Φουλ τις μηχανές για τον δεύτερο κύκλο ανάπτυξης των λιμανιών της χώρας έχει βάλει το ΤΑΙΠΕΔ. Ακολουθώντας νέα πορεία πλεύσης για τα λιμάνια του Λαυρίου και της Αλεξανδρούπολης, βάζει πλώρη για την αναβάθμιση του λιμενικού χάρτη από τη Ραφήνα ως την Κέρκυρα και τη Σούδα. Εκκρεμότητα παραμένει η αξιοποίηση του λιμανιού του Βόλου, που είναι στον πάγο για τουλάχιστον ένα ακόμα έτος εξαιτίας του Daniel, με τον διαγωνισμό για τα έργα αποκατάστασης να αναμένεται στα μέσα Ιουνίου.
Έχοντας αποδειχθεί τα πλέον ανθεκτικά περιουσιακά στοιχεία του Ταμείου μέσα στην πανδημία, οι περιφερειακοί λιμένες βρίσκονται στο προσκήνιο του ενδιαφέροντος. Η άνοδος του τουρισμού και η θετική πορεία της κρουαζιέρας, σε συνδυασμό με την αναζήτηση εναλλακτικών οδών για τα εμπορεύματα, ανοίγουν νέες προοπτικές.
Ο πρώτος κρίκος της αλυσίδας είναι το Λαύριο, όπου οι επιβάτες κρουαζιέρας το 2023 αυξήθηκαν κατά 46,3% από το προηγούμενο έτος, φτάνοντας τους 139.000. Η στροφή της τελευταίας τριετίας στο homeporting έχει φέρει αύξηση εσόδων. Για το 2023, σημείωσε ρεκόρ με εκτιμώμενα έσοδα 6,5 εκατ. έναντι 6,09 εκατ. ευρώ το 2022.
Έτσι, το ΤΑΙΠΕΔ έλαβε την απόφαση να μην ακολουθήσει το σύνηθες μοντέλο της πώλησης του 67%, αλλά πλειοψηφικού πακέτου τουλάχιστον 50% συν μία μετοχή, ώστε μέρος της υπεραξίας που αναμένεται να δημιουργήσει το λιμάνι της Λαυρεωτικής στο άμεσο μέλλον να το καρπωθεί το Δημόσιο. Η κατάθεση προσφορών έλαβε τη Μεγάλη Παρασκευή μία δεκαπενθήμερη παράταση ως τις 30 Μαΐου. Ενδιαφέρον αναμένεται να εκφράσουν εκτός από εγχώριους και διεθνείς παίκτες της κρουαζιέρας.
Αναπτυξιακό πλάνο για το λιμάνι της Ραφήνας
Συμπληρώνοντας το λιμενικό «τρίγωνο» της Αττικής, δρομολογείται η αξιοποίηση και της Ραφήνας, που αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας σε όρους επιβατικής κίνησης μετά τον Πειραιά. Παράλληλα, μαζί με το Λαύριο, οι δύο λιμένες της Αττικής σχεδιάζεται να γίνουν το πρώτο δίπολο «πράσινων» λιμανιών της χώρας, με στροφή στις ΑΠΕ.
Το master plan του λιμανιού της Ραφήνας, που τέθηκε σε διαβούλευση από το ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο λειτουργεί ως αρχή σχεδιασμού, προβλέπει επέκταση του παλαιού και του νέου λιμανιού, με την ανάπτυξη νέου terminal επιφάνειας 2.800 τ.μ., χώρων αναψυχής και υδατοδρομίου, δυναμικότητας ενός υδροπλάνου. Ακόμη, περιλαμβάνει τη δημιουργία κλειστού τριώροφου πάρκινγκ για 210 οχήματα, αλλά και σταθμού του Προαστιακού σιδηροδρόμου, επιφάνειας 1.500 τ.μ., που σχεδιάζεται να φτάσει στο μέλλον στη Ραφήνα.
Η ανάπτυξη του λιμανιού συνδυάζεται πάντως και στο master plan με τη σύνδεση με το σύγχρονο οδικό δίκτυο, μέσω επέκτασης της Αττικής Οδού από το ύψος περίπου των Σπάτων. Πρόκειται για ένα από τα έργα που αναζητούν χρηματοδότηση, καθώς το ΕΣΠΑ έχει βγει τελείως από το κάδρο για οδικά έργα στην Αττική.
Τα νέα στοιχήματα
Η νέα ρότα που χαράχθηκε για την Αλεξανδρούπολη, με το ΤΑΙΠΕΔ να αναλαμβάνει τα έργα αναβάθμισης, αλλά και την εκπόνηση του master plan για την ανάπτυξη του στρατηγικής σημασίας λιμανιού της Βόρειας Ελλάδας, άνοιξε ένα νέο πεδίο δράσης. Έτσι, η ειδική μονάδα ωρίμανσης έργων, το PPF, ανέλαβε ακόμη δύο έργα σχεδόν 23 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Το ένα αφορά στην ανέγερση νέου σταθμού επιβατών στο λιμάνι της Σούδας, σύμφωνα με το master plan, συμπεριλαμβανομένων χώρου εξυπηρέτησης επιβατών ακτοπλοΐας και κρουαζιεροπλοίων, κτηρίων διοίκησης και χώρων ελέγχων Schengen. Το δεύτερο έργο αφορά στην εκβάθυνση της λιμενολεκάνης και του διαύλου ναυσιπλοΐας του λιμένα της Στυλίδας. Ο ορίζοντας υλοποίησης των δύο έργων είναι το τέταρτο τρίμηνο του 2025.
Ακόμη, εξετάζεται η προσφορότερη μέθοδος αξιοποίηση ενός ακόμη λιμένος με ιδιαίτερη συνεισφορά στο τουριστικό αποτύπωμα. Πρόκειται για το λιμάνι της Κέρκυρας, οι υποδομές του οποίου είναι σε καλή κατάσταση και θεωρείται ότι μπορεί να προσελκύσει σημαντικό ενδιαφέρον, λόγω της εγγύτητας στα λιμάνια της Αδριατικής και της Ιταλίας.
Εντωμεταξύ, βγήκε σε διαβούλευση η στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για τη μαρίνα Λευκίμμης, που χωροθετείται στο νοτιοανατολικό άκρο του νησιού. Η ανάπτυξη της μαρίνας αποσκοπεί στην καλύτερη διαχείριση των τουριστικών ροών και της αυξανόμενης ζήτησης για θέσεις ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής.
Η χερσαία ζώνη της μαρίνας θα έχει συνολική επιφάνεια 31 στρεμμάτων περίπου, ως επί το πλείστον εντός της χερσαίας ζώνης του λιμανιού της Λευκίμμης. Η μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση θα ανέρχεται σε 5.500 τ.μ. Ως σύγχρονος τουριστικός λιμένας, θα προσφέρει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες συντήρησης σκαφών, εστίασης και αναψυχής, καθώς επίσης εμπορικές και αθλητικές δραστηριότητες.
Στον «πάγο» οι υπογραφές για τον Βόλο
Όπως έχει γράψει το «BD», οι μεγάλες ζημιές που προκάλεσαν τα δύο ακραία φαινόμενα του περασμένου Σεπτεμβρίου, Daniel και Elias, δημιούργησαν έναν «κενό χρόνο» για το λιμάνι του Βόλου, στη διάρκεια του οποίου θα ξεθολώσει και το τοπίο για την παραχώρηση του 67%. Ο διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ για τα έργα αποκατάστασης, ύψους 6,2 εκατ. ευρώ, αναμένεται να ξεκινήσει στα μέσα Ιουνίου, ενώ έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση περίπου 5 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Ο προϋπολογισμός θα οριστικοποιηθεί όταν ολοκληρωθούν οι σχετικές προμελέτες και αφού αποφασιστούν οι τεχνικές λύσεις που θα εφαρμοστούν, ενώ ο ΟΛΒ θα συνδράμει και με δικούς του πόρους. Η πλήρης αποκατάσταση της επιχειρησιακής λειτουργίας του λιμανιού αναμένεται να διαρκέσει 12 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης. Στόχος είναι τα έργα για την απομάκρυνση των συσσωρευμένων βυθοκορημάτων να ολοκληρωθούν πριν από την έναρξη της τουριστικής περιόδου του 2025, με το βλέμμα στην επανέναρξη της κρουαζιέρας.
Σε αυτό το διάστημα του ενάμιση έτους εκτιμάται ότι θα έχει διαφανεί πια και το «μέλλον» της παραχώρησης του λιμανιού, με τον ΟΛΘ να έχει αναδειχθεί προτιμητέος επενδυτής έναντι προσφοράς 51 εκατ. ευρώ. Όμως η προσφυγή στο ΣτΕ του ομίλου Goldair, που ανακηρύχθηκε επιλαχών προτιμητέος επενδυτής, με προσφορά που εικάζεται ότι φτάνει στο ήμισυ εκείνης του ΟΛΘ, έχει τραβήξει χειρόφρενο στις διαδικασίες. Έχει μάλιστα διαμηνυθεί ότι η υπόθεση θα πάρει τον δρόμο και για τα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Πολλοί είναι εκείνοι, πάντως, που εκτιμούν ότι μία δικαίωση του ομίλου θα σημάνει ουσιαστικά και το φινάλε του διαγωνισμού.