Οι καθυστερήσεις φέρνουν πάντα γκρίνιες και αρρυθμίες στα μεγάλα έργα. Μία τέτοια περίπτωση είναι και η Γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας, με το μπρα-ντε-φερ μεταξύ του υπουργείου Υποδομών και της αναδόχου κοινοπραξίας να έχει ξεκινήσει σε επίπεδο διεκδικήσεων.
Τις προηγούμενες ημέρες, το υπουργείο Υποδομών απέρριψε ένσταση της αναδόχου κοινοπραξίας ΑΒΑΞ - Ghella - Alstom, σχετικά με αίτημα αποζημίωσης ύψους 2.164.629,21 εκατ. ευρώ, ήτοι 50.340,21 ευρώ ημερησίως (πλέον ΦΠΑ).
Δημόσιες τοποθετήσεις του προηγούμενου διαστήματος είχαν προϊδεάσει για μία τεταμένη περίοδο, αφού το έργο μετρά μία καθυστέρηση ενός έτους, χωρίς όμως να εκφράζεται μέχρι στιγμής ανησυχία για την υλοποίησή του. Τα αιτήματα αποζημιώσεων και παρατάσεων είναι δυστυχώς μία διαχρονική μάστιγα που έχει ταλαιπωρήσει όλα τα μεγάλα έργα της χώρας μέχρι σήμερα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αλλά και ερωτήματα για την πορεία του έργου, δημιουργεί η επιχειρηματολογία των δύο πλευρών, με την ανάδοχο να κάνει λόγο για μεγάλες καθυστερήσεις στην παράδοση των χώρων του έργου, κατά τις πρόδρομες εργασίες, που συμπαρασύρουν και το κυρίως έργο. Από την πλευρά της η αρμόδια υπηρεσία, αποδίδει στην ανάδοχο καθυστερήσεις στην εκπόνηση των απαραίτητων μελετών, ακόμα και για εργοτάξια που της έχουν παραδοθεί.
Υπενθυμίζεται πως σε δημόσια τοποθέτησή του ο υφυπουργός κ. Νίκος Ταχιάος, έχει διαμηνύσει στον εργολάβο της Γραμμής 4 ότι οφείλει να ολοκληρώσει το έργο το 2029 βάσει της υπογεγραμμένης σύμβασης, σημειώνοντας, παράλληλα, ότι η εταιρεία έχει λάβει και πριμ έγκαιρης υλοποίησης 57,7 εκατ. ευρώ το οποίο σε άλλη περίπτωση θα κληθεί να επιστρέψει.
Παρατεταμένη αδράνεια
Ειδικότερα, βάσει της επιστολής που έστειλε στην Ελληνικό Μετρό, στις 17 Φεβρουαρίου 2023, που αποτέλεσε και τη βάση του αιτήματος, η κοινοπραξία εστίασε στις καθυστερήσεις ως προς τις παραδόσεις των χώρων για την ανάπτυξη των εργοταξίων του έργου. Ως απόρροια των καθυστερήσεων, σημείωνε τότε πως δεν υπάρχει των ορθολογικός σχεδιασμός για τον προγραμματισμό των μελετών και εργασιών του έργου, «ως εκ τούτου υποχρεώνεται η ίδια σε παρατεταμένη αδράνεια και σε υποαπασχόληση των διατιθέμενων πόρων της».
Όπως ισχυρίζεται, μάλιστα, η ανάδοχος αναγκάζεται να προβαίνει σε συνεχή ανασχεδιασμό των πόρων και της αξιοποίησής τους, να προξενεί καθυστερήσεις στην εκπόνηση μελετών και να κάνει ανορθόδοξη διαχείριση του μηχανικού εξοπλισμού. Καθυστερήσεις που καταλήγει ότι συνεπάγονται αύξηση του κόστους και ισόποση ζημία για την ίδια. Αποδίδει, δε, τη ζημία στα γενικά έξοδα των εργοταξίων, στα γενικά έξοδα έργου και στα έξοδα έδρας επιχείρησης, προσδιορίζοντας την ημερήσια ζημία σε 35.000 ευρώ.
Λύση ή αγκάθι οι πρόδρομες εργασίες;
Ένα από τα μεγάλα στοιχήματα με το οποίο ξεκίνησε το έργο της Γραμμής 4 του μετρό της Αθήνας ήταν και ο ξεχωριστός διαγωνισμός για τις πρόδρομες εργασίες. Ένα στοίχημα που μοίρασε μεν την εργολαβική τράπουλα, μένει όμως να αποδειχθεί κατά πόσο βοήθησε τελικά ή όχι στην καλύτερη και πιο συνεπή εκτέλεση του κυρίως έργου.
Παρότι ο απολογισμός θα γίνει στο τέλος, τα πρώτα συμπεράσματα δεν είναι ενθαρρυντικά σχετικά με τη μέθοδο που ακολουθήθηκε από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών το 2018. Μεγάλο μέρος της καθυστέρησης, που έχει ήδη κλειδώσει στο ένα έτος ως προς το αρχικό χρονοδιάγραμμα που έκλεινε στις 20.06.2029, αποδίδεται σε αυτή την επιλογή.
Επί της ουσίας, με έναν διαγωνισμό που προηγήθηκε μεν χρονικά, αλλά με τις ελληνικές παθογένειες ολοκληρώθηκε με μεγάλη καθυστέρηση, η ΕΡΕΤΒΟ ανέλαβε να προετοιμάσει τους χώρους όπου στήνονται τα εργοτάξια του κυρίως έργου. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πρώτοι χώροι για να ξεκινήσουν οι πρόδρομες εργασίες, δηλαδή αρχαιολογικές τομές και μετατοπίσεις δικτύων, δεσμεύτηκαν σχεδόν παράλληλα με την υπογραφή της μεγάλης σύμβασης των 1,51 δισ. ευρώ με το σχήμα Άβαξ-Ghella-Alstom.
Στο ένα τέταρτο της προβλεφθείσας προόδου
Ειδικότερα, ως το πρώτο τρίμηνο του έτους, όπως παραθέτει η ανάδοχος, από τις 32 θέσεις του έργου είχαν παραδοθεί από την Ελληνικό Μετρό εγκαίρως μόνο 4, συνολικά δεν είχαν παραδοθεί 22, ενώ οι υπόλοιπες είχαν παραδοθεί με καθυστέρηση που έφτανε ως και τις 433 ημέρες. Σημειώνεται δε ότι σε 4 από τις παραδοθείσες θέσεις εντοπίζονταν εμπόδια.
Όλα τα παραπάνω, είχαν ως συνέπεια από την υπογραφή της σύμβασης μέχρι το τέλος Μαΐου 2023 να έχει εκτελεστεί συμβατικό αντικείμενο 23,19% του προβλεπόμενου. Η ανάδοχος λοιπόν προσδιόρισε ότι οι εισροές της ανήλθαν εξ αυτού στο 76,81% έναντι των προγραμματισμένων. Ειδικότερα, δε, για τις 25 θέσεις του έργου, όπου εντοπίζει σημαντικές καθυστερήσεις στις παραδόσεις των χώρων εργασίας οι πραγματικές της εισροές ήταν μειωμένες 89,62%.
Καθυστερήσεις στις μελέτες
Στον αντίποδα, η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Υποδομών, σε συνέχεια της εισήγησης και της Ελληνικό Μετρό, απέρριψε ως αβάσιμους τους ισχυρισμούς της αναδόχου, καθώς η καθυστέρηση των ταμειακών χρηματοροών που προσδοκούσε οφείλεται στην ταυτόχρονη καθυστέρηση παραγωγής του έργου. Όπως εξηγεί η υπηρεσία, στις θέσεις που δεν έχουν παραδοθεί ακόμη στον ανάδοχο, δεν έχουν καν αναπτυχθεί και εγκατασταθεί εργοτάξια με προσωπικό και μηχανήματα, άρα δεν διενεργούνται και δαπάνες, ώστε να ζημιωθεί σχετικά ο ανάδοχος.
Επισημαίνεται, δε, εμφατικά πως το αντικείμενο του έργου δεν είναι μόνο κατασκευαστικό, αλλά και μελετητικό. Αποδίδεται στην ανάδοχο καθυστέρηση στην εκπόνηση των προαπαιτούμενων μελετών, οι οποίες και πρέπει να εγκριθούν από την Ελληνικό Μετρό, προκειμένου να της παραδοθούν τα εργοτάξια. Ενημερώνει, δε, η υπηρεσία πως σε όλους τους εργοταξιακούς χώρους που δεν έχουν παραδοθεί, δεν έχει ολοκληρωθεί ο προβλεπόμενος σχετικός κύκλος μελετών με αποκλειστική υπαιτιότητα της αναδόχου.
Πέραν τον απαραίτητων εγκρίσεων μελετών, βάσει της συμβατικής υποχρέωσης, «ούτε καν υπήρξε υποβολή́ των Μελετών Εφαρμογής προσωρινής αντιστήριξης (εκτός του σταθμού Ζωγράφου και του Φρέατος Βιβλιοθήκη)». Όπως εντοπίσθηκε στην τελευταία ενημέρωση του χρονοδιαγράμματος τον περασμένο Ιούλιο, φαίνεται πως «σε κάθε θέση του έργου υπάρχει ολιγωρία στην ολοκλήρωση των μελετών. Αυτό οφείλεται, είτε στην καθυστέρηση εκτέλεσης και υποβολής της ΕΓΑΠΣ, είτε στη μεγάλη χρονική περίοδο που μεσολαβεί μεταξύ της έγκρισης της ΕΓΑΠΣ και της εκπόνησης και υποβολής των Οριστικών Μελετών και των Μελετών Εφαρμογής».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
