται και η μεταβίβαση της Εγνατίας Οδού (2,8 δισ. ευρώ). Το 2022 και το 2023 καταγράφηκε μείωση, όπως άλλωστε συνέβη και παγκοσμίως, καθώς, όπως εξηγεί η Delotte, επικράτησαν ανησυχίες για ύφεση και πληθωρισμό, παράλληλα με την κλιμάκωση του κόστους χρηματοδότησης, με συνέπεια οι επενδυτές να υιοθετήσουν μια στάση αποστροφής κινδύνου, επιλέγοντας να περιμένουν ευνοϊκότερους όρους για τα megadeals και προτιμώντας μικρότερες συναλλαγές.
Στην Ελλάδα, ενώ η αξία των συναλλαγών μειώθηκε στα 7,3 και στα 6,4 δισ., αντίστοιχα, τη διετία 2022 - 2023, ωστόσο αυξήθηκε κατακόρυφα ο αριθμός των συναλλαγών: 138 το 2022 και 129 το 2023 (στις συναλλαγές του 2023 περιλαμβάνεται και η μεταβίβαση της Αττικής Οδού, ύψους 3,3 δισ. ευρώ).
Όπως παρατηρεί η Delotte, παρά τη συνολική μείωση της αξίας συναλλαγών, αξιοσημείωτες συναλλαγές άσκησαν σημαντικό αντίκτυπο στην εγχώρια αγορά, με μεγάλες εταιρείες να επιδιώκουν εξαγορές για τη διεύρυνση των χαρτοφυλακίων τους, ενώ οι ιδιωτικοποιήσεις και οι παραχωρήσεις έχουν ενισχύσει το εγχώριο περιβάλλον συγχωνεύσεων και εξαγορών. Επιπλέον, η επικρατούσα τάση ενοποίησης παραμένει εμφανής σε διάφορους τομείς.
Τρεις κλάδοι με έντονη κινητικότητα
Αναφερόμενη στους κλάδους όπου καταγράφηκε έντονη κινητικότητα, η Deloitte σημειώνει τρεις:
- Καταναλωτικά προϊόντα και υπηρεσίες. Συνολική Αξία: 67,4 εκατ. με 14 συναλλαγές όπου γνωστοποιήθηκε η αξία τους. Δέκα συμφωνίες στον τομέα της φιλοξενίας, καθώς ο ελληνικός τουρισμός προσελκύει θεσμικούς επενδυτές που αναγνωρίζουν τη δυναμική και τις ευκαιρίες του κλάδου. Η εξαγορά της Κωτσόβολος από τη ΔΕΗ ξεχωρίζει ως μια εμβληματική συμφωνία που θα αναμορφώσει τον κλάδο του λιανεμπορίου.
- Ενέργεια, Πρώτες ύλες & Βιομηχανία. Συνολική αξία: 4,206 δισ. με 12 συναλλαγές που έγινε γνωστή η αξία τους, περιλαμβανομένης της μεταβίβασης της Αττικής Οδού. Εκτός από τις εγχώριες συμφωνίες, 11 συναλλαγές συνδέονται με εξαγορές εκτός Ελλάδας, εστιάζοντας κυρίως στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Οι μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι βιώνουν μετασχηματιστικές αλλαγές, αποκτώντας επιχειρήσεις από διάφορους τομείς, προκειμένου να διευρύνουν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες.
- Τεχνολογία, ΜΜΕ & Τηλεπικοινωνίες. Συνολική Αξία: 258 εκατ. (20 συμφωνίες με γνωστή αξία). Η Ελλάδα έχει τοποθετηθεί αποφασιστικά ως τεχνολογικός κόμβος, προσελκύοντας επενδύσεις από μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας στον εγχώριο τεχνολογικό τομέα. Οι τεχνολογικοί κολοσσοί δείχνουν όλο και περισσότερο ενδιαφέρον για τις ελληνικές startups, συμβάλλοντας στην ενίσχυση του τοπικού οικοσυστήματος.
Η κλαδική κατανομή των επιχειρηματικών συμφωνιών
Τα deals σε ξένες αγορές
Οι ελληνικές εταιρείες, σημειώνει η Deloitte, έχουν επιδείξει αξιοσημείωτη εξωστρέφεια μέσω σημαντικών εξαγορών στο εξωτερικό, υπογραμμίζοντας την ικανότητά τους να ανταγωνίζονται στη διεθνή αγορά. Ειδικότερα, οι εταιρείες του ενεργειακού τομέα έχουν διευρύνει το χαρτοφυλάκιό τους στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), αποκτώντας εγκαταστάσεις σε γειτονικές περιοχές, όπως τα Βαλκάνια και η Κύπρος. Τις τρεις σημαντικότερες συμφωνίες σε αγορές του εξωτερικού πραγματοποίησαν η ΔΕΗ, η Mytilineos και η Eurobank.
Οι κλάδοι που ξεχωρίζουν
Παρουσιάζοντας τις εξελίξεις στους βασικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, η Deloitte σημειώνει ότι
- Οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται σε τροχιά ανάπτυξης, βρίσκονται σε διαδικασία αναδιάρθρωσης και επωφελούνται από την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, τις επιτυχημένες εκδόσεις ομολόγων και τους ισχυρούς ισολογισμούς. Αυτό έχει προσελκύσει ξένους επενδυτές, τονώνοντας τη χρηματιστηριακή αγορά και δημιουργώντας νέες επενδυτικές ευκαιρίες.
- Η Ελλάδα, γνωστή για το καθεστώς της ως ναυτιλιακός κόμβος, αντιμετωπίζει συνεχιζόμενες προκλήσεις στη ναυτιλιακή βιομηχανία της, που χαρακτηρίστηκε από διαταραχές στην πρόσληψη ναυτικών κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID 19 και ζητήματα εφοδιαστικής αλυσίδας που απορρέουν από γεωπολιτικά γεγονότα. Παρά τα εμπόδια αυτά, οι διακεκριμένοι πλοιοκτήτες της χώρας εξακολουθούν να επιβλέπουν έναν εκτεταμένο εμπορικό στόλο.
- Στον τομέα του τουρισμού, η Ελλάδα έχει αξιοποιήσει επιδέξια τα ανταγωνιστικά της πλεονεκτήματα, επιδεικνύοντας ανθεκτικότητα και προσαρμοζόμενη στις εξελισσόμενες τουριστικές συμπεριφορές. Συγκεκριμένα, το 2023, η Ελλάδα πέτυχε αξιέπαινες επιδόσεις στον τουρισμό, επιδεικνύοντας την ικανότητά του να πλοηγηθεί στο μεταβαλλόμενο τοπίο και να διατηρήσει μια ισχυρή θέση σε δύο σημαντικούς τομείς που συνεισφέρουν στο ΑΕΠ.
- Ο τομέας της ενέργειας παραμένει ζωτικής σημασίας. Το 2023, η απαλλαγή από τις εκπομπές ρύπων έχει αναδειχθεί ως επείγουσα προτεραιότητα, γεγονός που επισημάνθηκε από τη δημοσίευση του νέο Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το οποίο θέτει φιλόδοξους στόχους.
- Ο κατασκευαστικός κλάδος βρίσκεται σε άνοδο, χάρη στην αυξημένη οικονομική στήριξη από ενωσιακούς και εθνικούς πόρους, σε συνδυασμό με την ισχυρή συνεργασία δημόσιου - ιδιωτικού τομέα. Ταυτόχρονα, ο τομέας των ακινήτων βλέπει ελπιδοφόρες προοπτικές, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικά βιώσιμων αναπτύξεων και πολλών έργων υποδομής που προγραμματίζονται πανελλαδικά. Αυτή η διπλή δυναμική σηματοδοτεί μια περίοδο ανάπτυξης και ευκαιριών τόσο στον τομέα των κατασκευών όσο και στον τομέα των ακινήτων, που χαρακτηρίζεται από αυξημένες επενδύσεις και δέσμευση για βιωσιμότητα.